Nie jestem żadnym autorytetem w dziedzinie krytyki poetyckiej czy nawet literackiej, wiem też, że nie napisałabym nawet w połowie równie dobrych wierszy. Zdaję więc sobie sprawę, że moje uwagi mogą – słusznie – zostać odebrane jako nieuprawnione ustawianie się właśnie w roli takiego autorytetu. Pozwolę sobie jednak mimo wszystko napisać, co mi się w tych wierszach nie podoba i dlaczego.
Wydaje mi się, że naprawdę dobra poezja w tonacji „barokowej” powinna zachowywać równowagę pomiędzy uporządkowaniem a rozpasaniem. Autorka próbuje wprowadzić formy uporządkowania poprzez regularne metrum (np. jedenastozgłoskowiec 5+6 w „Tęsknych wariacjach...”), co w połączeniu ze stosowaniem groteskowej metaforyki wpisuje ją właśnie w nurt poetów neobarokowych, a nie np. awangardy. Wydaje mi się, że posługując się taką a nie inną konwencją, powinna popracować nad większą logicznością swoich utworów. Barok zawsze posługiwał się paradoksalną, lecz przejrzystą logiką i to właśnie stanowi o wartości tamtej poezji - zderzenie i umiejętne połączenie pozornie przeciwstawnych cech. Metafory, choćby najbardziej szalone, zawsze miały sens i kształtowały wyrazisty obraz. A jaki sens ma przenośnia „stos zgrabiałych palców”? Że niby leżą na kupce, jak stos zapałek? Że są jakoś dziwacznie powykrzywiane? Jak? Przecież wciąż są częścią dłoni! Ta przenośnia wydaje mi się bezsensowna. „Wraz z paznokciami obgryziona cisza/ Z uszu wypływa, przecieka przez palce”. Paznokcie wypływają z uszu i przeciekają przez palce? Nie rozumiem, jaki jest cel użycia takiego sformułowania. Mam wrażenie, że to raczej błąd składniowy i autorce chodziło o samą „ciszę”, że niby trafia wraz z paznokciami do ust, ale już bez tych paznokci wycieka przez uszy i „wraca” do palców, tworząc bliżej nieokreśloną cyrkulację. Rozumiem, że właśnie „w tonacji bliżej nieokreślonej” jest z założenia ten wiersz, lecz wydaje mi się, że siła poezji polega zazwyczaj na tym, że właśnie ona - i tylko ona - jest w stanie w bardzo konkretny sposób opisać rzeczy właściwie niemożliwe do opisania.
„Lecz w tym momencie ocknęła się z odrętwienia, w jakim trwałyśmy wszystkie, i zapytała mnie na ucho (rozmawiało się tam tylko szeptem):
- A to - potrafi pani opisać?
I odparłam:
- Potrafię.
Wtedy coś na kształt uśmiechu przemknęło przez to, co było niegdyś jej twarzą.”
To fragment z „Zamiast przedmowy” do Requiem Anny Achmatowej. Dla mnie unaocznia on najlepiej, po co właściwie tworzy się poezję.
Moim zdaniem, najlepszym wierszem z tych trzech jest „Pleśń”. W tym utworze jest jakaś myśl, jest nawet pewnego rodzaju manifest filozoficzny. Zaciekawia. Natomiast „Zapałki” są za mało uporządkowane – widać, że próba organizacji została podjęta, można znaleźć w utworze regularne metrum i nawet występują rymy. Niestety, została ona przeprowadzona połowicznie i , co więcej, sprawia to wrażenie raczej „połowiczności na odwal”. Ostatnie linijki każdej strofy się albo nie rymują, albo rymują się „z czym popadnie”. Chodzi mi o rym „lasu – czasu” (4. wers 3. zwrotki – 1. wers 4. zwrotki), który jest dokładny, dokładniejszy od rymu „czasu – hałasem”, tego zgodnego z układem całości. Wprowadza to zamieszanie, uwidacznia niezdarność pozostałych rymów i odbiera siłę nierymowanej puencie. Inaczej by było, gdyby każda ostatnia linijka zwrotki poprzedzającej rymowała się z pierwszą linijką następnej. Mielibyśmy wtedy do czynienia z ciekawym układem rymów, a fakt że ostatnia linijka wiersza – puenta się nie rymuje (bo z czym?) podkreślałby przyziemną zdroworozsądkowość zakończenia utworu. Niestety tak nie jest i, moim zdaniem, wiersz na tym znacznie cierpi.
Uważam, że poezji Kasi Florkowskiej na dzień dzisiejszy „brakuje rąk i nóg”. Mimo wszystko, ciekawie się zapowiada.

Moja szczerość polega na tym że przeczytawszy te wiersze nie zostaną mi jednak w pamięci, tylko to:

"Ciało ogrzeję pantomimą słońca".

Zgadzam się że to tylko są wariactwa, bo spory nauki przed autorką.

Tęskne wariacje w tonacji bliżej nieokreślonej
Kasia Florkowska

Pozdrawiam

9 Czerwca 2014 r.