Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (25)Andreas „Zoltar” Boegner
Andreas „Zoltar” BoegnerFantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (25)„Pomimo fascynacji tekstem i intensywnym, obrazowym językiem, w ostatniej trzeciej książki poczułam się zirytowana: fabuła krążąca wokół katastrofy, której należy zapobiec, zatraca się we wciąż powtarzanych lirycznych opisach. Moim zdaniem skrócenie tekstu dobrze by tutaj zrobiło. […] Nie bardzo wiem, co o tej książce myśleć. Podobają mi się liryczny język i pytania etyczne (jak poradzić sobie z istotą o wiele potężniejszą od nas?), ale, jak na mój gust, brakuje napięcia. Każdy, kto lubi powolnie [rozwijające się] opowieści, na pewno będzie usatysfakcjonowany.” W rzeczy samej: rozpoczynająca się obiecująco historia traci nieco z powodu braku zdecydowanie poprowadzonej fabuły. Jest to jednak mankament, który łatwo można wybaczyć – wszak otrzymujemy tutaj niezgorszą i pięknie spisaną rozprawę filozoficzną bez zbędnego balastu spaceoperowej „nawalanki”. W roku 2020 Peggy Weber-Gehrke wydała zbiór opowiadań „Rebelion in Sirius City”, który omówiłem tutaj. Kolejną, wydaną rok później antologią z serii Modern Phantastic są „Singularitätsebenen” (Płaszczyzny osobliwości). Podczas gdy „Rebelia…” była zbiorem opowiadań, które stanowiły swoisty hołd dla fantastyki retro w stylu Złotego Wieku SF, to „Płaszczyzny…” są raczej próbą przedstawienia twórczości niemieckojęzycznych autorek i autorów z początku nowej dekady wieku. Zbiór zawiera trzydzieści opowiadań dwudziestu dziewięciu twórców. Jedenastu z nich to kobiety, co nie jest złym wynikiem, jeśli chodzi o fantastykę, która była przecież przez długi czas domeną mężczyzn. Teksty prawie połowy autorów pojawiły się już rok wcześniej w „Rebelii w Sirius City” – można zatem sprawdzić, czy nastąpił jakiś rozwój ich twórczości. Pod względem tematyki antologia oferuje teksty w szerokim spektrum zagadnień związanych z fantastyką naukową: od opisów wynalazków i skutków ich zastosowania (z podróżą w czasie włącznie), poprzez literackie podróże do obcych światów i obdarzonych rozumem stworzeń/maszyn, opowiadania o kosmicznych lub tkwiących w naszej jaźni fenomenach, aż po teksty satyryczne, o tematyce katastroficznej oraz postapokaliptycznej. Dwa opowiadania zauważyli elektorzy nagrody im. K. Laßwitza: „Der stille Besucher” (Cichy gość) Galaxa Acheroniana – opowieść o przybyciu milczącego statku kosmicznego obcych, która przypomina nieco niektóre aspekty filmu „Dystrykt 9” Neilla Blomkampa – wyróżniono dziesiątym miejscem na krótkiej liście tej nagrody. Natomiast na miejscu dziewiątym znalazło się opowiadanie Sybilli Lengauer pod angielskim tytułem „Salvation” (Zbawienie) – rzecz to o smutnej i pełnej wyrzeczeń podróży statku generacyjnego, zakończonej… powrotem do Układu Słonecznego. Oba teksty są stosunkowo ciekawe, ale brakuje im polotu. Do moich faworytów, choć nie są to bynajmniej teksty błyskotliwe, należą zupełnie inne opowiadania. Zaciekawiło „Förster, du bist tot” (Jesteś trupem, Förster) autorstwa Tobiasa Lagemanna, które oparto na motywach „Gry Endera” Orsona Scotta Carda. Ciekawy twist zmienia tutaj diametralnie wypowiedź historii o prześladowanym przez współuczniów totalnym pechowcu. Na dobrą sprawę jest to jednak bardziej opowiadanie obyczajowe z nieco na siłę wprowadzonym wątkiem SF. Intrygująco prezentuje się „Neu” (Nowe) Nele Sickel: wydarzenia pandemii covidu zainspirowały autorkę do napisania tekstu o społeczeństwie, w którym bezpośrednie kontakty międzyludzkie są do tego stopnia stabuizowane, że dotknięcie gołej skóry bliźniego ma niemalże cechy pozbawienia dziewictwa. Siłą tego opowiadania są sugestywne opisy stanów emocjonalnych protagonistki, ale wątpię, czy sam pomysł wystarczyłby do poszerzenia tekstu do rozmiarów noweli. Równolegle do tej antologii czytałem „Czas fantastyki” nieodżałowanego Macieja Parowskiego. W jednym z zawartych w książce wywiadów z lat osiemdziesiątych padło stwierdzenie, że ówczesna polska fantastyka miała więcej do zaoferowania niż niemiecka. Zrazu lekko się obruszyłem: no, jakże to? Przecież mieliśmy wtedy Mielkego z „Sakriversum”, Zaunera z „Die Enkel der Raketenbauer” (Wnukowie budowniczych rakiet) oraz Jeschkego z „Ostatnim dniem stworzenia” itd, itp. Potem przyszła refleksja – gdyby tak dać komuś do przeczytania „Płaszczyzny osobliwości”, to jaki obraz stanu współczesnej niemieckojęzycznej SF miałby taki czytelnik? Niestety, nie byłby to obraz zbyt pochlebny. Niektóre teksty sprawiają wrażenie, jakby napisano je w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Niektóre są po prostu słabe warsztatowo. Peggy Weber-Gehrke daje w swoich antologiach pole do popisu zarówno starym wyjadaczom, czyli w tym wypadku twórcom aktywnym już od przynajmniej kilku lat, jak i pisarkom i pisarzom początkującym. W omawianej książce ci pierwsi nie mają zbyt wiele do zaoferowania, podczas gdy sporo opowiadań tych drugich powinno jeszcze trochę poleżeć na biurku. Zabrakło kogoś takiego jak Parowski – redaktora, który potrafił tak wpłynąć na autora, aby jego tekst stał się po przeróbce jeszcze lepszy, a równocześnie nie zabrakło w nim cech dla danego pisarza specyficznych i ważnych. Wszystkie cytaty i określenia w tłumaczeniu autora. |
Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?
więcej »Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.
więcej »Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.
więcej »Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner
Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (24)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (23)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (22)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze (21) – przegląd prasy (jesień 2023)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (20)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej SF? (19)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze (18) – przegląd prasy (lato 2023)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (17)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze (16) – przegląd prasy (wiosna – lato 2023)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (15)
— Andreas „Zoltar” Boegner
Stare wspaniałe światy: Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Stare wspaniałe światy: Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner
Stare wspaniałe światy: Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Stare wspaniałe światy: Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Stare wspaniałe światy: Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Polsko-niemiecki kalejdoskop
— Andreas „Zoltar” Boegner
Stare wspaniałe światy: Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Stare wspaniałe światy: Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Głos z krańca wszystkich marzeń
— Andreas „Zoltar” Boegner
Stare wspaniałe światy: Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner