Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 27 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

‹Jak działa świat? Atlas pierwiastków›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułJak działa świat? Atlas pierwiastków
Data wydania20 maja 2021
RedakcjaPaweł Zalewski
Wydawca Ringier Axel Springer
SeriaFakt album
ISBN978-83-8250-039-4
Format144s. 114×160mm
Cena12,—
Gatunekalbum / atlas
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Urok małych książek: Mógłbym polubić chemię
[„Jak działa świat? Atlas pierwiastków” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Gdyby „Jak działa świat? Atlas pierwiastków” wpadł mi w ręce w czasach szkolnych, może polubiłbym chemię. Jednakże pod warunkiem, że nie kazano by mi kuć jej zawartości na pamięć.

Wojciech Gołąbowski

Urok małych książek: Mógłbym polubić chemię
[„Jak działa świat? Atlas pierwiastków” - recenzja]

Gdyby „Jak działa świat? Atlas pierwiastków” wpadł mi w ręce w czasach szkolnych, może polubiłbym chemię. Jednakże pod warunkiem, że nie kazano by mi kuć jej zawartości na pamięć.

‹Jak działa świat? Atlas pierwiastków›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułJak działa świat? Atlas pierwiastków
Data wydania20 maja 2021
RedakcjaPaweł Zalewski
Wydawca Ringier Axel Springer
SeriaFakt album
ISBN978-83-8250-039-4
Format144s. 114×160mm
Cena12,—
Gatunekalbum / atlas
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
„Atom jest najmniejszą, niepodzielną cząstką materii” – definicja znana od starożytności. Tyle że od bardzo, bardzo dawna nieaktualna, nieprawdziwa, kłamliwa. Bo przecież, jak wszyscy wiemy, atom składa się z protonów, neutronów i elektronów – i to właśnie ich liczba oraz położenie na orbitach decyduje o właściwościach atomów poszczególnych pierwiastków. Cóż więc robi bardzo podobne zdanie we wstępie do podręcznego atlasu z serii „Fakt album”? I czy jest podstawą do tego, by nie czytać go dalej – lub traktować dalszy tekst z dużą dozą ostrożności?
Nie będąc chemikiem, nie jestem w stanie odpowiedzieć na pytanie o rzetelność opracowania. Ale też książeczki tej nie można traktować jako podręcznika. Jak na cykl przystało, więcej tu ciekawostek i zdjęć niż pomocy naukowych. W obszernym wstępie zarysowano podstawy – budowę atomu, historię ich powstawania w kosmosie, kwestię rozpadu jądra. Bardzo skrótowo opisano historię chemii jako nauki wywodzącej się z alchemii, wytłumaczono też podział na metale i niemetale. Ta część miniatlasu kończy się układem okresowym Mendelejewa, przedstawionym na stronach 14 i 15.
Dalsze kartki to już opisy poszczególnych pierwiastków. Choć generalnie z biegiem tekstu wzrasta liczba atomowa, to postanowiono rozdzielić całość na grupy – i omawiać pierwiastki w ich ramach. I tak, po wodorze (stanowiącym klasę samą dla siebie) lecą niemetale – gazy szlachetne, niemetale – halogeny, inne niemetale, półmetale, metale alkaliczne, metale ziem alkalicznych, metale bloku P, metale przejściowe, wreszcie – lantanowce, aktynowce i transuranowce. Fiszka każdego omawianego pierwiastka mieści: jego symbol, nazwę łacińską, liczbę atomową, liczbę masową, stan skupienia w temperaturze 15 stopni Celsjusza, inne właściwości (jak: czy stanowi jeden z głównych pierwiastków budujących ludzki organizm, czy ma właściwości magnetyczne, czy jest radioaktywny) – oraz promień atomowy, gęstość, temperaturę topnienia, wrzenia, konfigurację elektronową, a także stopnie utlenienia.
Wodorowi poświęcono chyba najwięcej miejsca, bo aż cztery strony (tyle samo – węgiel, tlen, żelazo). Dla porównania – większości pierwiastków musi wystarczyć jedna. Helowi, fluorowi, azotowi, siarce – trzy. Chlor zajmuje dwie i pół strony, a resztę wypełnia astat, o którym widocznie nie było wiele do powiedzenia… (podobnie potraktowano też frans). Wszystkie lantanowce zmieszczono na 6 stronach (choć samego tekstu tu niewiele), aktynowce i transuranowce dostały do dyspozycji po cztery strony (ale także razem, bez szczegółowego omawiania poszczególnych pierwiastków).
W opisie znajdujemy właściwości, zastosowania i historię odkrywania danego pierwiastka. Mimo zbliżonych pierwszych zdań (na przykład: metal twardy, kowalny i ciągliwy) zdumiewające jest, jak bardzo różnica jednego protonu w jądrze wpływa na wykorzystanie danego materiału w przemyśle lub medycynie – i jak niewielkie jego ilości w związkach czy stopach drastycznie zmieniają własności końcowego materiału. Przykładem domieszki – ułamki promila – które potrafią działać antykorozyjnie. Fascynujące jest przedstawienie zastosowań pierwiastków, o których na ogół nie mamy większej wiedzy (o ile w ogóle kojarzymy ich nazwy) – a bez których nie byłaby możliwa współczesna technika samochodowa, lotnicza, medyczna, ale także komunikacyjna: nasze smartfony to istna skarbnica nie tylko zarazków, ale i rzadkich pierwiastków.
Krótko omówiono także przy każdym pierwiastku sposób jego pozyskiwania na skalę przemysłową oraz ilość rocznego uzysku. A biorąc pod uwagę szerokie spektrum zastosowań owych bardzo rzadkich części materii, przestaje dziwić wzrastający trend recyklingowy. To nie tylko ekologia, to – być może przede wszystkim – tańszy i łatwiej dostępny sposób na pozyskanie większej ilości rzadkich związków chemicznych. Mowa o pierwiastkach, których rocznie z kopalnych minerałów na całym świecie pozyskuje się… jedną tonę! A ponieważ w bardzo wielu przypadkach czyste pierwiastki uzyskuje się w procesie przetwarzania rud metali częściej występujących w przyrodzie (oraz ze złomu), uwydatnia się krytyczna ważność dla gospodarki (i nauki) takich firm jak KGHM Polska Miedź.
Przy wielu pierwiastkach – zwłaszcza metalach – dołączono fotografie przedstawiające je w stanie czystym. Czasami w postaci minerałów zawierających ich związki. Często – ich zastosowania. Przy niemal wszystkich – różne ciekawostki z nimi związane. Warto dodać, że książka nie jest przedrukiem z obcego języka: na ostatniej stronie podano literaturę źródłową (w dwóch piątych polską), wiele też fotografii i ciekawostek jest rodzimego pochodzenia lub wręcz wskazuje na różne miejsca w Polsce.
Wiedzieliście, że żółta farba na „Słonecznikach” Van Gogha to chromian ołowiu PbCrO4? Podpis pod ich reprodukcją dodaje, że „żółcień chromowa jest substancją toksyczną, a być może również rakotwórczą. Mimo to niekiedy dodaje się ją do przypraw, np. w Bangladeszu do kurkumy”. Smacznego…
koniec
16 listopada 2021

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »

Studium utraty
Joanna Kapica-Curzytek

25 IV 2024

Powieść czeskiej pisarki „Lata ciszy” to psychologiczny osobisty dramat i zarazem przejmujący portret okresu komunizmu w Czechosłowacji.

więcej »

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.