„New/Old Routes” to spojrzenie na Azję Centralną po upadku ZSRR. A szerzej – na nakładanie się na siebie dwóch tradycji: archaicznej nomadów i współczesnej kultury postindustrialnej. Z kolei obrazy Leona Tarasewicza koncentrują się na przyrodzie pozbawionej ludzkiej obecności. Obie wystawy można oglądać już od 18 maja w białostockiej Galerii Arsenał.
Galeria Arsenał
Azjatycka kultura i polska przyroda
„New/Old Routes” to spojrzenie na Azję Centralną po upadku ZSRR. A szerzej – na nakładanie się na siebie dwóch tradycji: archaicznej nomadów i współczesnej kultury postindustrialnej. Z kolei obrazy Leona Tarasewicza koncentrują się na przyrodzie pozbawionej ludzkiej obecności. Obie wystawy można oglądać już od 18 maja w białostockiej Galerii Arsenał.
„New/Old Routes” – art wideo z Azji Centralnej
Vyacheslav Akhunov, „Yula”, 2004
Materiał wizualny opracowany przez gościnnego kuratora Stefana Rusu jest próbą spojrzenia na procesy społeczno-polityczne i tło kulturowe regionu Azji Centralnej po upadku Związku Radzieckiego. Głównym zjawiskiem, które ukazują prezentowane filmy, jest nakładanie się na siebie dwóch tradycji: archaicznej tradycji nomadów i współczesnej kultury postindustrialnej. Syntetyczny obraz kultury o niezwykłym bogactwie powstał dzięki badaniom prowadzonym przez Stefana Rusu od 2000 roku. Celem kuratora jest zgłębienie i analiza zachodzących procesów oraz refleksja na temat pozycji artystów z Azji Centralnej, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości wideo z Uzbekistanu, Kazachstanu i Kirgistanu.
Stefan Rusu jest artystą i wolnym kuratorem pracującym w Kiszyniowie (Mołdawia) i Bukareszcie (Rumunia). Obecnie jest głównym wydawcą programu AlteArte TV produkowanego przez Center of Contemporary Art w Kiszyniowie we współpracy z Relations Berlin. AlteArte TV jest jedynym programem telewizyjnym w południowo-wschodniej Europie, który promuje rolę artystów w społeczeństwie oraz trendy w sztuce współczesnej.
Abilsaid Atabekov, „Neon Paradise”, 2004
Abilsaid Atabekov: „Neon Paradise” – czarno-biały film z 2004 r. we współpracy z Vladimirem Filipovem. Czas: 10 min.
Praktyka Saida Atabekova stanowi prawdziwe odbicie ducha starożytnych najeźdźców i szamanów, wolnego ducha nomadów, nomadycznych terytoriów i dziedzictwa, które stało się przedmiotem sporów pomiędzy spadkobiercami z klanów Chingizidów i Temuridów. W pracy „Neon Paradise” Abilsaid Atabekov dokumentuje performance, w którym artysta, modląc się jak derwisz, otwiera drzwi supermarketu, rytmicznie się kłaniając. To działanie otwiera dyskusję nad globalizacją jako imperialistyczną metodą dominacji międzynarodowych korporacji nad państwami w okresie przejściowym (transformacji ustrojowej i ekonomicznej) i społeczeństwami Trzeciego Świata w ogóle. Możemy zinterpretować jego pracę jako rozpoznanie sytuacji wzniecającej religijny fundamentalizm, który wydaje się dostosowywać do globalizacyjnych imperiów.
Vyacheslav Akhunov: „Ascension” – kolorowy film z 2004 r. Czas: 11 min. 17 sek.
Film opowiada o nieustannym przezwyciężaniu trudności w dążeniu do osiągnięcia osobistej doskonałości i jedności z absolutem, przy założeniu, że absolut istnieje. Gdy istota ludzka, zdeterminowana swoim losem (fatum), osiąga wielkość, gdy ustaje konieczność dalszego rozwoju duchowego i fizycznego, potrzebuje ona wznieść się ponownie, choćby wirtualnie, analizując przebytą drogę i popełnione pomyłki i, przede wszystkim, przeżywając ponownie całe swoje życie.
Ulan Djaparov, „La Nave Va…”, 2004
Serghei Tycina: „Earth Fishes” – kolorowy film z 2004 r. Czas: 9 min. 46 sek.
Artysta zainteresowany jest rytuałami i obrządkami związanymi z kultem Świętego Sułtana Vaisa. Szczególnie przygląda się uwadze, jaką pielgrzymi darzą basen ze świętymi rybami. Film był kręcony w uzbeckim regionie Chorezm – w pobliżu starożytnej Chiwy, przy sanktuarium Sułtana Bobo i Sułtana Vaisa, blisko skarbca grobowego Chinar Bobo i starego cmentarza. Przywracanie życia ceramicznym rybom jest jak nieskończony puls ożywionej natury.
Erbossyn Meldibekov: „Pastan, I am…” – czarno-biały film z 2003 r. Czas: 6 min.
Prace Meldibekova, filmy i instalacje (seria „Pol-Pots”, wideoperformensy „Pastan-1” i „Pastan-2”), stanowią narzędzia krytyki struktur władzy i autokracji starego typu, wskazując na brak poszanowania elementarnych praw człowieka w większości krajów azjatyckich. Jego ambitna seria projektów „Pastan” konstruuje hipotetyczną tożsamość azjatycką, pokazując brak oporu w obliczu negatywnych działań państwowej oligarchii.
