Krzysztof K.
Nie pamiętał jak wszedł, ale pamiętał wszystko, co nastąpiło potem. A najbardziej to trwające do dziś uczucie, stan zupełnego zawieszenia i fakt, że nie może wyjść, nie może opuścić tego miejsca, pomimo przemożnej chęci wyrwania się stąd. Nie wszystko było takie piękne, jak to sobie z początku wyobrażał.
Krzysztof K.
LosT in the supermarket
Nie pamiętał jak wszedł, ale pamiętał wszystko, co nastąpiło potem. A najbardziej to trwające do dziś uczucie, stan zupełnego zawieszenia i fakt, że nie może wyjść, nie może opuścić tego miejsca, pomimo przemożnej chęci wyrwania się stąd. Nie wszystko było takie piękne, jak to sobie z początku wyobrażał.
Krzysztof K.
‹LosT in the supermarket›
We wtorek Benek wszedł do sklepu i został. Początkowo wcale nie przypuszczał, że to tak się dla niego skończy. Niczego nie podejrzewał, wziął torbę na zakupy, założył chodaki i wyszedł. Po prostu we wtorek, chociaż ten dzień był tak samo chujowy jak inne, zatrzymał się, zastygł, zgubił poczucie czasu, a potem zupełnie zatracił się w przestrzeni supermarketu.
Kiedy napełnił koszyk, nacieszył oczy wielością towarów, spróbował soku, którym częstowano w promocji, a nawet nadgryzł już bułkę, którą chciał kupić, pomimo napisów, by nie spożywać na miejscu i ustawił się w kolejce do kasy coś go naszło, coś w nim tąpnęło...
W połowie drogi zawrócił. Zrezygnował. Wydało mu się, że czegoś zapomniał.
Mrugające z zawrotną prędkością cyferki i elektroniczne światełko czytnika kodów kreskowych zdawały się czegoś [po nim?] oczekiwać. Biły tak ciepłym blaskiem. Nie mógł zawieść ich zaufania! Zawrócił i znów wplątał się między regały, coś przestawiał, zmieniał, dokładał... Z każdą chwilą koszyk stawał się cięższy, do tego stopnia, że w końcu trudno mu było go unieść. Zatrzymał się zasapany, postawił go na podłodze, po prostu zostawił na środku i odszedł.
Zauroczony, zahipnotyzowany widokiem uginających się połci mięsa zawrócił po wózek i zaczął go starannie, tym razem bardziej systematycznie, upychać na nowo. Wózek rozciągał się i przyjmował każdą ilość pokarmów. Wydawać się mogło, że jest z gumy, gdyby nie fakt, że zrobiony był z drutów i giętej na zimno stalowej blachy. Przez chwilę żałował, że nie wziął ze sobą Nygusa, tak przyjemnie byłoby robić zakupy razem, we dwójkę. Wsadziłby go do wózka i jeździliby razem, tak jak ta pani z dzieckiem nadjeżdżająca z przeciwka. Zapomniał nawet, że właściwie to pokłócił się ze swoją. A niech sobie siedzi sama, jak ta pizda, w domu - pomyślał - i ogląda te swoje telenowele.
Zgłodniał. Pewno czeka na niego z kolacją, menda jedna. A niech czeka... Wcale nie chciało mu się do niej wracać.
Przez chwilę zastanawiał się, a potem skierował się do stoiska z nabiałem. Ostrożnie podważył pudełeczko jakiejś sałatki, powąchał, a potem zjadł ją i stwierdził, że wcale nie musi zaraz wracać do tego śmierdzącego m-4, odrapanych ścian czynszówki, brudnego zlewu i ziejącego sracza, a z pewnością nie do niej, do tej zołzy i jej rozwrzeszczanych dzieciaków. Zawsze mu wypominała, że niestety, ale są jego...
Ciekawe, co przez to chciała powiedzieć?
Ze zdwojoną energią puścił się między stoiska. Nikt go nie zauważył. Był najedzony, a nawet można powiedzieć zadowolony. Przestał liczyć godziny, opanowany żądzą, mając w kieszeni zbyt mało pieniędzy, by wymieść stąd wszystko i kazać sobie za dodatkową opłatą zanieść to wszystko do domu, utknął w okalającej go zewsząd zamkniętej przestrzeni.
Od tego punktu nic się nie liczy, nie ma już przedtem i nie ma potem, jest tylko jednostajne i upierdliwe tu i teraz, które z czasem stanie się nie do zniesienia. Teraz nie ma już wyjścia. Tu już go nie ma...
