Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 26 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Andy Weir
‹Projekt Hail Mary›

EKSTRAKT:90%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułProjekt Hail Mary
Tytuł oryginalnyProject Hail Mary
Data wydania5 maja 2021
Autor
PrzekładRadosław Madejski
Wydawca Akurat
ISBN978-83-287-1680-3
Format512s. 145×215mm
Cena49,90
Gatunekfantastyka
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Światło? A cóż to takiego?
[Andy Weir „Projekt Hail Mary” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
„Projekt Hail Mary” to z pewnością najambitniejsza książka Andy’ego Weira, w której pokusił się nie tylko o ukazanie nieprzyjaznego środowiska Marsa czy Księżyca, ale wyprawił czytelnika w daleki kosmos i stworzył jedną z ciekawszych opowieści o pierwszym kontakcie.

Sławomir Grabowski

Światło? A cóż to takiego?
[Andy Weir „Projekt Hail Mary” - recenzja]

„Projekt Hail Mary” to z pewnością najambitniejsza książka Andy’ego Weira, w której pokusił się nie tylko o ukazanie nieprzyjaznego środowiska Marsa czy Księżyca, ale wyprawił czytelnika w daleki kosmos i stworzył jedną z ciekawszych opowieści o pierwszym kontakcie.

Andy Weir
‹Projekt Hail Mary›

EKSTRAKT:90%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułProjekt Hail Mary
Tytuł oryginalnyProject Hail Mary
Data wydania5 maja 2021
Autor
PrzekładRadosław Madejski
Wydawca Akurat
ISBN978-83-287-1680-3
Format512s. 145×215mm
Cena49,90
Gatunekfantastyka
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Sukces „Marsjanina” był sporą niespodzianką i dowodem, że wciąż istnieje zapotrzebowanie na solidną, kosmiczną, ale stojącą obiema nogami na ziemi fantastykę naukową. Zresztą, wydawca zachęca nas z okładki sugestią, że twórczość Weira to raczej „science fact” niż „science fiction”. Zgoda, choć pod względem spekulatywności „Projekt Hail Mary” bije poprzednie tytuły na głowę.
Powieść zaczyna się od nadchodzącej katastrofy – otóż nasze Słońce zaczyna podejrzanie szybko tracić moc, i to w takim tempie, że za kilkadziesiąt lat nastąpi katastrofalne ochłodzenie. Okazuje się, że to nie naukowcy pomylili się o kilka miliardów lat, ale energia słoneczna jest pochłaniana przez kosmiczne mikroorganizmy zwane tu astrofagami. Żywią się one energią gwiazd, którą wykorzystują jako paliwo do swych kosmicznych podróży. Okazuje się zresztą, że i ludziom posłużyć mogą w tym samym celu i możliwe jest dzięki nim pokonanie odległości kilkunastu lat świetlnych, o ile takie paliwo będziemy liczyć w tysiącach ton. Kto ciekaw, jak „działają” te astrofagi, znajdzie w książce wyczerpujący opis (ważną rolę grają neutrina) i może potwierdzić bądź zaprzeczyć możliwości istnienia takich organizmów z perspektywy biologa czy chemika.
Zresztą, nie tylko Słońce jest „pożerane”, ale i inne sąsiedzkie gwiazdy – z wyjątkiem odległej o 12 lat świetlnych Tau Ceti. Zaczyna się wyścig z czasem, ludzkość w ekspresowym tempie buduje statek kosmiczny, tytułową Hail Mary, i rusza w tamtym kierunku, chcąc dowiedzieć się, czemuż to owa gwiazda jest odporna… a my ufnie zakładamy, że nie ma prostszego sposobu na rozprawienie się z tą plagą. I wysyła w podróż nie astronautę, tylko… nauczyciela fizyki. A my wierzymy, że nie było lepszego kandydata, aczkolwiek z pewnych przyczyn grono wybrańców było rzeczywiście dosyć wąskie.
I to właśnie podczas tej podróży spotkamy jednego z ciekawszych Obcych w fantastyce ostatnich lat – moim zdaniem, Eridianie plasują się tuż za Trisolarianami Cixina Liu z „Problemu trzech ciał” i wężydłami ze „Ślepowidzenia” Petera Wattsa. Jacyż to Obcy? Zamieszkujący planetę z tak gęstą atmosferą i silnym polem magnetycznym, że do jej powierzchni nie dociera promieniowanie kosmiczne – więc także światło widzialne. Ewolucja życia i istot rozumnych w takich warunkach jest dość fascynująca. A jeśli takie istoty nauczą się latać w kosmos, nie wiedząc o istnieniu światła, ba, nie mając zmysłów służących do jego wykrywania – opowieść staje się jeszcze ciekawsza. Eridianie świat postrzegają trochę tak, jak nietoperze, na podobieństwo sonaru – ich narządy zmysłów, wyczulone do ogromnej skali, odbierają wyłącznie dźwięki, dzięki czemu orientują się w przestrzeni. Wspiera ich też technologia – systemy kamer czy radarów, które odbierają sygnały z otoczenia i zamieniają je na zrozumiałe dla nich dane. Posiadają sześć kończyn czy odnóży, więc matematykę opierają na systemie szóstkowym. Nie mają układu odpornościowego, ale za to to żyją kilkaset lat i są doskonałymi inżynierami obdarzonymi znakomitą pamięcią. Oczywiście różnic jest o wiele więcej.
Puszczając oko w stronę zwolenników antropocentryzmu, Weir chciał pokazać, że postrzeganie kolorów i zmysł wzroku jest odrobinę przereklamowany, choć bez jego posiadania ma się spore luki w wiedzy o prawach wszechświata. Nie ma się pojęcia np. o teorii względności i dylatacji czasu. Ludzie, owszem, w drodze ewolucji wykształcili zdolność widzenia fal elektromagnetycznych o długości najbardziej rozpowszechnionej na Ziemi, ale równie dobrze moglibyśmy widzieć inny zakres fal. Albo żadnego, jak Eridianie.
Nie wiem, czy było to zamierzone, ale „Projekt Hail Mary” czytałem jako polemikę z Cixinem Liu i jego metaforą „ciemnego lasu” z „Problemu trzech ciał”. U Weira Obcy nie są wrogami, da się z nimi porozumieć, chętnie współpracują i żywią wobec nas ciekawość taką samą, jak my wobec nich. Problemy etyczne, filozoficzne, a tym bardziej religijne w powieści niemal nie istnieją – ta sfera zresztą nie budzi najmniejszego wzajemnego zainteresowania, za to obce technologie – owszem. Początkowo najważniejsza jest możliwość wzajemnej komunikacji, a to czysto inżynieryjny problem, który można rozwiązać za pomocą dość prostego interfejsu: wystarczą dwa laptopy, analizator fal akustycznych, Excel i gotowe, można uczyć się języka Obcego. Wydaje się to zbyt proste, bez wchodzenia w głębie ksenoligwistycznych przepaści, wszak taki język mógłby się opierać na zupełnie innych założeniach. Zapewne tak, ale istnieje przecież w SF druga skrajność – nikt z nikim nie może się dogadać, nawet człowiek z człowiekiem, a co dopiero z kosmitą. Jak u Lema czy egzystencjalistów. Zresztą, komunikacja początkowo przebiega w uniwersalnym języku nauki – Obcy pokazuje człowiekowi liczby atomowe pierwiastków… Chemia i matematyka są kosmicznymi językami uniwersalnymi.
Weir postawił na psychologiczną „swojskość” Obcego, pomimo radykalnie odmiennego wyglądu. Literacko ukazanie tej międzygatunkowej więzi jest rozegrane całkiem sprawnie, sporo tej empatii udziela się też czytelnikowi, zwłaszcza w końcowych scenach powieści. Nie ma co się bać Obcych, a naukowa ciekawość, chęć pomocy i pewna dawka altruizmu są „kosmicznymi stałymi”, nie tak, jak u Liu, gdzie na wszelki wypadek lepiej założyć, że wszechświat jest przeciwko nam.
„Projekt Hail Mary” to przyzwoity przykład tradycyjnej z ducha science fiction, pełnej wiary w uniwersalność języka nauki, w możliwość współpracy i międzyludzkiego/międzygatunkowego porozumienia. Intelekt i poznanie naukowe czy pomysłowość jest największą cnotą, a ludzkość jest wspaniała dlatego, że odkrywa zasady działania wszechświata i potrafi wymyślać nowe technologie i rozwiązywać problemy. Niemal rozczulająca jest wiara autora w potęgę nauki i ludzkiego intelektu i w świat, w którym problemy techniczne są najważniejszymi istniejącymi problemami.
To, co jest dla jednych zaletą, dla innych może być wadą: autor serwuje nam sporą dawkę matematycznych opisów i technikaliów (fizykaliów?), uwzględniających masę danych (np. sił działających na statek w trakcie przeróżnych manewrów – nie ma tu pójścia na skróty). Zwraca uwagę niemal zupełny brak seksu i przemocy, wulgaryzmów też jest jak na lekarstwo (znalazłem jedno słowo na „k”). Jeśli owa „naukowość”, optymizm i „poczciwość” nie przeszkadzały w „Marsjaninie”, nie będą przeszkadzać i tutaj. Autor dba o dramaturgię wydarzeń, więc powieść nie przynudza – rozdziały kończą się zgrabnymi cliffhangerami, co rusz mają miejsce przeróżne kosmiczne awarie czy nieprzewidziane problemy, wymagające wymyślania na poczekaniu nowych strategii przetrwania i myślenia „out of the box”. Odkrywanie krok po kroku sekretów naukowych związanych z astrofagami czy Eridianami też jest fascynujące i pobudza czytelniczą ciekawość. Znamy to z poprzednich książek, ale tu mamy większą dawkę spekulatywności, choć wciąż silnie podbudowaną naukową wiedzą o świecie.
koniec
24 maja 2021

