Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 20 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

Kazimierz Oracz
‹Przerwana gra›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułPrzerwana gra
Data premiery17 lutego 1977
ReżyseriaKazimierz Oracz
ZdjęciaWaldemar Kasprzak, Zbigniew Stanecki, Jerzy Starzyński, Wojciech Szperl
Scenariusz
ObsadaKrzysztof Chamiec, Ryszard Bacciarelli, Józef Pieracki, Maciej Staniewicz, Hanna Orsztynowicz, Andrzej Szajewski, Andrzej Chrzanowski, Teresa Lipowska, Jadwiga Chojnacka, Henryk Bąk, Aleksander Dzwonkowski, Stanisław Michalik, Leon Pietraszkiewicz, Jerzy Złotnicki
MuzykaMariusz Jeliński
Rok produkcji1977
Kraj produkcjiPolska
Czas trwania83 min
Gatunekkryminał
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup

„Kobra” i inne zbrodnie: Drugi „etat” stroiciela instrumentów

Esensja.pl
Esensja.pl
Oglądając i czytając peerelowskie kryminały, często można trafić na wątek nielegalnych „jaskiń hazardu”. Pruderyjna Polska Ludowa nie pozwalała bowiem swoim obywatelom grywać w ruletkę, bakarata czy pokera. A skoro nie zarabiało na tym procederze państwo, zarabiali przestępcy. Właśnie w takim środowisku rozgrywa się akcja „Przerwanej gry” – kolejnej „Kobry”, której scenarzystką jest mistrzyni gatunku Helena Sekuła.

Sebastian Chosiński

„Kobra” i inne zbrodnie: Drugi „etat” stroiciela instrumentów

Oglądając i czytając peerelowskie kryminały, często można trafić na wątek nielegalnych „jaskiń hazardu”. Pruderyjna Polska Ludowa nie pozwalała bowiem swoim obywatelom grywać w ruletkę, bakarata czy pokera. A skoro nie zarabiało na tym procederze państwo, zarabiali przestępcy. Właśnie w takim środowisku rozgrywa się akcja „Przerwanej gry” – kolejnej „Kobry”, której scenarzystką jest mistrzyni gatunku Helena Sekuła.

