W najbardziej zawikłanych sprawach kryminalnych kapitan Stottlemeyer zdaje się na geniusz Adriana Monka.

Kiedy kapitan staje przed koniecznością dokonania poważnych oszczędności budżetowych, na listę cięć w wydatkach wciąga również honoraria Monka. Zarzeka się, że nie ma w tej decyzji nic osobistego. Monk nie żywi urazy, ale nie może przestać zajmować się śledztwami. Ostatecznie ucieka się do anonimowego telefonowania na gorącą linię policyjną i udzielania informacji pod przybranym nazwiskiem – bo w końcu kto się domyśli, kim jest jakiś Adrian Smith, Adrian Jones, czy Adrian Brown?

Kiedy kapitan Stottlemeyer zostaje aresztowany pod zarzutem zamordowania innego policjanta – zarzutem wspartym wieloma obciążającymi dowodami – o pomoc zwraca się do Adriana Monka, jedynego detektywa na świecie, który jest w stanie dowieść jego niewinności; o ile oczywiście Monkowi uda się pokonać po drodze niejedną niespodziewaną przeszkodę…