Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 23 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

Jaume Cabré
‹Kiedy zapada mrok›

EKSTRAKT:90%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułKiedy zapada mrok
Tytuł oryginalnyQuan arriba la penombra
Data wydania15 maja 2019
Autor
PrzekładAnna Sawicka
Wydawca Marginesy
ISBN978-83-66140-63-9
Format300s. 140×230mm; oprawa twarda
Cena39,90
Gatunekmainstream
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Spod pióra selekcjonera
[Jaume Cabré „Kiedy zapada mrok” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Po lekturze zbioru opowiadań „Kiedy zapada zmrok” przekonamy się, że od tej strony jeszcze nie znaliśmy lubianego i rozpoznawalnego w Polsce katalońskiego autora.

Joanna Kapica-Curzytek

Spod pióra selekcjonera
[Jaume Cabré „Kiedy zapada mrok” - recenzja]

Po lekturze zbioru opowiadań „Kiedy zapada zmrok” przekonamy się, że od tej strony jeszcze nie znaliśmy lubianego i rozpoznawalnego w Polsce katalońskiego autora.

Jaume Cabré
‹Kiedy zapada mrok›

EKSTRAKT:90%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułKiedy zapada mrok
Tytuł oryginalnyQuan arriba la penombra
Data wydania15 maja 2019
Autor
PrzekładAnna Sawicka
Wydawca Marginesy
ISBN978-83-66140-63-9
Format300s. 140×230mm; oprawa twarda
Cena39,90
Gatunekmainstream
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Pierwszym utworem Jaumego Cabré po polsku było wydane u nas w 2013 roku „Wyznaję”. Od tamtej pory konsekwentnie co roku ukazują się u nas kolejne jego utwory, przekładane przez Annę Sawicką, tłumaczkę wybitną i nagradzaną. Rok temu dostaliśmy zbiór opowiadań „Podróż zimowa”, a obecnie do rąk czytelników trafia kolejny, wydany w oryginale w 2017 roku.
Jak powstaje tom opowiadań? O swoim zamyśle opowiada w posłowiu sam autor, który przyznaje, że teksty przechodzą przez dosyć gęste sito („czuję się jak selekcjoner ekipy sportowej, który wybiera najlepszy skład zespołu, jakim dysponuje”). To kwestia nie tylko podobieństwa czy przenikania się literackich motywów, ale także nastroju i kompozycji – przyjrzenia się, czy dany tekst będzie pasował do pozostałych. Dwa opowiadania zostały już opublikowane wcześniej (po Spotkaniach Pisarzy w Pirenejach, w których autor brał udział). Ciekawe jest także spostrzeżenie pisarza, że „bez rezygnacji z części tekstów nie powstaje antologia”. Jak widać, pióro selekcjonera Jaumego Cabré jest narzędziem nie tylko piszącym, ale i ostro tnącym.
Są co najmniej dwa spoiwa, łączące wszystkie opowiadania z tomu „Kiedy zapada zmrok”. Pierwszym z nich jest ciemna strona ludzkiej natury, tutaj wydobywana przez pisarza na światło dzienne: skłonność do zabijania czy też do popełnienia morderstwa. Motyw ten pojawia się niekoniecznie w konwencji kryminału, ale jest raczej pretekstem, by skłonić czytelnika do refleksji nad niejednym zagadnieniem z kręgu tych „ostatecznych” od strony psychologicznej, filozoficznej (etycznej) czy religijnej. Pomimo zwięzłości narracji pojawia się tu jednak zaskakująco szeroki kontekst motywów czy działań postaci. Śmierć stanowi swoistą kartę przetargową w życiowych perypetiach zwykłych ludzi… Nie jest jednak wcale tak, że autor broni sprawców czy też chce ich usprawiedliwiać. Bez wątpienia każdy bez wyjątku tekst stanowi wybitną miniaturę z zawartym w niej odwiecznym pytaniem o kondycję człowieka: „skąd zło?” Tak dobitnie nie wybrzmiewało ono jeszcze w żadnym znanym u nas utworze katalońskiego prozaika.
Drugi motyw łączący może stanowić pewne zaskoczenie dla tych, którzy autora znali wcześniej. Jego utwory zawierały ciekawie wkomponowane motywy muzyczne (by wymienić „Wyznaję”, „Agonię dźwięków”, „Cień eunucha” czy „Jaśnie pana”). W „Kiedy zapada zmrok” tłem są z kolei dzieła sztuki malarskiej. Świat rzeczywisty przenika się z pejzażami na obrazach, co daje zeskakujące efekty surrealistyczne. Na pierwszy plan wybija się tu obraz La paysanne francuskiego malarza Milleta. Artysta o takim nazwisku istniał, natomiast wszystko wskazuje na to, że to dzieło powstało wyłącznie w wyobraźni Jaumego Cabré. To nie ma najmniejszego znaczenia, bo „gra” wokół tego płótna, i to w więcej niż jednym tekście, jest na wysokim poziomie literackim, a przy tym frapująca.
Moim ulubionym utworem z tego tomu jest „Znikający punkt”, wielowątkowy, o kunsztownej kompozycji, pełen zaskakujących zwrotów. Tragedie ludzi nie wybrzmiewają najgłośniejszymi nutami, ale są jakże przejmujące – by wspomnieć scenę z ojcem tak mocno związanym z córką. Jest też i gorzkie przypomnienie, że choć zawsze szukamy sensu, planu i wyjaśnienia tego, co zaszło, czasami swoją rolę odgrywa też przypadek – splot niekorzystnych okoliczności.
Jaume Cabré nie zaskakuje pod jednym względem: to pisarz, który niezmiennie utrzymuje wysoki poziom swojej twórczości. „Kiedy zapada zmrok” jest kolejnym tego potwierdzeniem. Opowiadania, tak wyrafinowane pod względem literackim i otwarte na interpretację, są jednocześnie poczytne, takie, które można „wchłonąć” jednym tchem. A później do nich wracać, odkrywając za każdym razem coś nowego. Nawiązując do przytoczonych wcześniej słów autora: gdyby był tak dobrym selekcjonerem ekipy sportowej jakim jest pisarzem, odnosiłby wielkie sukcesy: na miarę mistrzostw Europy i świata.
koniec
3 września 2019

