Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 2 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

Pod literacką choinką

Esensja.pl
Esensja.pl
W książkach i opowiadaniach zdarzają się opisy świąt Bożego Narodzenia, które z różnych przyczyn zapadają w pamięć. Mogą być dziwne, zwariowane, wojenne, śmieszne albo kompletnie schrzanione. Albo tak ciepłe, że człowiek chciałby choć na chwilę znaleźć się w fikcyjnej rzeczywistości. W ramach gwiazdkowego prezentu – lista najcieplejszych, najładniejszych Wigilii.

Agnieszka ‘Achika’ Szady

Pod literacką choinką

W książkach i opowiadaniach zdarzają się opisy świąt Bożego Narodzenia, które z różnych przyczyn zapadają w pamięć. Mogą być dziwne, zwariowane, wojenne, śmieszne albo kompletnie schrzanione. Albo tak ciepłe, że człowiek chciałby choć na chwilę znaleźć się w fikcyjnej rzeczywistości. W ramach gwiazdkowego prezentu – lista najcieplejszych, najładniejszych Wigilii.
Wigilia rodzinna
Niewątpliwie na pierwszym miejscu znajdzie się „Noelka” Małgorzaty Musierowicz – książka, której akcja w całości rozgrywa się w dniu 24 grudnia. Główna bohaterka, Elka, przyjmuje – trochę przypadkowo – posadę anioła towarzyszącego Świętemu Mikołajowi (z agencji, w której można dla swoich dziatek zamówić wizytę takowych postaci) i jej oczami czytelnicy oglądają różne Wigilie w różnych domach. W takich, w których dzieci dostają na gwiazdkę najnowocześniejszy komputer, i w takich, gdzie chory chłopczyk cieszy się z klocków Lego i czekolady, a przez drzwi z ciekawością zagląda potomstwo jeszcze biedniejszych sąsiadów. Jest Wigilia w kawalerce małżeństwa malarza i aktorki, w wielopokoleniowej i wielodzietnej rodzinie Borejków (gdzie rozgardiasz świąteczny jest dodatkowo zwiększony rozgardiaszem przedślubnym), a nawet wieczerza na bazarze w centrum miasta.
Wszystkie te spotkania opisane są z dużą dawką ciepła i sympatii, jednak najpiękniejsza jest wigilijna wieczerza w licznej i artystycznej rodzinie Żaków-Hajduków-Kołodziejów, gdzie wszyscy się śmieją i cieszą, wśród zaproszonych gości są Amerykanin i Rosjanka, córeczki otrzymują dom dla lalek zrobiony własnoręcznie przez ojca, szopka jest wypieczona z pierników, a choinka i pokój udekorowane świecami i przeróżnymi ozdobami:
Ale najbardziej niezwykłe były papierowe, złote gwiazdki – całe ich tysiące – które wirowały, kręciły się, migotały i kołysały na nitkach, porozciąganych po całym pokoju, zwisały całymi pękami, jedna nad drugą, i skupiały się w błyszczące gwiezdne układy. Całe powietrze pełne było ich migotania i blasków, nagłych błysków i złotego ćmienia.
Wigilia niezrozumiała
W ostatniej historii z tomu „Opowiadania z Doliny Muminków” Tove Jansson rodzina Muminków zostaje obudzona ze snu zimowego i wrzucona w sam środek świątecznych przygotowań – są jedynymi osobami w całej dolinie, które nie mają zielonego pojęcia, co to takiego Wigilia, i sądzą, że grozi im niezrozumiałe, acz straszne niebezpieczeństwo. Biorąc wzór z działań sąsiadów, szykują choinkę, jedzenie i prezenty, choć nie wiedzą po co. Na koniec – mimo strachu przed nieznanymi konsekwencjami – darowują całość małym, zmarzniętym leśnym stworzonkom, które w ten sposób po raz pierwszy wesoło spędzają święta. I choć Muminkowie nie pojmują sensu Wigilii, w ten sposób bezwiednie najlepiej go realizują…
Wigilia z punktu widzenia choinki
Tytułowa bohaterka zostaje wycięta w lesie i przywieziona do jakiejś bogatej rezydencji, gdzie służba przystraja ją świeczkami, lalkami, złoconymi orzechami i jabłkami oraz papierowymi koszyczkami pełnymi cukierków. Wszystkie te rzeczy zrywa następnie czereda dzieciarni – można się domyślić, że zapewne jakaś arystokratyczna rodzina wyprawiła przyjęcie dla ubogich dzieci, lecz nie jest to wyjaśnione: wszystkie wydarzenia oglądamy tak, jak by widziała je choinka, która nie rozumie, co się dzieje, lecz bardzo wszystko przeżywa.
Wigilia tradycyjna
