Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 3 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

Orlando Figes
‹Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji›

EKSTRAKT:60%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułSzepty. Życie w stalinowskiej Rosji
Tytuł oryginalnyThe Whisperers
Data wydania19 maja 2010
Autor
PrzekładWładysław Jeżewski
Wydawca Magnum
ISBN978-83-89656-59-9
Format664s. 165×235mm
Cena45,—
Gatunekhistoryczna, non‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Ten okrutny XX wiek: Szepczący w ciemnościach stalinizmu
[Orlando Figes „Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
W swojej ostatniej książce Orlando Figes podejmuje się niełatwego zadania, jakim jest opisanie prywatnego życia ludzi w okresie stalinizmu. Na podstawie materiałów archiwalnych i wywiadów przeprowadzonych z ludźmi pamiętającymi tamte czasy, autor „Szeptów” stara się odmalować realny obraz okresu między rewolucją październikową a śmiercią Stalina.

Miłosz Cybowski

Ten okrutny XX wiek: Szepczący w ciemnościach stalinizmu
[Orlando Figes „Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji” - recenzja]

W swojej ostatniej książce Orlando Figes podejmuje się niełatwego zadania, jakim jest opisanie prywatnego życia ludzi w okresie stalinizmu. Na podstawie materiałów archiwalnych i wywiadów przeprowadzonych z ludźmi pamiętającymi tamte czasy, autor „Szeptów” stara się odmalować realny obraz okresu między rewolucją październikową a śmiercią Stalina.