Serghei Tycina, „The Corner”, 2004
Gulnara Kasmalieva i Muratbek Djumaliev: „Sham” – film z 2004 r. Czas: 3 min. 40 sek.
Film oparty o dokumentalny zapis rytualnych zachowań uzdrowicieli i zwykłych ludzi (głównie kobiet) podczas piątkowej nocy. Słyszymy rytualne śpiewy, widzimy rozpalanie świętego ognia, tytułowego „Sham”. Główną bohaterką filmu jest kobieta, która pielgrzymuje w to miejsce z nadzieją na uzdrowienie i odmianę życia. Akcja dzieje się niedaleko miasta Kochkor-Ata – w jednym z najbardziej czczonych i najczęściej odwiedzanych miejsc w Kirgistanie. Rejon znany jest z naturalnych usypisk pomarańczowoczerwonych i niebieskofioletowych skał, fantazyjnie skorodowanych przez deszcze i czas, które leżą samotnie w otwartej, pozbawionej roślinności przestrzeni. Stanowią one naturalną barierę, za którą ludzie powierzają sekrety, gdzie znajdują pocieszenie i odzyskują siły, gdzie wracają do zdrowia. Film pokazuje również, jak starożytne wierzenia pogańskie tego rejonu mieszają się z tradycjami muzułmańskimi.
W wystawie udział biorą: Abilsaid Atabekov, Erbossyn Meldibekov, Alexander Ugay z Kazachstanu, Ulan Djaparov, Gulnara Kasmalieva i Muratbek Djumaliev z Kirgistanu oraz Vyacheslav Akhunov, Serghei Tycina z Uzbekistanu.
Wideo z Azji Centralnej, „New/Old Routes”, będzie można oglądać od 18 maja do 17 czerwca 2007 roku. Wernisaż 18 maja o godz. 18.00.
Leon Tarasewicz – malarstwo
Leon Tarasewicz, 1985, dyptyk – olej na płótnie
Artysta, urodzony w Waliłach koło Gródka, przedmiotem inspiracji dla swojej twórczości uczynił naturę. W obrazach syntetyzuje różne jej widoki, balansując na granicy pejzażu i abstrakcji. Oryginalna formuła jego malarstwa wywodzi się z obserwacji przyrody, krajobrazu pozbawionego ludzkiej obecności, nastawionego na zaznaczenie rytmu motywów: ptaków, lasów, pól, bruzd ziemi. Takie podejście do pejzażu znamionuje zwłaszcza twórczość Tarasewicza lat 80. XX wieku.
Leon Tarasewicz, 1985, olej na płótnie
Swoje prace artysta buduje tak, by broniły się walorami czysto malarskimi, nie odsyłającymi do pozaobrazowej rzeczywistości (dlatego np. nie umieszcza tytułów). Tarasewicz uprawia tzw. „sztukę oka”, dla której przewodnimi wartościami są faktura, kolor i światło. Płótno staje się obszarem gry czystych, intensywnych barw nakładanych plamami lub układających się w zrytmizowane pasy. W malarstwie artysty, począwszy od lat 90. kolor staje się coraz ważniejszy, wypiera z obrazu oszczędne biele i szarości, by w realizacjach z początku XXI wieku eksplodować feerią skontrastowanych czerwieni, błękitu i żółci.
Leon Tarasewicz, 1985, dyptyk – olej na płótnie
Od wielu lat Tarasewicz rozwija też formułę malarstwa, przekształcając je w przestrzenne realizacje. Podłożem stają się dla niego ściany, podłogi, filary, elewacje budynków, wnętrza galerii, malarskim tworzywem natomiast barwiony beton lub tynk akrylowy.
Wystawa w Galerii Arsenał prezentuje bogaty dorobek artystyczny Leona Tarasewicza z dwóch ostatnich dekad, kładąc nacisk przede wszystkim na obrazy. Ale pokazane zostaną również rysunki artysty powstałe podczas nauki w Liceum Sztuk Plastycznych w Supraślu oraz duża realizacja przestrzenna wypożyczona z Kolekcji Lubelskiej Zachęty Sztuk Pięknych.
Leon Tarasewicz, 1987, dyptyk – olej na płótnie
Wystawie towarzyszą spotkanie z artystą (17 maja o godzinie 13.30 w Auditorium Maximum Collegium Novum, Wyższej Szkoły Administracji Publicznej w Białymstoku) z udziałem Gabrielli Cardazzo, autorki filmu „Tarasewicz”, oraz prezentacja książki wydanej w 2007 roku przez Stowarzyszenie Edukacji Artystycznej „Ślad”.
Prace na wystawie pochodzą z: Kolekcji II Galerii Arsenał, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Kolekcji Galerii Foksal, Kolekcji Galerii Ego, pracowni artysty.
(na podst. oprac. Małgorzaty Irackiej-Czerniak)
Malarstwo Leona Tarasewicza będzie można oglądać od 18 maja do 17 czerwca 2007 roku. Wernisaż 18 maja o godz. 18.00.
Galeria Arsenał15-222 Białystok, ul. Mickiewicza 2
tel. +48 85 742 03 53, +48 85 744 76 40
fax +48 85 742 85 60
Czynne: codziennie (z wyjątkiem poniedziałków i dni poświątecznych) w godz. 10.00 – 17.00
Wstęp: bilet normalny 6 zł, ulgowy 3 zł, w czwartki wstęp wolny
– kanał informacyjny ogólny