Kazimierz Oracz
‹Przerwana gra›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułPrzerwana gra
Data premiery17 lutego 1977
ReżyseriaKazimierz Oracz
ZdjęciaWaldemar Kasprzak, Zbigniew Stanecki, Jerzy Starzyński, Wojciech Szperl
Scenariusz
ObsadaKrzysztof Chamiec, Ryszard Bacciarelli, Józef Pieracki, Maciej Staniewicz, Hanna Orsztynowicz, Andrzej Szajewski, Andrzej Chrzanowski, Teresa Lipowska, Jadwiga Chojnacka, Henryk Bąk, Aleksander Dzwonkowski, Stanisław Michalik, Leon Pietraszkiewicz, Jerzy Złotnicki
MuzykaMariusz Jeliński
Rok produkcji1977
Kraj produkcjiPolska
Czas trwania83 min
Gatunekkryminał
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup
Zmarła nie tak dawno w wieku dziewięćdziesięciu trzech lat Helena Sekuła (1927-2020), a właściwie Skuteli (bo tak właśnie brzmiało jej prawdziwe nazwisko), była jedną z najpopularniejszych autorek kryminałów milicyjnych w Polsce Ludowej. W esensyjnym cyklu „PRL w kryminale” pisałem, jak dotąd, o czterech opublikowanych przez nią książkach: „Taniec na linie” (1960), który był w zasadzie jej autorstwa, chociaż podpisany został przez kogoś innego, oraz trzech mikropowieściach z poczytnej serii wydawnictwa Iskry „Ewa wzywa 07…”: „Ślad rękawiczki” (1972), „Siedem diabłów dziadka Osiornego” (1974) oraz „Ośmiu gwardzistów w czarnych bermycach” (1979). Biorąc pod uwagę płodność literacką Sekuły i fakt, że była cenioną pisarką w swej „niszy”, zaskakuje fakt, że jedynie dwa teksty warszawianki doczekały się ekranizacji telewizyjnej, oba zresztą w ramach serialu „07 zgłoś się”: „Wisior” (1976), którego pierwowzorem była „Kartka z notesu”, oraz wspomniany już „Ślad rękawiczki” (1984). Do tego doliczyć należy jeszcze jedno przedstawienie teatralne – i to najprawdopodobniej jest wszystko.
Mająca premierę w Teatrze Sensacji „Kobra” (uwaga! z odświeżoną kolorową „czołówką” animowaną) w czwartkowy wieczór 17 lutego 1977 roku „Przerwana gra” była tekstem oryginalnym, powstałym specjalnie z myślą o scenie telewizyjnej. Tekst Heleny Sekuły oddano w ręce Kazimierza Oracza (rocznik 1932), który, choć posiadał niezbędne doświadczenie, nie zaliczał się jednak do najbardziej znanych tego typu inscenizatorów w Polsce. W 1956 roku ukończył wprawdzie studia na Wydziale Reżyserii łódzkiej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, ale na obronę dyplomu musiał czekać przez dwanaście lat. W tym czasie pracował w Ośrodkach TV w Łodzi (1956-1963), Wrocławiu (1963-1968), wreszcie trafił do Warszawy, gdzie spędził najdłuższy okres (1968-1993). Zajmował się głównie realizacją telewizyjną, ale dane mu było również wyreżyserować kilka spektakli: „Kolonię karną” (1958) Franza Kafki, „Józefa” (1958) Guy de Maupassanta oraz – w ramach Teatru Sensacji – „Kameliowy trop” (1960) brytyjskiego duetu pisarskiego Horace Hodges i Thomas Wigney Percyval. „Przerwana gra” była jego być może drugim (i całkiem możliwe, że ostatnim) podejściem do „Kobry”.
To przedstawienie pomyślane i zrealizowane z rozmachem. Ale też trudno być tym faktem zaskoczonym, skoro Helena Sekuła oddała do inscenizacji tekst, który spokojnie mógłby stać się kanwą filmu sensacyjno-kryminalnego. W każdym razie jako odcinek serialu „07 zgłoś się” sprawdziłby się idealnie. Fabuła zaczyna się od bardzo mocnego akcentu. Pewnego jesiennego poranka, względnie już przedpołudnia, w podwarszawskim Międzylesiu ma miejsce napad na „nyskę” przewożącą pokaźną gotówkę. Jak się później okazuje, łupem zuchwałym złodziei padło kilka milionów w nowych i około sześćset tysięcy złotych w starych banknotach. Kierowca i strażnicy dali się łatwo wywieźć w pole, choć może trafniej należałoby stwierdzić, że w las. Na trasie ustawiono bowiem fałszywe szlaban i drogowskaz z napisem „objazd”, które sprawiły, że zamiast jechać prosto do celu, skręcili w boczną drogę i trafili w zastawioną pułapkę.
Użyto do „skoku” samochodu osobowego, który następnie porzucono w centrum Warszawy, a który, jak szybko ustalono, jest własnością niejakiego Jana Krupy, skrzypka używającego pseudonimu Ivo Moreno (znany z „Szafir jak diament” Józef Pieracki). Właściciel wozu złożył zresztą tego samego dnia powiadomienie o kradzieży, trudno więc podejrzewać go o współudział w napadzie. Śledztwo prowadzi porucznik Cieślik (w tej roli zapomniany Maciej Staniewicz, który najbardziej wyrazistą kreację stworzył w kilku odcinkach „Polskich dróg”, wcielając się w Sylwka, dowódcę oddziału Gwardii Ludowej, po czym na początku lat 80. wyemigrował do… Australii); jego bezpośrednim przełożonym jest nieznany z nazwiska doświadczony i wiekowy major MO (grany przez Henryka Bąka). Obaj oficerowie nietęgie mieliby miny, gdyby nie pewne „odkrycie” dokonane na śmietniku przez kloszarda „Sowę” (Aleksander Dzwonkowski). Grzebiąc w starych rupieciach odnalazł on zawiniątko, a w nim broń, a raczej pozbawioną zamka i magazynku atrapę. Czy to ją wykorzystano do „skoku”? Jest to wielce prawdopodobne, ponieważ śmietnik znajduje się niedaleko miejsca, w którym porzucono samochód Krupy.
Co jednak najważniejsze, na polakierowanej rękojeści wybrakowanego pistoletu technicy kryminalistyczni znajdują odcisk kciuka. Po nim milicja dociera do Antoniego Łopatki (grający Żyda Dawidka w „Ulicy Granicznej” Jerzy Złotnicki) – wyrokowca i bumelanta, który aktualnie zatrudniony jest w warsztacie samochodowym pod… Międzylesiem. Firma należy do mężczyzny o nazwisku Maziarek, który w gronie nielegalnych hazardzistów nazywany jest „Szakalem” (Stanisław Michalik, który zagrał w „Brydżu”). I tak docieramy do drugiego – a w zasadzie to podstawowego – wątku „Przerwanej gry”. W swoim scenariuszu Sekuła portretuje bowiem przede wszystkim środowisko ludzi uzależnionych od hazardu, bywalców nielegalnych stołecznych kasyn. Jedno z nich prowadzi szanowany stroiciel instrumentów Borys Zakrzewski (Ryszard Bacciarelli – patrz: „Szafir jak diament”), którego najbliższymi współpracownikami są barmanka Regina Wrzos (Hanna Orsztynowicz, czyli żona komunisty-tramwajarza Mundka Szczubełka z „Polskich dróg” i pielęgniarka Krystyna z „Czterdziestolatka”), portier Felo Gorzeniec (Andrzej Gawroński) oraz odpowiedzialny za bezpieczeństwo klientów Adam Opat (Krzysztof Chamiec).
W jaki sposób te dwa światy – bandytów napadających na konwój z pieniędzmi i nałogowych hazardzistów – przenikają się? To proste: Zakrzewski jest przekonany, że po „skoku” na miliony milicja zacznie szukać miejsc, w których można wprowadzić nielegalnie do obrotu zrabowaną gotówkę. I tak – prędzej czy później – zlikwiduje większość „podziemnych” kasyn w stolicy. Zostaje więc podjęta decyzja o zamknięciu „jaskini hazardu” na kilka miesięcy, co nie podoba się wielu graczom. Wkrótce ktoś morduje Zakrzewskiego… Niemałą część zdjęć do „Przerwanej gry” zrealizowano w plenerze. Jak to często w przypadku Teatru Sensacji bywa, te fragmenty spektaklu, choć przydają całości rozmachu i upodabniają go do filmu, są kiepskiej jakości technicznej. Szkoda, bo gdyby przedstawienie nakręcono kamerą filmową, prezentowałoby się jeszcze lepiej. Zwłaszcza że pojawiają się w nim również interesujące motywy poboczne, głównie miłosne: Regina zakochuje się w architekcie i eksdżudoce Piotrze Horwacie (Andrzej Chrzanowski, który zagrał w serialowej wersji „Śladu rękawiczki”), a Opat odnawia znajomość z pewną piosenkarką z nocnego klubu (Teresa Lipowska). Co warto podkreślić, dzięki tej ostatniej postaci w przedstawieniu rozbrzmiewa śpiewana przez Ewę Wanat z grupy wokalnej Novi Singers nastrojowa pieśń „Przemilczeć, przeszeptać…”.
koniec
4 kwietnia 2023

