Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 26 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Alfred Szklarski
‹Tajemnicza wyprawa Tomka›

WASZ EKSTRAKT:
100,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułTajemnicza wyprawa Tomka
Data wydaniamarzec 1980
Autor
IlustracjeJózef Marek
Wydawca Śląsk
CyklTomek Wilmowski
ISBN83-216-0117-0
Format288s 145×205mm; oprawa twarda
Gatunekdla dzieci i młodzieży, przygodowa
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Wilmowski po latach: W klimatach szpiegowskich

Esensja.pl
Esensja.pl
Po dwóch powieściach stricte łowieckich, westernie oraz fabularyzowanym atlasie geograficznym północnych krain subkontynentu, Alfred Szklarski w „Tajemniczej wyprawie Tomka” (1963) zaserwował miłośnikom podróżniczych przygód tytułowego bohatera fabułę szpiegowską.

Wojciech Gołąbowski

Wilmowski po latach: W klimatach szpiegowskich

Po dwóch powieściach stricte łowieckich, westernie oraz fabularyzowanym atlasie geograficznym północnych krain subkontynentu, Alfred Szklarski w „Tajemniczej wyprawie Tomka” (1963) zaserwował miłośnikom podróżniczych przygód tytułowego bohatera fabułę szpiegowską.

21 stycznia 2017 przypada 105. rocznica urodzin Alfreda Szklarskiego. 9 kwietnia 2017 przypada 25. rocznica jego śmierci. Ponadto w 2017 roku mija 60. rocznica pierwszego wydania „Tomka w krainie kangurów”, 50. rocznica pierwszego wydania „Tomka u źródeł Amazonki” oraz 30. rocznica pierwszego wydania „Tomka w Gran Chaco”.