Przemiło opisane są przygotowania świąteczne w „Dzieciach z Bullerbyn” Astrid Lindgren. Mali bohaterowie pieką pierniczki, biorą udział w wyprawie do lasu po choinkę i ubierają ją własnoręcznie zrobionymi ozdobami. Można zapoznać się z tradycyjnymi szwedzkimi obyczajami gwiazdkowymi, jak roznoszenie prezentów przez dzieci przebrane za krasnoludki, tańce przy choince czy ukrywanie migdała w kaszy (kto go znajdzie, tego czeka rychła zmiana stanu cywilnego). Wielu czytelników pewnie do dziś potrafi zacytować wierszyk ułożony na tę okazję przez Lassego.
Zarówno przygotowania, jak i sama wieczerza mają w sobie mnóstwo „przedwojennego” uroku, lecz mnie najbardziej wrył się w pamięć opis kuchni:
Rankiem w dzień wigilijny obudziłam się bardzo wcześnie i pobiegłam do kuchni tylko w koszuli i – oj, jak tam było pięknie! Na podłodze leżały nowe gałgankowe chodniki, poręcz wokół pieca owinięta była białą, zieloną i czerwoną karbowaną bibułą, wielki, rozsuwany stół zasłany był świątecznym obrusem, a wszystkie miedziane rondle były świeżo wyczyszczone.
Nie sposób też nie zgodzić się z podsumowaniem Lisy – TAKA Gwiazdka doprawdy mogłaby wydarzać się częściej!
Wigilia kosmiczna
W opowiadaniu Janet Kagan „Mistrzowskie posunięcie dziadka do orzechów” Wigilia jest obchodzona przez etnografów i pracowników ambasady na dalekiej planecie, zamieszkanej przez inteligentne, czworonożne stworzenia. Ziemianie starają się odtworzyć zwyczaje ze swoich krajów i rodzin (pośrednio doprowadza to niemal do rewolucji na planecie), a tubylcy obserwują ich z wielkim zainteresowaniem, wypytując o wszystko. Ludzko-obca Wigilia jest oczywiście pełna zamieszania, ale bardzo wesoła:
Wszystkie siedmioro dzieci, które przyjechały na Ucieszność ze swoimi rodzicami-etnografami, pokazywały z zapałem miejscowym, jak należy rozwieszać włosy anielskie, co oznaczało, że więcej srebrnej nici wisiało na dzieciach i gościach niż na drzewie.
I o to chodziło.
Wigilia w Hogwarcie
Od powieści i opowiadań przechodzimy do fanfików – znacznie piękniej niż Joanne K. Rowling opisała Wigilię w świecie czarodziei niejaka Toroj w opowiadaniu „Dla każdego gwiazda – czyli opowieść pod choinkę”. Głównym bohaterem jest – jak zwykle u tej autorki – Severus Snape, który zostaje obarczony zadaniem kupna odzieżowego prezentu dla osieroconej uczennicy (co wywołuje mnóstwo komplikacji, po części zabawnych, po części niebezpiecznych). W Hogwarcie na Gwiazdkę zostają tylko te osoby, które nie mają dokąd wyjechać na święta, więc przyjęcie wcale nie dla wszystkich jest wesołe, lecz mnóstwo zabawnych opisów i sytuacji sprawia, że – nawet mimo ciętych komentarzy Snape’a, którymi ubarwiona jest narracja – ogólne wrażenie jest ciepłe i sympatyczne. A zakończenie śmiało zaliczam do najbardziej wzruszających scen, jakie kiedykolwiek czytałam.
koniec
24 grudnia 2008

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Okładka <i>Amazing Stories Quarterly</i> z wiosny 1929 r. to portret jednego z Małogłowych.<br/>© wikipedia

Stare wspaniałe światy: Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
Andreas „Zoltar” Boegner

11 IV 2024

Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (24)
Andreas „Zoltar” Boegner

7 IV 2024

Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (23)
Andreas „Zoltar” Boegner

14 III 2024

Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

I gwiazdka z nieba nie pomoże, kiedy brak natchnienia
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Tajemnica beczki z solą
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Serializacja MCU
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Od Lukrecji Borgii do bitew kosmicznych
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Półelfi łotrzyk w kanale burzowym
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Zwariowane studentki znów atakują
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Transformersy w krainie kucyków?
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Płomykówki i gadzinówki
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Jedyna nadzieja w lisiczce?
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Ken odkrywa patriarchat, czyli bunt postaci drugoplanowych
— Agnieszka ‘Achika’ Szady

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.