Orlando Figes
‹Szepty. Życie w stalinowskiej Rosji›

EKSTRAKT:60%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułSzepty. Życie w stalinowskiej Rosji
Tytuł oryginalnyThe Whisperers
Data wydania19 maja 2010
Autor
PrzekładWładysław Jeżewski
Wydawca Magnum
ISBN978-83-89656-59-9
Format664s. 165×235mm
Cena45,—
Gatunekhistoryczna, non‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Podtytuł książki jest nieco mylący: Figes nie koncentruje się jedynie na latach 1929-53, choć to one stanowią centralny punkt wielu z przedstawionych historii. Opisywane losy mieszkańców Związku Radzieckiego mają swój początek podczas rewolucji październikowej i rozciągają się na lata po śmierci wielkiego wodza: osobne rozdziały poświęcono latom samej rewolucji, wojny domowej i kształtowania się radzieckiej państwowości, jak również zmianom, jakie nastąpiły po 1953 roku za czasów Chruszczowa.
Mimo chronologicznego podziału książki, czasami trudno się domyślić dlaczego pewne historie trafiły do takich, a nie innych rozdziałów. Czy losy chłopca urodzonego w 1936 roku można zaliczyć do części obejmującej okres między zakończeniem stalinowskich czystek a wybuchem wojny radziecko-niemieckiej (lata 1938-41)? Mam spore wątpliwości co do tego, by wspomnienia z dzieciństwa mogły dotyczyć tak konkretnego okresu. Jest to zresztą bardzo częsta tendencja – w określonych przypadkach (zwykle gdy fakty pasują do opisywanego okresu) Figes podpiera swoje wywody konkretnymi datami; gdy przedstawione historie ładnie komponują się z całą resztą, dat brakuje. Choć taki zabieg z pewnością przyczynia się do większej poczytności książki, solidnie podważa historyczny profesjonalizm Figesa.
Nie przesłania to jednak ogromu pracy, jaki musiał włożyć brytyjski historyk w zebranie materiałów i napisanie tego opracowania. Jak sam wspomina w posłowiu, idea ta przyświecała mu już pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia, a upadek komunizmu tylko ułatwił pracę nad zdobywaniem informacji – zarówno tych archiwalnych, jak i osobistych. Przeprowadzając wywiady z rozmaitymi ludźmi pamiętającymi okres stalinizmu oraz ich dziećmi, Figes postarał się w miarę wiernie odmalować sowiecką rzeczywistość, w jakiej żyli. Choć może rzeczywistość to nieodpowiednie słowo. Brytyjski historyk przedstawia poszczególne życiorysy, które, z nielicznymi wyjątkami, funkcjonują całkowicie niezależnie, raz za razem wzmagając w czytelniku poczucie fragmentaryczności „Szeptów”.
Z jednej strony pozwala to na przyjrzenie się rozmaitym losom Rosjan, którzy musieli zmagać się z niełatwą rzeczywistością stalinizmu. Z drugiej strony brakuje jednolitej narracji, czego nie ratuje poświęcanie uwagi kilku rodzinom, których losy przewijają się przez wszystkie rozdziały książki. W efekcie dostajemy opracowanie domagające większej ilości szczegółów – choć już nie dotyczących życia ludzi, ale ich dalszych losów.
„Szepty” pretendują do miana dzieła popularnonaukowego, ze wszystkimi zaletami i wadami takiego podejścia. Do lektury nie potrzeba wnikliwej znajomości omawianego okresu, gdyż Figes bardzo chętnie (i niekiedy aż zanadto rozwlekle) przedstawia realia poszczególnych „etapów” stalinowskiej historii. Prowadzi to niekiedy do takich sytuacji, jak omówienie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, w którym znalazło się niesłychanie mało informacji o prywatnym życiu, a bardzo wiele na temat samej wojny i losów biorących w niej udział żołnierzy czy kilku znanych postaci radzieckiego światka literackiego. Z drugiej strony czyni to z książki Figesa lekturę niezwykle przystępną, choć dzieje się to kosztem historycznej dokładności.
Mimo wszystkich mankamentów „Szepty” to dobra książka. „Dobra” z zachodniego punktu widzenia i dobra jako dzieło popularnonaukowe. Figes jako jeden z pierwszych podejmuje się przedstawienia zachodniemu czytelnikowi tak trudnego i nietypowego tematu, jakim są codzienne losy mieszkańców ZSRR. Opisuje losy kułaków, rewolucjonistów, karierowiczów wspinających się na kierownicze stanowiska, starych bolszewików, żołnierzy, sierot, rodzin rozbitych przez aresztowania i deportacje (niektóre z nich zdołały się później na nowo połączyć, inne nigdy nie wróciły do rodzinnego życia), zesłańców i więźniów łagrów czy zwyczajnych, szarych ludzi starających się związać koniec z końcem w niełatwych czasach, w których przyszło im żyć. Ta różnorodność jest jedną z większych zalet książki.
W licznych przykładach Figes rzuca sporo światła na historię polityczną i społeczną ZSRR, ukazując nie tylko wpływ takich wydarzeń jak rewolucja czy kolektywizacja na losy jednostek, ale także reakcje ludzi na te wielkie zmiany w polityce państwa. Choć w Rosji publikowanie pamiętników i wspomnień z tego okresu jest na porządku dziennym, niewiele z nich dociera do anglojęzycznego czytelnika. Książka Figesa daje niepowtarzalną okazję na o bliższe przyjrzenie się sowieckiej rzeczywistości.
Nie czyni to jednak z najnowszej publikacji Figesa dzieła wybitnego. W niewielu przypadkach tematyka książki oraz jej treść stanowią tak kłopotliwe połączenie jak w przypadku „Szeptów”. Za nowatorskie podejście książka zasługuje na najwyższą ocenę, jednak wykonanie oraz liczne drobne, choć irytujące, niedociągnięcia bardzo poważnie obniżają jej jakość. Po przyzwoitym „Crimea” jest to duże rozczarowanie.
koniec
21 czerwca 2012

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Przerwane beztroskie dzieciństwo
Marcin Mroziuk

2 V 2024

Z jednej strony „Sprzedawca marzeń” to po prostu wciągająca powieść przygodowa, z drugiej zaś strony książka Katarzyny Ryrych przybliża młodym czytelnikom gęstniejącą atmosferę przed wybuchem II wojny światowej i cierpienia ludności cywilnej na jej początku.

więcej »

Krótko o książkach: Komu mogłoby zależeć?
Joanna Kapica-Curzytek

2 V 2024

W „PS. Dzięki za zbrodnie” jest bardzo dużo tropów prowadzących w stronę klasycznej powieści detektywistycznej. Znajdziemy tu wszystko, co najlepsze w gatunku cozy crime.

więcej »

Ten okrutny XX wiek: Budowle muszą runąć
Miłosz Cybowski

29 IV 2024

Zdobycie ruin klasztoru na Monte Cassino przez żołnierzy armii Andersa obrosło wieloma mitami. Jednak „Monte Cassino” Matthew Parkera bardzo dobrze pokazuje, że był to jedynie drobny epizod w walkach o przełamanie niemieckich linii obrony na południe od Rzymu.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.