Ośmioletnia Kahu robi wszystko, co w jej mocy, żeby jej pradziadek okazał jej swą miłość i zainteresowanie. On jednak jest całkowicie skupiony na swych obowiązkach jako wodza plemienia Maorysów z Whangary — plemienia, które wywodzi swoje pochodzenie od legendarnego „jeźdźca na wielorybie”.

W każdej generacji tytuł wodza dziedziczy jego męski potomek. Tym razem jednak zabrakło chłopca i jest tylko Kahu. To jej powinna przypaść godność wodza, ale jej pradziadek jest zaślepiony przez tradycję i nie godzi się, by tę rolę pełniła dziewczynka…

Kahu nie zamierza się poddać. W swojej walce ma niezwykłego sojusznika: samego jeźdźca na wielorybie, Paikeę, po którym odziedziczyła zdolność komunikowania się z wielorybami. Kiedy jej święty dar wyjdzie na jaw, Kahu zyska szansę odnowienia więzi łączących jej plemię z przodkami, zaskarbienia sobie miłości pradziadka oraz poprowadzenia swego ludu w nową, lepszą przyszłość.

„Jeździec na wielorybie” to powieść o przywracaniu światu utraconej jedności: tego, co widzialne i niewidzialne, tego, co przyrodzone i nadprzyrodzone. Jej akcja dzieje się, według słów jednego z bohaterów, jednocześnie w „rzeczywistości” i „nierzeczywistości”, które jednak nie są swoimi przeciwstawieństwami, lecz dopełniającymi się połówkami świata. Te połówki znów zbliżają się do siebie, a połączyć je może tylko miłość, która nie cofa się przed największą ofiarą. Powieść Witi Ihimaery znakomicie wpisuje się w literacką tradycję tzw. realizmu magicznego.