Alfred Szklarski
‹Tajemnicza wyprawa Tomka›

WASZ EKSTRAKT:
100,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułTajemnicza wyprawa Tomka
Data wydaniamarzec 1980
Autor
IlustracjeJózef Marek
Wydawca Śląsk
CyklTomek Wilmowski
ISBN83-216-0117-0
Format288s 145×205mm; oprawa twarda
Gatunekdla dzieci i młodzieży, przygodowa
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Jakiekolwiek porównanie z wyczynami Jamesa Bonda jest oczywiście bezsensowne – nie te sposoby, nie te środki i w ogóle inny cel. A tym jest – ni mniej, ni więcej – porwanie… a właściwie uwolnienie młodego kuzyna Zbyszka, który za swoją antycarską działalność (strajk w szkole) został zesłany na Sybir. Ojciec Tomka, Andrzej Wilmowski oraz bosman Tadeusz Nowicki musieli ongiś uciekać spod władzy cara, dlatego nie mogą przekraczać granic Rosji… oficjalnie. Takie „drobiazgi” nie mogą wszakże pokonać naszych bohaterów, toteż korzystając z pomocy przyjaciół poznanych w Indiach, stroją się w brytyjskie (ojciec) i niemieckie (bosman) piórka. Jan Smuga organizuje wyprawę łowiecką na zwierzynę zamieszkującą wschodnią Syberię, od władz Rosji otrzymując zezwolenie… i szpicla pilnującego ich dzień i noc. Jak w takich warunkach uprowadzić katorżnika? Jak w ogóle przedostać się w rejony jego zesłania, nie wzbudzając podejrzeń?
Jak poprzedni tom zdominowały opisy geograficzne, tak niniejszy pełen jest wiedzy historycznej. Oczywiście, w obu znajdziemy także sporo etnografii, czyli opisów wyglądu i zachowań ludów zamieszkujących dany rejon w tamtych czasach – zarówno tubylców (często żyjących dość prymitywnie), jak i „cywilizowanych” przedstawicieli władz. Botanika, zoologia i inne opisy encyklopedyczne na stałe już trafiły do przypisów. Niestety, nie wszystkie. Nużą spore fragmenty wspomnień działań poszczególnych osób, zwłaszcza słynnych (lub raczej: tych, o których powinno się coś wiedzieć) polskich zesłańców. Jak na powieść pisaną w głębokim PRL-u, napotkać można opisy wychwalające rewolucjonistów i socjalistów1), a w przypisach geograficznych mowa jest o Związku Radzieckim i jego „cieszących się autonomią republikach”. Przyznać jednak trzeba, że Szklarskiemu udało się zamieścić – premiera książki miała miejsce w roku 1963! – treść hymnu religijnego „Boże, coś Polskę” – w przekładzie na język rosyjski, jako jedną z pieśni śpiewanych przez sybiraków.
W fabule powtarza się sytuacja z „Tomka na wojennej ścieżce”, gdzie darowanie życia kilku wrogom doprowadziło do poważniejszego konfliktu, w którym poległo o wiele więcej osób. O ile jednak tam była mowa o stosunkowo niewinnych mieszkańcach farmy oraz Indianach, o tyle w niniejszym tomie miłosierni i szlachetni bohaterowie Wilmowscy decydują o pozostawieniu przy życiu swego nieprzejednanego, osobistego wroga! Efekt może być tylko jeden: zginie więcej osób, w tym o mało co i oni sami. Historia lubi się powtarzać…
A skoro znów o historii mowa: Alfred Szklarski wplótł w fabułę powieści jeden z najbardziej znanych na świecie momentów w historii Syberii – upadek meteorytu tunguskiego (30 czerwca 1908 roku). Dzięki zaś rozmyślaniom agenta Ochrany dowiadujemy się więcej o przeszłości ojca i bosmana, czyli tych spośród bohaterów, którzy musieli uciekać spod władzy cara. Otóż Andrzej Wilmowski, nauczyciel geografii, był kierownikiem tajnej komórki kolportażu nielegalnej, rewolucyjnej prasy. Natomiast pewien młody olbrzym, terminator, tj. uczeń ślusarski, zatrudniony w warsztatach kolei warszawsko-wiedeńskiej, był jego stałym łącznikiem.
Stosunkowo ciekawą końcówkę powieści – ucieczkę z terenów Rosji – autor skrócił do lakonicznych kilkuzdaniowych wyjaśnień. Szkoda, można by tu zamieścić bardziej przejmujące opisy zmagań z wielokilometrową wędrówką przez niegościnne tereny, będąc w dodatku wciąż ściganymi – i do tego nie w pełni zdrowia. Pytanie zaś, tworzące tytuł ostatniego rozdziału, nieodmiennie już od młodości mnie irytuje swoją retorycznością. Żal zmarnowanego zakończenia.
koniec
18 lutego 2017
1) Przy czym pamiętać należy, że socjalista socjaliście nierówny. Co innego to słowo znaczyło i inne skojarzenia niosło na przełomie wieków XIX i XX, co innego w czasach komunistycznych, co innego wreszcie dzisiaj. Wystarczy wspomnieć, że socjalistą był Józef Piłsudski. Dodajmy do tego fakt, że ojciec Alfreda Szklarskiego, jak podaje wikipedia, był działaczem Organizacji Bojowej PPS, zmuszonym do emigracji w 1908 roku.

Komentarze

18 II 2017   20:28:32

Ja się z tej książki po raz pierwszy dowiedziałem o istnieniu czegoś takiego jak Syberia i zsyłki.

20 II 2017   10:17:24

Ja z kolei nie miałem pojęcia, co to był za wybuch, że tak tam prasło i całą tajgę w pień wycięło, dopiero po kilku latach gdzieś przeczytałem o meteorycie tunguskim i wówczas umiejętnie połączyłem fakty, z czego jako wczesny nastolatek byłem bardzo dumny.

22 II 2017   21:40:55

No nie, długi opis udanej ucieczki przed carskimi prześladowcami byłby już kompletnie przegadany i niestrawny.

16 IV 2019   10:30:59

Szklarski przemycił w tym tomie także postać Wacława Sieroszewskiego, jako znajomego Andrzej Wilmowskiego. Biorąc pod uwagę jego udział w Legionach Piłsudskiego i związki ze środowiskiem Naczelnika to, biorąc pod uwagę głęboki PRL - szacun dla autora.

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Okładka <i>Amazing Stories Quarterly</i> z wiosny 1929 r. to portret jednego z Małogłowych.<br/>© wikipedia

Stare wspaniałe światy: Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
Andreas „Zoltar” Boegner

11 IV 2024

Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (24)
Andreas „Zoltar” Boegner

7 IV 2024

Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (23)
Andreas „Zoltar” Boegner

14 III 2024

Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.