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

„Kobra” i inne zbrodnie: Wiem, ale nie powiem
Sebastian Chosiński

14 V 2024

Brytyjska autorka kryminałów Dorothy Leigh Sayers, w przeciwieństwie do Raymonda Chandlera czy spółki pisarskiej używającej pseudonimu Patrick Quentin, nie była rozpieszczana przez polskich reżyserów. W połowie lat 80. powstały jednak dwa oparte na jej opowiadaniach, zrealizowane przez Stanisława Zajączkowskiego, spektakle. Jeden z nich był adaptacją tekstu zatytułowanego „Człowiek, który wiedział, jak to się robi”.

więcej »

Z filmu wyjęte: Nurkujący kopytny
Jarosław Loretz

13 V 2024

Czy nikt z Was nie marzył, żeby popływać sobie pod wodą wraz z ulubionym koniem? Nie? To dziwne…

więcej »

„Kobra” i inne zbrodnie: Wehrmacht kontra SS
Sebastian Chosiński

7 V 2024

Powie ktoś, że oparta na prozie słowackiego pisarza Juraja Váha „Noc w Klostertal” byłaby ciekawsza, gdyby nie pojawiający się na finał wątek propagandowy. Tyle że nie pobrzmiewa on wcale fałszywą nutą. Gdyby przyjąć założenie, że cała ta historia wydarzyła się naprawdę, byłby nawet całkiem realistyczny. W każdym razie nie zmienia to faktu, że spektakl Tadeusza Aleksandrowicza ogląda się znakomicie nawet pięćdziesiąt pięć lat po premierze.

więcej »

Polecamy

Nurkujący kopytny

Z filmu wyjęte:

Nurkujący kopytny
— Jarosław Loretz

Latająca rybka
— Jarosław Loretz

Android starszej daty
— Jarosław Loretz

Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz

Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz

Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz

Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz

Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz

Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz

Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.