Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 1 lipca 2024
w Esensji w Esensjopedii

Gierymski w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
Muzeum Narodowe w Krakowie przypomina twórczość Maksymiliana Gierymskiego (1846–1874), jednego z najbardziej znanych malarzy polskich XIX wieku, związanego z kolonią artystyczną w Monachium. Pretekstem wystawy stała się przypadająca w tym roku 140. rocznica śmierci artysty. Twórca, który zmarł młodo, zaledwie w wieku 28 lat, pozostawił dorobek inspirujący kolejne pokolenia artystów, dając początek pierwszej polskiej szkole pejzażowej.

Muzeum Narodowe w Krakowie

Gierymski w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie przypomina twórczość Maksymiliana Gierymskiego (1846–1874), jednego z najbardziej znanych malarzy polskich XIX wieku, związanego z kolonią artystyczną w Monachium. Pretekstem wystawy stała się przypadająca w tym roku 140. rocznica śmierci artysty. Twórca, który zmarł młodo, zaledwie w wieku 28 lat, pozostawił dorobek inspirujący kolejne pokolenia artystów, dając początek pierwszej polskiej szkole pejzażowej.
Aleksander Regulski, Maksymilian Gierymski, drzeworyt, papier, wł. Muzeum Narodowe w Krakowie
Aleksander Regulski, Maksymilian Gierymski, drzeworyt, papier, wł. Muzeum Narodowe w Krakowie
Muzeum Narodowe w Krakowie pokazuje nie tylko dzieła Gierymskiego, ale także innych twórców z kręgu monachijskiego. Dlatego obok 55 obrazów olejnych, 55 prac na papierze tego artysty, zobaczymy też dzieła artystów polskich, niemieckich, francuskich oraz węgierskich:. m.in. Józefa Brandta, Adama Chmielowskiego, Józefa Chełmońskiego, Stanisława Witkiewicza, Alfreda Wierusza-Kowalskiego, Władysława Maleckiego, Eduarda Schleicha st., Ludwiga Hartmanna i Mihalyiego Munkacsyiego.
Oprócz najbardziej znanych dzieł Maksymiliana Gierymskiego, takich jak „Adiutant sztabowy”, „Konna kawalkada w brzezince”, „Obóz Cyganów I” czy „Patrol powstańców”, pojawi się także ostatni obraz artysty „Polowanie »par force« na jelenia” ze zbiorów Kunsthalle w Kilonii oraz – długo uważana za zaginioną, a po raz pierwszy prezentowana w Polsce – „Wiosna w małym miasteczku” (z kolekcji prywatnej w Buenos Aires).
Maksymilian Gierymski, Patrol powstańczy, 1872-1873, olej, płótno, własność Muzeum Narodowe w Warszawie
Maksymilian Gierymski, Patrol powstańczy, 1872-1873, olej, płótno, własność Muzeum Narodowe w Warszawie
Ekspozycja w Muzeum Narodowym w Krakowie składa się z siedmiu części, z których każda sygnalizuje najważniejsze wątki w twórczości artysty. Zobaczymy więc prace młodzieńcze i dzieła o tematyce powstańczej. Poznamy pejzaże intymne, oddające złożony stosunek artysty do natury, określany mianem romantycznego realizmu. Obejrzymy tzw. kompozycje zopfowe [niem. der Zopf – warkocz, warkoczyk], czyli ukazane w rokokowych kostiumach sceny polowań, uwiecznianych przez Maksymiliana Gierymskiego na obrazach powstałych w latach 1871–1874, dzięki którym zdobywał zamówienia bogatej klienteli. Wejdziemy też w świat kolonii artystycznej działającej w Monachium w 2. połowie XIX wieku: Maksymilian Gierymski będzie pokazany w towarzystwie artystów, którzy tworzyli w tym czasie, których on inspirował i którzy jego inspirowali.
Maksymilian Gierymski, Obóz cyganów I, między 1867 a 1868 rokiem, wł. Muzeum Narodowe w Krakowie
Maksymilian Gierymski, Obóz cyganów I, między 1867 a 1868 rokiem, wł. Muzeum Narodowe w Krakowie
Osią wystawy jest nowatorskie podejście artysty do pejzażu. Sceny rodzajowe często były tylko pretekstem do obserwacji krajobrazu. Widać to już w malowanych przez niego powstańczych scenach: wypracował nowoczesną formułę minimalistycznego pejzażu, nieznaną dotąd w polskim malarstwie. Subtelne opracowanie kolorystyczne i świetlne tworzy nastrój obrazów. Postawa artysty wyrażała romantyczne przekonanie o szczególnej więzi łączącej człowieka z naturą.
Maksymilian Gierymski nie uciekał także od uwieczniania w swoich obrazach współczesnego życia mieszkańców miast i miasteczek, dzięki czemu jego twórczość nabiera „reportażowego” charakteru. Dbał o to, by w jego dziełach wyraźnie był określony czas, położenie geograficzne oraz warunki klimatyczne – zgodnie z przypisywaną mu maksymą, że „na obrazie, jak na zegarze powinna być widoczna godzina”. Był jednym z tych artystów, dla których punktem wyjścia przy pracy nad obrazem stała się fotografia jako „ujęcie chwili konkretnej” – jak pisał z Monachium w listach do rodziny, prosząc o zdjęcia przedstawiające polskie krajobrazy.
Maksymilian Gierymski, Polowanie »par force« na jelenia, 1874, wł. Kunsthalle Kiel
Maksymilian Gierymski, Polowanie »par force« na jelenia, 1874, wł. Kunsthalle Kiel
Twórczość Maksymiliana Gierymskiego była manifestacją dojrzałego realizmu w malarstwie polskim. Zapoczątkowała zmiany, jakie nastąpiły w postrzeganiu roli sztuki, zerwała z doktryną akademicką, podważyła przekonania o patriotycznych powinnościach polskiej sztuki. Zainspirowała całe pokolenie młodych twórców (jak Stanisław Witkiewicz) i krytyków (jak Antoni Sygietyński).
