Arcydzieła na celowniku: Zniszcz mnie!Anna Brzezińska Nie polemizuję z recenzjami. Nie wykłócam się na forach, zachowuję olimpijski spokój na konwentach oraz spotkaniach autorskich i nawet w knajpach nie poniewieram delikwentów, którzy zarzucają Runie albo mnie osobiście, że „besczeszczę” (korekto, nie poprawiaj!). Najwyżej prywatnie, wśród przyjaciół, obśmieję, ale łagodnie i w przekonaniu, że taki nasz psi, autorski los.
Anna BrzezińskaArcydzieła na celowniku: Zniszcz mnie!Nie polemizuję z recenzjami. Nie wykłócam się na forach, zachowuję olimpijski spokój na konwentach oraz spotkaniach autorskich i nawet w knajpach nie poniewieram delikwentów, którzy zarzucają Runie albo mnie osobiście, że „besczeszczę” (korekto, nie poprawiaj!). Najwyżej prywatnie, wśród przyjaciół, obśmieję, ale łagodnie i w przekonaniu, że taki nasz psi, autorski los. Niemniej nadojadło mi. Bo ileż razy można czytać, że autor, zamiast pisać esej z refleksją historiozoficzną, spłodził powieść przygodową? Patrzajcie Państwo, nowy historyzm u bram, epigoni strukturalizmu armaty rychtują, a on, wot, kanalia, bawić się chce, żołnierzyki ustawia. A mógł się lepiej postarać. Jasne, że mógł. Mógł też na ryby pojechać, a tego nie zrobił. Po prostu nie do wybaczenia. Inny znów nosem kręci: „„Anna Karenina” to nie jest…” Ano. Ani kuplecik, ani fraszka czy epos, w którym też się znajdzie parę arcydzieł, którymi można autora zdzielić w łeb jak pałką. Mogę długo wyliczać, ale nie chodzi o stworzenia katalogu co bardziej smakowitych recenzenckich cytatów. Nie zamierzam też wszczynać świętej wojny „autorzy vs recenzenci”, bo książki nas łączą niezwykle silną pępowiną. Jednakże od pewnego czasu zdarza mi się czytać rozmaite internetowe dyskusje i zauważyłam, jak bezbronni bywają czytelnicy wobec dość prostych mechanizmów masakrowania książek. Jest oczywiste, że nie istnieją recenzje obiektywne. Najbardziej uważny i życzliwy recenzent wnosi do lektury swoje upodobania literackie, wcześniejsze lektury, prywatną wrażliwość, formację i nawyki czytelnicze. Recenzent nigdy nie jest przezroczysty, ale jego osobowość, nawet bardzo wyrazista, nie stanowi moim zdaniem wady. Grunt, żeby kryteria oceny książek pozostawały czytelne, a wówczas uważny czytelnik osądzi, czy są one zbieżne z jego gustem czy wręcz przeciwnie. Zasłona fałszywego obiektywizmu zwykle szybko się przeciera i bywa, że wyglądają spod niej zwyczajne nieżyczliwość i dyletanctwo. Z nieżyczliwością styka się prędzej czy później każdy z piszących. Jak bowiem tłumaczyć te apostrofy najbardziej miażdżących recenzji: „Zwykle nie czytam fantastyki militarnej, jest to bowiem gatunek płytki, pozbawiony psychologicznej głębi, pogłębionej refleksji nad światem, a jego miałkość intelektualną maskują odgłosy strzelaniny i dziarskie przekleństwa. Tym razem postanowiłem jednak dać książce szansę. Niestety, potwierdziła ona wszelkie moje obawy wobec gatunku.”? Po cóż, zapytuję uprzejmie, było zatem próbować? Jeśli recenzent miał ochotę na Melville’a (Hermana, że tak dla jasności dodam), należało sięgnąć na inną półkę. Pogadaliśmy o tym z kolegami po piórze, pośmialiśmy się we własnym gronie, bo każde z nas ma takie recenzje i sformułowania, które przez lata wspominamy z rozrzewnieniem. A żeby się nasze rozrzewnienie nie marnowało ze szczętem, wpadłam na pomysł, ze zaczniemy sami pisać recenzje. Takie nieżyczliwe i nieuczciwe, jak tylko potrafimy. A bawić się przy tym będziemy świetnie, bo znamy te wszystkie podstępne recenzenckie chwyty aż za dobrze, czyż nie? Żeby się jednak nie kopać po kostkach i krzywdy sobie nawzajem nie robić – a nuż ktoś weźmie te recenzje na serio – postanowiliśmy pisać recenzje z arcydzieł. Dzieła recenzowane zatem znacie z pewnością, ale może dzięki recenzjom naszym cudnym spojrzycie na nie zupełnie inaczej. Nie będziemy podawali przy recenzji autora i tytułu ocenianego tekstu, coby zabawy przedwcześnie nie psuć. Za tydzień ujawnimy jednak nieszczęsnego mistrza, który dla naszej igraszki został zrzucony w recenzencką otchłań. Nie wiem, czy dzięki temu projektowi zaczniecie bardziej podejrzliwie spoglądać na recenzje i rozpoznawać rozmaite sztuczki ich autorów. Ale mam nadzieję, że będziecie się bardzo dobrze bawić. I do tego wszystkich serdecznie zapraszam. Pierwszą recenzję z cyklu, autorstwa Michała Krzywickiego, znajdziecie TUTAJ. Teksty będą ukazywać się co dwa tygodnie. 20 września 2010 |
Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?
więcej »Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.
więcej »Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.
więcej »Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner
Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
Nieznośna ciężkość grafomanii
— Andrzej W. Sawicki
Stary człowiek już nie może
— Maciej Guzek
Bezwolna czarownica
— Anna Brzezińska
Dorobkiewicz, czyli Zbrodnia i kara
Dorobkiewicz
— Michał Krzywicki
Babskie gadanie: Już nie niewinni czarodzieje
— Paulina Braiter-Ziemkiewicz, Anna Brzezińska
To lubię: Kuchnia pełna książek
— Anna Brzezińska
Babskie gadanie: Fantasy a la Polonaise
— Paulina Braiter-Ziemkiewicz, Anna Brzezińska
Babskie gadanie: Gdy człek zdrowy i mu stoi, bezrobocia się nie boi
— Paulina Braiter-Ziemkiewicz, Anna Brzezińska
Harce Hordy
— Paulina Braiter-Ziemkiewicz, Anna Brzezińska
Dlatego tez, każda recenzje należy czytać z oczywistym brakiem zaufania do recenzenta.
Albowiem jasnym jest, ze jeżeli przeczytamy doskonalą recenzje w znanym ogólnopolskim dzienniku, należy te książkę omija szerokim lukiem, albowiem nudniejszej, przeintelektualizowanej bredni, czytać się z oczywistych powodów nie da.
Ja osobiście mam na to sposób - otóż recenzji nie czytam. Po prostu.
Czytam zajawki, później urywki, a jak mi podpasuje styl i klimat, a o autorze cokolwiek wiem - kupuje.
I jestem zadowolony.
Czego i wam życzę.