Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 5 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

H. Beam Piper
‹Kudłacz›

WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułKudłacz
Tytuł oryginalnyLittle Fuzzy
Data wydania23 stycznia 2013
Autor
Wydawca Solaris
CyklKudłacze, Terro-Human
SeriaGalaktyka Gutenberga
ISBN978-83-7590-095-8
Cena29,99
Gatunekfantastyka
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Kosmiczne koale
[H. Beam Piper „Kudłacz” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Gdyby w waszym domu pojawił się nagle dziki, włochaty zwierz grzebiący w lodówce, co byście zrobili? Uciekli gdzie pieprz rośnie, zastrzelili potwora na miejscu czy wzięli go na kolana i pogłaskali? H. Beam Piper wybrał trzecie rozwiązanie w jednym ze swych najsłynniejszych cykli, otwierając ludziom możliwość do zbratania się z obcym.

Jacek Jaciubek

Kosmiczne koale
[H. Beam Piper „Kudłacz” - recenzja]

Gdyby w waszym domu pojawił się nagle dziki, włochaty zwierz grzebiący w lodówce, co byście zrobili? Uciekli gdzie pieprz rośnie, zastrzelili potwora na miejscu czy wzięli go na kolana i pogłaskali? H. Beam Piper wybrał trzecie rozwiązanie w jednym ze swych najsłynniejszych cykli, otwierając ludziom możliwość do zbratania się z obcym.

H. Beam Piper
‹Kudłacz›

WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułKudłacz
Tytuł oryginalnyLittle Fuzzy
Data wydania23 stycznia 2013
Autor
Wydawca Solaris
CyklKudłacze, Terro-Human
SeriaGalaktyka Gutenberga
ISBN978-83-7590-095-8
Cena29,99
Gatunekfantastyka
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Sednem powstałej przed półwieczem powieści Pipera są poszukiwania odpowiedzi na dwa pytania: jaka jest definicja istot rozumnych oraz czy odkryte na planecie Zaratustra kudłacze do nich należą. Wyjaśnienia tych zagadnień poszukują przede wszystkim naukowcy i opiekunowie kudłaczy, a ludzkość szybko dzieli się na dwa obozy. Do jednego należą zwolennicy tezy, że odkryty gatunek należy uznać za sapienta, czyli posiadającego inteligencję, pozostali natomiast, pozostający w zdecydowanej mniejszości, głoszą przeciwne zdanie. Ci drudzy, to głównie przedstawiciele Kompanii, gigantycznej korporacji przyszłości, sprawującej władzę na planecie. Nie chcą oni dopuścić do uznania kudłaczy za rozumnych z powodów czysto pragmatycznych – Zaratustra zmieni bowiem w takim wypadku status, a Kompania utraci kontrolę nad nią i jej złożami. Gdy dochodzi do zbrodni zabójstwa, sprawa trafia na wokandę miejscowego sądu i toczy się dalej przed trybunałem.
Wizja spotkania człowieka z obcym została odmalowana w konwencji słodko-naiwnej, co przywodzi na myśl późniejszy hit filmowy Stevena Spielberga „E.T.”. Przedstawiciel obcego gatunku, nazwany kudłaczem z uwagi na gęste owłosienie, trafia pewnego dnia zupełnie przypadkowo do domu Jacka Hollowaya, zajmującego się wydobyciem cennego kruszcu, natychmiast zdobywając jego serce. Kudłacz to stworek kojarzący się nieco z filmowymi gremlinami, choć daleko od nich łagodniejszy (ale tylko, nie wiedzieć czemu, w stosunku do ludzi), albo z misiami koala lub pandami. Ciało ma pokryte przyjemnym w dotyku, gęstym futerkiem, szybko nabywa nowe umiejętności, bardzo łatwo przywiązuje się do ludzi. Ta łagodność i ufność rodzą zresztą u czytającego poważne wątpliwości. No bo jak to, gatunek rozumny bratający się w kilka chwil z kosmitami z innego świata? Gdyby tak było w rzeczywistości, kudłacze zostałyby wytępione błyskawicznie i słuch o nich by zaginął. Homo sapiens i jego poprzednicy okazał się w toku rozwoju sprytniejszy, bo więcej pracował mózgiem niż jego naturalni wrogowie, ale z całą pewnością nie mógł być tak łatwowierny jak kudłacz, bo natychmiast przepadłby w mrokach dziejów.
W latach 60. ubiegłego wieku, to znaczy w czasie, gdy „Kudłacz” został po raz pierwszy wydany, tematyka rasizmu i kolonializmu w fantastyce naukowej pojawiała się, ale ówcześni autorzy stawali raczej po stronie najeźdźców, kolonizatorów nowych światów. Z tego powodu powieść Pipera była swego rodzaju odmianą, ale nie nazwałbym jej odmianą radykalną, jak czyni to autor hasła o pisarzu w internetowej Encyklopedii Fantastyki. Kudłaczy(ów?) uznaje się wprawdzie ostatecznie za gatunek rozumny, ale do końca pozostają tylko elementem w rozgrywkach ludzi, bez prawa do samostanowienia. Gorzej nawet, ich obrońcy uznają za zupełnie normalną rzecz, że obcy stają się domowymi zabawkami, pieszczochami, czymś w rodzaju gadającej przytulanki. Jeśli tak ma wyglądać życie inteligentnego gatunku, to właściwie po co uznawać go za rozumny? W tym sensie Piper nie posuwa się znacząco naprzód w kwestiach społecznych w porównaniu ze swymi kolegami po piórze. Obcy gatunek może zyskać jakąkolwiek autonomię tylko pod warunkiem, że dadzą mu na to przyzwolenie ludzie. A gdy już zyska papier na posiadanie rozumu, jedyną dla niego drogą jest rola odpowiednika ziemskiego psa.
Do polskiego wydania mam jedną uwagę techniczną: często w tekście gubi się podmiot zdania. Trudno orzec, czy jest to sprawka tłumacza lub redakcji, czy Piper miał aż tak niechlujny styl, a wydawnictwo Solaris postanowiło nie ingerować zbytnio w obrabianą materię. Tak czy owak nie wpływa to korzystnie na odbiór powieści.
Dziś powiedzielibyśmy, że „Kudłacz” został pomyślany jako dzieło należące do raczej efemerycznego podgatunku zwanego young adult, czyli przeznaczone dla nastoletniego lub młodszego czytelnika i prezentujące treści w sposób uproszczony. Z całą pewnością nie jest to książka pretendująca do miana poważnej literatury; to raczej średnio ambitna rozrywka, prezentująca świat i bohaterów go zasiedlających w sposób całkowicie dychotomiczny. Przyznam, że liczyłem na więcej, bo nawet jeśli potraktować „Kudłacza” jak powieść tylko i wyłącznie rozrywkową, wypada dość blado, nie oferując prawdziwego napięcia, tylko najwyżej jego erzac. I choć starej fantastyce jestem w stanie wybaczyć wiele, trudno ukryć, że w przypadku tej powieści upływ czasu łaskawy nie był. Trochę szkoda, ale liczę, że kolejne części trylogii H. Beam Pipera mile mnie zaskoczą.
koniec
21 kwietnia 2013