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »

Studium utraty
Joanna Kapica-Curzytek

25 IV 2024

Powieść czeskiej pisarki „Lata ciszy” to psychologiczny osobisty dramat i zarazem przejmujący portret okresu komunizmu w Czechosłowacji.

więcej »

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż twórcy

Esensja czyta: Październik 2017
— Miłosz Cybowski, Dawid Kantor, Joanna Kapica-Curzytek, Beatrycze Nowicka, Konrad Wągrowski

Esensja czyta: Luty 2016
— Miłosz Cybowski, Joanna Kapica-Curzytek, Marcin Mroziuk, Konrad Wągrowski

Esensja czyta: Grudzień 2015
— Dominika Cirocka, Miłosz Cybowski, Jacek Jaciubek, Anna Kańtoch, Tomasz Kujawski, Konrad Wągrowski

Tegoż autora

Kurs na czerwoną gwiazdę
— Sławomir Grabowski

Duch czy Demiurg?
— Sławomir Grabowski

Dwunastoletni czarodziej w okularach
— Sławomir Grabowski

Na promieniu światła
— Sławomir Grabowski

Kłopoty w Poviss
— Sławomir Grabowski

Sztuka wojny w kredzie
— Sławomir Grabowski

Wszyscy jesteśmy Japończykami
— Sławomir Grabowski

Zapętlony Ijon Tichy
— Sławomir Grabowski

Niedoceniane sondy i łaziki
— Sławomir Grabowski

Cthulhu i matematyka
— Sławomir Grabowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.