Jakkolwiek by na to nie spojrzeć - jest na zakupach, które, o czym była już mowa, nie mogą się skończyć. I chociaż nie ma pieniędzy, to wcale nie odczuwa ich braku, nauczył się radzić sobie bez tego... Wszystko czego potrzebuje jest przecież na wyciągnięcie ręki. A pieniądze?
Nigdy nie były tak niezbędne jak oddychanie, powietrze czy woda; jak się wydaje, to co czyniło je do nich podobnym, to fakt, że jak one, stały się teraz zupełnie niezauważalne. Ściślej mówiąc, Benek uwolnił się od nich na zawsze, chociaż przecież ciągle istniały, otaczały go ciągłą linią dowodów i poszlak, choćby za pomocą wszechobecnych wywieszek, kryptogramów wyhaftowanych cyframi cen, które jednak straciły swój pierwotny, merkantylny charakter i będąc jedynie informacją, służyły mu teraz jako punkt odniesienia w przestrzeni.
Jak to się stało, że pewnego dnia, wszedł akurat do tego sklepu i został? Został do końca, do teraz, na zawsze?
I na nic nawet nie czeka! Ściślej, nic go tutaj nie czeka. Odciął się od swojej przyszłości. Mógł przecież zostać prawnikiem, otwierały się przed nim wspaniałe perspektywy kariery, mógł też zostać wziętym lekarzem, mechanikiem samochodowym czy nawet asenizatorem, poetą...
Ilustracja: Rafał Masłyk
Teraz, z punktu widzenia rodziny i społeczeństwa, w zasadzie nie istnieje, przestał istnieć, zredukował się, zamiast produkować i konsumować, on pasożytuje na zdrowej komórce sklepu samoobsługowego!
Nie pamiętał jak wszedł, ale pamiętał wszystko, co nastąpiło potem. A najbardziej to trwające do dziś uczucie, stan zupełnego zawieszenia i fakt, że nie może wyjść, nie może opuścić tego miejsca, pomimo przemożnej chęci wyrwania się stąd. Nie wszystko było takie piękne, jak to sobie z początku wyobrażał. Benek nie był żadnym kontestatorem, był więźniem i tak by to należało nazwać.
Wiele razy widziałem jego rozpaczliwe próby ucieczki, wydarcia się na wolność - jawnie i po kryjomu, przez drzwi, barierki i tylnym wyjściem, przez okna i sufit, a nawet rurami kanalizacyjnymi i przez podłogę. Próbował, ale wszystko na próżno.
Ilekroć spotykam go pomiędzy półkami, wciśniętego w półśnie pomiędzy regały z niechodliwymi towarami, zapewniającymi mu chwilę ciszy - w zadumie, odrobinie spokoju, intymności, w transie magii - widzę jego zaszczuty wzrok, który z wyrzutem stara się pytać:
- Dlaczego?
Wtedy mu odpowiadam.
- Bo cię, kurwa, nie lubię...
Ale najczęściej unikamy rozmowy jak ognia. Nie zna mnie, nie wie w ogóle czy jestem. Ja mu nigdy nie odpowiadam, tak żeby on to usłyszał. Po prostu Benek antycypuje moją obecność. Słusznie uważa, że muszę istnieć, ponieważ bez tego jego istnienie nie miałoby sensu, uporczywy aspekt bycia stałby się po prostu upierdliwym, niekończącym się absurdem egzystencji. Benek uważa, iż aby się wypowiadać, wypowiedź zakłada istnienie odbiorcy. Wypowiedzenie wymusza odpowiedź. On nie potrzebuje jej słyszeć. Zna każdą dobrze, każdą jaka mogłaby paść. I to mu w zupełności wystarcza... Rozmawia mu się doskonale.
Benek jest mężczyzną, czy prawdziwym? Nie wiem. Podobno prawdziwego mężczyznę poznaje się po tym, nie jak zaczyna, ale jak kończy. W takim razie odpowiedź na to pytanie należałoby odłożyć na później... Jeśli nie jest retoryczne, jest zupełnie pozbawione sensu...
Benek przestał rosnąć, przestał w ogóle i pewnym momencie. Od tego czasu ma metr czterdzieści i parę centymetrów wzrostu. Wokół tych paru centymetrów roztacza aurę tajemnicy, ale choćby była to nie wiadomo jak wysoka liczba, samych centymetrów rozciągnąć się nie da.