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Fakty i wyobraźnia
Joanna Kapica-Curzytek

5 V 2024

„Przepis na potwora” to książka na wysokim poziomie, popularyzująca w oryginalny sposób naukę i jej historię. W jej tle jest słynny utwór literacki, a efekt tego połączenia jest wręcz znakomity.

więcej »

PRL w kryminale: Nie bądź jak kura w Wołominie!
Sebastian Chosiński

3 V 2024

Szczęsny to ma klawe życie! Nie nudzi się nawet jednego dnia, ponieważ w peerelowskiej Warszawie zbrodnie popełniane są bez opamiętania. A że jest inteligentny i zawsze dopina swego, wzbudza podziw współpracowników i przełożonych. Miewa też magnetyczny wpływ na kobiety, chociaż nie pozwala sobie zamącać umysłu ich urodą. Dlatego też udaje mu się w końcu rozwikłać w „Dwóch włosach blond” wielce skomplikowaną intrygę kryminalną.

więcej »

Przerwane beztroskie dzieciństwo
Marcin Mroziuk

2 V 2024

Z jednej strony „Sprzedawca marzeń” to po prostu wciągająca powieść przygodowa, z drugiej zaś strony książka Katarzyny Ryrych przybliża młodym czytelnikom gęstniejącą atmosferę przed wybuchem II wojny światowej i cierpienia ludności cywilnej na jej początku.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż twórcy

Esensja czyta: Czerwiec 2016
— Miłosz Cybowski, Jacek Jaciubek, Joanna Kapica-Curzytek, Anna Nieznaj, Joanna Słupek

Esensja czyta: Maj 2016
— Miłosz Cybowski, Jacek Jaciubek, Joanna Kapica-Curzytek, Jarosław Loretz, Marcin Mroziuk, Beatrycze Nowicka, Joanna Słupek

Tegoż autora

Nieprawdopodobne, a jednak prawdziwe
— Jacek Jaciubek

Zabójczy ziemniak
— Jacek Jaciubek

Szpiega wynajmę
— Jacek Jaciubek

Suchość w ustach
— Jacek Jaciubek

Wszystkie odcienie szarości
— Jacek Jaciubek

Królestwo za kafelek
— Jacek Jaciubek

Historia wiary znaczona krwią
— Jacek Jaciubek

Człowiek-puzzle
— Jacek Jaciubek

Poprzez góry, poprzez lasy
— Jacek Jaciubek

Misja na Marsa
— Jacek Jaciubek

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.