Maksymilian Gierymski, Konna kawalkada w brzezince, 1870-1871, olej, płótno, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Maksymilian Gierymski, Konna kawalkada w brzezince, 1870-1871, olej, płótno, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Dodatkową, wyodrębnioną część wystawy, tworzy Gabinet dzieł zaginionych. Zaprezentowano w nim multimedialne materiały przedstawiające wybór zaginionych dzieł Maksymiliana Gierymskiego, w tym obrazy utracone w czasie II wojny światowej, m.in.: „Alarm w obozie powstańczym” ze zbiorów przedwojennego Muzeum Śląskiego w Katowicach, „Zima w małym miasteczku” z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, „Wieczornica ukraińska” ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz „Pochód ułanów” z kolekcji prywatnej. Kolejną grupę tworzą dzieła o nieustalonym do tej pory miejscu przechowywania, m.in. obrazy „Powrót pana Tadeusza”, „Czerkiesi pędzący do ataku”, „Pojedynek Tarły z Poniatowskim” i „Wypadek w podróży”.
Przed wejściem na wystawę zwiedzający będą mieli możliwość zapoznania się z wynikami pierwszego etapu badań nad techniką i technologią malarską Maksymiliana Gierymskiego obejmującego dzieła artysty z polskich kolekcji muzealnych.
Maksymilian Gierymski, Wiosna w małym miasteczku, 1872/1873, wł. Prywatna Państwa Marii i Pawła Dąmbskich
Maksymilian Gierymski, Wiosna w małym miasteczku, 1872/1873, wł. Prywatna Państwa Marii i Pawła Dąmbskich
To pierwsza wystawa twórczości Maksymiliana Gierymskiego od 1974 r., kiedy przygotowano ekspozycję dzieł artysty w Muzeum Narodowym w Warszawie, prezentowaną później także w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku oraz w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Maksymilian, starszy brat innego wybitnego malarza Aleksandra Gierymskiego (1850-1901), od dziecka przejawiał artystyczną wrażliwość: grał na fortepianie, był wielkim miłośnikiem Chopina i Wagnera. Początkowo kształcił się w naukach ścisłych (Instytucie Politechnicznym Rolnictwa i Leśnictwa w Puławach i na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Szkoły Głównej w Warszawie). Brał udział w powstaniu styczniowym. Walczył prawdopodobnie na terenie Lubelszczyzny i Kielecczyzny. To doświadczenie pozostawiło w nim wyraźny ślad, widoczny później w jego sztuce.
Maksymilian Gierymski, Wyjazd na polowanie, 1871, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Maksymilian Gierymski, Wyjazd na polowanie, 1871, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Po powrocie do stolicy zapisał się na lekcje do Klasy Rysunkowej prowadzonej przez Wojciecha Gersona, by – po otrzymaniu stypendium rządowego – wyjechać do Monachium, gdzie kształcił się w dziedzinie malarstwa. Na I Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Monachium w 1869 roku został dostrzeżony przez krytyków i kolekcjonerów. W tym samym roku wysłany na wystawę do wiedeńskiego Kunstvereinu obraz Rekonesans huzarów austriackich został zakupiony do zbiorów cesarza Franciszka Józefa.To był początek jego sukcesów, zwieńczonych złotym medalem na Wystawie Światowej w Wiedniu w 1873 r. We wrześniu 1874, w uznaniu jego zasług, mianowano go członkiem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. Dwa tygodnie później zmarł.
Maksymilian Gierymski, Adiutant sztabowy z 1830 roku, ok. 1869, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Maksymilian Gierymski, Adiutant sztabowy z 1830 roku, ok. 1869, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Wystawie towarzyszy obszerny katalog i przewodnik po wystawie oraz program edukacyjny, obejmujący: wykłady, spotkania, warsztaty, tematyczne oprowadzanie po wystawie, spacery i publikacje. Wspólnie z Działem Edukacji Muzeum Narodowego w Warszawie przygotowaliśmy wydawnictwo przybliżające malarstwo Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, zestawiając reprodukcje dzieł obu braci i opisując najważniejsze wątki tematyczne i stylistyczne pojawiające się w ich twórczości. Przy wejściu na wystawę na zwiedzających czekać będzie również niewielkie wydawnictwo edukacyjne z zadaniami, które pomogą w sposób ciekawy i aktywny poznać lepiej malarstwo Maksymiliana. Na początku lipca zaprosimy do stolicy na zwiedzanie, czynnej od marca br., wystawy Aleksandra Gierymskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie i spacer śladami braci po ich rodzinnym mieście. Tematyka wykładów i spotkań oscylować będzie wokół zaginionych podczas II wojny światowej obrazów Gierymskiego, warsztatu malarskiego artysty i specyfiki konserwacji jego dzieł oraz tematyki powstańczej, dziewiętnastowiecznego środowiska monachijskiego i problemu definicji artysty narodowego.
Maksymilian Gierymski, Krajobraz o wschodzie słońca, 1869, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Maksymilian Gierymski, Krajobraz o wschodzie słońca, 1869, wł. Muzeum Narodowe w Warszawie
Prezentowane dzieła pochodzą ze zbiorów: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum Pomorza Środkowegow Słupsku, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Oddziału Zbiorów Graficznych i Kartograficznych Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Muzeum Zamkowego w Pszczynie, Kunsthalle w Kilonii, Kunsthalle Hamburg, Braith-Mali-Museum Biberach, Neue Pinakothek w Monachium, Musée d`Orsay w Paryżu, Oblastní galerie v Liberci, Památník národního písemnictví w Pradze, Národní galerie v Praze, Magyar Nemzeti Galéria w Budapeszcie oraz z kolekcji prywatnych.
Kurator wystawy: Aleksandra Krypczyk
Koordynator: Anna Sobesto
Aranżacja plastyczna: Jolanta Barnaś
Maksymilian Gierymski. Dzieła, inspiracje, recepcja
25 kwietnia 2014 – 10 sierpnia 2014
Gmach Główny MNK, al. 3 Maja 1, Sala Wystaw Zmiennych, I p.
koniec
30 kwietnia 2014
Muzeum Narodowe w Krakowie
30-062 Kraków, al. 3 Maja 1
tel. 12 29 55 500
fax 12 29 55 555