Twarz ma pociągłą, raczej zawziętą, zgryz zwięzły ze skłonnością do szczękościsku i tonem pełnym piskliwej histerii w głosie, którym, gdy operuje, wydobywa siebie na zewnątrz. Wrzeszczy choć nikt go nie słyszy. Czy jest kurduplem czy też złośliwym karłem? A może jednym i drugim? Na pewno nie jest krasnoludkiem, kiedyś był dżokejem, ale tego się nie da stwierdzić na pewno. Zadziwiające, ale kiedyś miał powodzenie u kobiet, zapewne nie z powodu charakteru, ale istnieją przecież inne przymioty natury...
Teraz ukrywa się za regałem i nic na nie wskazuje, żeby to, co o sobie mówi było prawdą. Stroni od kobiet i ucieka przed spojrzeniami, które chcą coś wyłuskać, ale przecież nie jego, wie że im chodzi tylko o towary z lady.
Nie chce być zobaczony? Czy nie chce być rozpoznany? Nic z tych rzeczy, on odwraca swoje spojrzenie ponieważ to on nie chce ich widzieć. Oczywiście, że jest zauważany i sam zauważa, ale w praktyce nikt nie zwraca na niego uwagi - w supermarkecie uwaga skupia się na czymś innym, na tym co wyłożone na półkach. Czasami potrącają go ludzie, są złośliwi, mylą go z jakąś reklamą, czasami przepraszają, prosząc o przejście, możliwość przejechania wózkiem, czasami, myląc go z personelem, proszą o informacje na temat ceny, położenia, istnienia jakiegoś produktu, czy wręcz całego działu. Z reguły nie odpowiada lub jeśli nawet odpowiada to niezbyt jest grzeczny i mówi:
- A co to mnie, kurwa, obchodzi?
Benek zdaje sobie sprawę, że czuwam nad nim, unosząc się swobodnie w dyskursie. Właściwe słowa wiszą w powietrzu chociaż nigdy nie padają.
- Właśnie...
Wchodzi między wieszaki z ubraniami i nieruchomieje, jak jeden z pozostawionych tu manekinów. Zastyga obok w pozie nienaturalnej, koślawej, zupełnie przejaskrawionej w fazie zatrzymanego ruchu, tak jakby chciał się przypodobać bladolicym, nieugiętym, przykurzonym figurom. Nie ma nic z tej wymuskanej, acz wymuszonej elegancji, szlachetności wymodelowanych w jednym jedynym celu postur. Jest naturalny jak sraczka, nie drgnie żadnym ścięgnem, kończyną, nie skrzywi się żadnym mięśniem twarzy. Ale obsłudze sklepu wystarcza sam bezruch, by potraktować go jako jednego z nich, ubogiego krewnego w rodzinie gipsowych Jamesów Bondów, ud, samych torsów i księżniczek bez głów.
Ilustracja: Rafał Masłyk
Umyka uwadze obsługi na wrotkach i cieniom strażników od dziecka nie rozstających się z bronią, którzy w duszy wciąż pozostają małymi dziećmi, ci chłopcy nadal bawią się przecież w policjantów i złodziei. Przed czym się ukrywa? Od czego ucieka i czego unika?
Wagę tego pytania rozwiewa sam Benek, który w momencie największego skupienia, wtopienia, rozmycia się i ukrycia, odziera się z tej zadzierzgniętej dopiero co tajemnicy, porzuca pozę i miejsce, chwyta za ramię przechodzącego obok ochroniarza i prosi go gestem o szluga.
Potem palą i przeklinają na pion nadzoru, rzucają sprośne uwagi pod kątem tych wszystkich, przechadzających tam i z powrotem ze ścierami w ręku, muz. Niektóre z nich wtedy przewracają się, by potem leżeć na plecach na wyślizganej powierzchni polerowanej co dzień posadzki, wymachując pokracznie uniesionymi do góry nogami. Są jak żółwice wyrzucone na plażę, a oni dziobią je słowami bezlitośnie jak mewy. Śmieją się, a potem rozchodzą, żeby być może już nigdy się razem nie spotkać.
Benek posiada zatem istotę dwoistą, składa się z konsystencji materii i ducha, jest swoim znakiem i tym co znaczące zarazem. Jest faktem choć czasem jest tylko legendą.