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

UWAGA, MILICJA!: Jak własowiec, to musi być bydlę
Sebastian Chosiński

20 V 2024

Milicyjna kariera Władysława Kostienki zaczęła się w 1963 roku od powieści „Trzech z wydziału śledczego”. W swoim debiucie pojawił się on jako oficer w stopniu majora, będący podwładnym pułkownika Sadczikowa. Julian Siemionow postawił przed nimi arcytrudne zadanie: mają dopaść i unieszkodliwić grasującą po Moskwie bandę, która napada, kradnie, a nawet zabija. I oczywiście planuje kolejne „skoki”.

więcej »

Perły ze skazą: Los bezprizornego człowieka
Sebastian Chosiński

18 V 2024

Choć kilka książek Władimira Maksimowa ukazało się w Polsce (także Ludowej), nie jest on nad Wisłą postacią szczególnie znaną. Co zrozumiałe o tyle, że od początku lat 70. istniał na niego w ZSRR zapis cenzorski. Wczesna nowela „A człowiek żyje…”, w dużej mierze eksplorująca osobiste przeżycia pisarza, to jeden z najbardziej wstrząsających opisów losu człowieka „bezprizornego”.

więcej »

PRL w kryminale: Pecunia non olet
Sebastian Chosiński

17 V 2024

Za najohydniejsze dzieło w dorobku Romana Bratnego uznaje się opublikowany po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego „Rok w trumnie”. Siedem lat wcześniej autor „Kolumbów” wydał jednak inną książkę. W kontekście tego, czym inspirował się pisarz, być może nawet ohydniejszą. To „Na bezdomne psy”, w której, aby zdyskredytować postać okrutnie zamordowanego Jana Gerharda, Bratny posłużył się kostiumem „powieści milicyjnej”.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż twórcy

A więc to tylko tyle
— Joanna Kapica-Curzytek

Wszystko w życiu ma ze sobą związek
— Joanna Kapica-Curzytek

O prawdzie nieskażonej ludzkimi wątpliwościami
— Joanna Kapica-Curzytek

Bez wprawy i bez rutyny
— Joanna Kapica-Curzytek

Niebo gwiaździste nad don Rafelem i prawo moralne w nim
— Joanna Kapica-Curzytek

Zła pamięć
— Joanna Kapica-Curzytek

Tegoż autora

Alchemia
— Joanna Kapica-Curzytek

Odtrutka na szkolną traumę
— Joanna Kapica-Curzytek

Fakty i wyobraźnia
— Joanna Kapica-Curzytek

Jak to dobrze, że nie jesteśmy wszechwiedzący
— Joanna Kapica-Curzytek

Studium utraty
— Joanna Kapica-Curzytek

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
— Joanna Kapica-Curzytek

Superwizja
— Joanna Kapica-Curzytek

Destrukcyjne układy
— Joanna Kapica-Curzytek

Jeszcze jeden dzień bliżej naszego zwycięstwa
— Joanna Kapica-Curzytek

Wspierać rozwój
— Joanna Kapica-Curzytek

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.