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Od: 2014-04-25
Do: 2014-08-10
Muzeum Narodowe w Krakowie, Kraków, Aleja 3 Maja 1

Najnowsze

Kacper Wiatrak - Knieja, 2024, olej na płótnie, 120×160cm

Duchy we Wrocławiu
Krupa Gallery

30 VI 2024

28.06-13.07.2024
Kacper Wiatrak
Duchy

więcej »

Czuły obserwator w Krakowie
Muzeum Krakowa

28 VI 2024

„Wincenty Wodzinowski. Czuły obserwator (1866-1940)”
Otwarcie wystawy: 27 czerwca (czwartek), godz. 17:00
Muzeum Krakowa, Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35
Wystawa czynna 28.06.2024 – 3.11.2024

więcej »

Promocja: Jak nosić golfy męskie? Stylowy poradnik

27 VI 2024

Golfy męskie to klasyka garderoby panów, która powraca co sezon, zachwycając swoją wszechstronnością i elegancją. Jeśli zastanawiasz się, jak nosić golfy, ten poradnik jest dla Ciebie. Dowiedz się, jak wkomponować ten element garderoby w swoje stylizacje.

więcej »

Polecamy

Zobacz też

Tegoż autora

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Modna i już w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Romans z grafiką w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Boznańska w towarzystwie Velázqueza, Maneta, Whistlera w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Filmy Andrzeja Wajdy w światowym plakacie filmowym w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Bezpłatny wstęp w prezencie od Muzeum Narodowego w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Przestrzeń jako gra w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Przypomnienie w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Patrzeć wciąż naprzód w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Za-mieszkanie 2012. Miasto ogrodów. Miasto ogrodzeń w Krakowie

Muzeum Narodowe w Krakowie
— Prawdziwy pejzaż w Krakowie

W trakcie

zobacz na mapie »
Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.