Jako taki nie posiada historii, jest kalekim kadłubem, którego pamięć sięga zaledwie drzwi wejściowych, stamtąd się rozpościera - na liczne rejony lad, działów, stoisk, rozdrabnia się na poszczególne rodzaje towarów, a potem zwęża się i ginie przy wyjściu, które wydaje się być ledwie mglistą przyszłością. Tak wygląda jego świat, w którym żyje. Świat przedmiotów, ale nie tylko. Na co dzień, a zwłaszcza w weekendy, ta przestrzeń zapełnia się setkami istnień, w obliczu których sam Benek wydaje się być nic nie znaczącym elementem. Wtedy wtapia się w ruch i staje się trybem samonapędzającego się mechanizmu. I chociaż widać, jak ten mechanizm pożera sam siebie, jak łyka swój ogon, który znika w koszykach i wózkach pod postacią nieprzebranej ilości dóbr, to nic nie wskazuje na to, żeby działo mu się coś złego. Moloch odnawia się sam i regeneruje się za pomocą żył zaopatrujących go w brakujące treści, to wózkarze wywlekają karmę i wciąż jej nieprzebrane ilości kładą na półkach.
Benek nie zdaje sobie sprawy, jak działa ten skomplikowany organizm, coś wie ale większości może się tylko domyślać. Są przecież rejony, gdzie nigdy nie będzie mieć wstępu lub miejsca, których nie może lub nie chce odwiedzać.
Teraz wpatruje się, nie kryjąc rosnącego zafascynowania, w puszkę z uśmiechniętym zdjęciem na etykiecie. Trzyma ją w ręku, konserwę Luncheon Meat i nie może uwierzyć, że producentowi udało się zmieścić w niej, w środku, całą świnię.
A potem odkłada ją, ale już nie na swoje miejsce, on wrzuca je po prostu pomiędzy sterty damskich majtek sponiewieranych tysiącami rąk i leżących luzem w koszu z wyblakłym napisem "oferta dnia!". Pysk świni zanurza się w fałdy bawełny, tandetne koronki i stalowy walec niknie, zmierzając do dna jak u-boot wystraszony bliską obecnością wroga.
Nie jest jedynym, który to robi. Wiele osób przerażonych obecnością, bliskością i nieuchronnością czekającej już kasy porzuca rzeczy, rozprasza zawartość wózków, pozbywa się podjętych z regałów rzeczy, odruchowo, a może pod wpływem zbiorowej hipnozy i potem pozbywa się ich w nagłym odruchu olśnienia. Przed wyjściem zdaje się, że wraca ludziom przytomność...
Tyle, że Benek nic nie kupuje. Nie ma nawet takiego zamiaru, ale czy kiedykolwiek go miał?
- Nie...
Ale czy to z jego powodu, jak mówią, dzieją się rzeczy niejasne i niewytłumaczalne do końca? Znikają substancje i samoistnie przewracają się stosy pudeł? Czy ma z tym coś wspólnego? On czy cokolwiek innego?
Benek rozgląda się, ożywia.
Ożywa, biegnie w jakimś kierunku, jakby zobaczył coś znajomego, a potem nagle zamiera w zadumie.
- Naprawdę. Nic mi nie trzeba... - mówi.
Wiem, że wtedy zaraz skieruje się w stronę wyjścia. Podejmie kolejną, desperacką próbę ucieczki. Że krzyknie:
- Uwaga! Wychodzę...
Że się rozbiegnie, zderzy, przewróci, zapląta, rozepchnie wózki, poślizgnie się na rozlanym oleju, jogurcie, na margarynie lub na maślance. Po prostu się wypierdoli, jak długi.
Oczywiście, nikt tego nie zauważy, całej tej heroicznej próby. Dopiero od momentu upadku ktoś zacznie przepraszać, wycierać, złorzeczyć, a tłum z powrotem wciśnie go między najgłębsze rejony działu mrożonek, a może nawet dalej, do końca, odepchnie go aż do sektora chemii, małego AGD i stoiska z pieczywem?
Benek nie będzie tego komentował. Odczeka, a potem podkradnie się do kasy i ściągnie na bezczelnego paczkę gumy, a może nawet lajty marsy? Zapali lub będzie żuł.
Będzie żył.
Zagubiony w supermarkecie, wciąż będzie się błąkał i miotał od lady do lady, jak potwór z bajki o królu złym, wyspie i labiryncie, czekając na swoją księżniczkę, która być może przewróci elektroniczne bramki, albo rzuci mu kłębek włóczki i pozwoli mu wyjść.
Ale raczej nie będzie tak nigdy...
– kanał informacyjny ogólny [pomoc…]
