Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 29 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Eric Christiansen
‹Krucjaty północne›

EKSTRAKT:90%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułKrucjaty północne
Tytuł oryginalnyThe Northern Crusades
Data wydania6 października 2009
Autor
Wydawca Rebis
ISBN978-83-7510-358-8
Format368s. 150×225mm; oprawa twarda
Cena45,90
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Krzyżem i mieczem
[Eric Christiansen „Krucjaty północne” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Eric Christiansen przybliża w swojej książce fakty, o których polski czytelnik miał okazję dowiedzieć się jeszcze w szkole. I choć podboje Krzyżaków w Prusach nie są jedynym przypadkiem opisywanym w „Krucjatach północnych”, to jednak przedstawienie tych wielowiekowych działań militarnych w kontekście całej średniowiecznej Europy znacząco wzbogaca naszą wiedzę – nie tylko o Prusach, ale też o Finach, Litwinach, Łotyszach i Estończykach.

Miłosz Cybowski

Krzyżem i mieczem
[Eric Christiansen „Krucjaty północne” - recenzja]

Eric Christiansen przybliża w swojej książce fakty, o których polski czytelnik miał okazję dowiedzieć się jeszcze w szkole. I choć podboje Krzyżaków w Prusach nie są jedynym przypadkiem opisywanym w „Krucjatach północnych”, to jednak przedstawienie tych wielowiekowych działań militarnych w kontekście całej średniowiecznej Europy znacząco wzbogaca naszą wiedzę – nie tylko o Prusach, ale też o Finach, Litwinach, Łotyszach i Estończykach.

Eric Christiansen
‹Krucjaty północne›

EKSTRAKT:90%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułKrucjaty północne
Tytuł oryginalnyThe Northern Crusades
Data wydania6 października 2009
Autor
Wydawca Rebis
ISBN978-83-7510-358-8
Format368s. 150×225mm; oprawa twarda
Cena45,90
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Nieczęsto zdarza się, że w książce zagranicznego autora mamy okazję przeczytać coś o polskiej historiografii. Przypadek Christiansena jest tym ciekawszy, że przecież polska monarchia stanowi w jego książce kwestię peryferyjną i pojawia się bardzo sporadycznie. Tym większe było moje zdziwienie, gdy już na wstępie, podczas nakreślania ram swojego opracowania, autor odwołał się do dzieł Joachima Lelewela i jego dziewiętnastowiecznych interpretacji roli Krzyżaków w historii Polski. Świadczy to niewątpliwie o bardzo silnej podbudowie teoretycznej „Krucjat”.
Nie sposób zaprzeczyć, że Christiansen wykonał swoją pracę bardzo starannie i nie skupił się jedynie na kwestiach politycznych. Na samym wstępie przedstawia nam bowiem nie tylko głównych graczy północnych wypraw krzyżowych (w tym ludy zamieszkujące dzikie tereny Prus, Kurlandii i Finlandii), ale też uwarunkowania geograficzne i ekonomiczne. Dopiero na tym tle zaczyna w kolejnych rozdziałach kreślić początkowe walki (krucjaty połabskie), pojawienie się Krzyżaków i ich podboje, a także działania w Finlandii i we wschodniej części Bałtyku. Podbój tych ziem stanowił bowiem dla wielu znakomitą okazję do bogacenia się i zwiększania swoich stref wpływów i, jak wielokrotnie i przekonująco dowodzi autor, nie zawsze walki z poganami były prowadzone przez wzgląd na religijny zapał zachodnich możnowładców.
Ów element odmiennych podstaw przyświecających krucjatom północnym jest niezwykle istotny. Oczywiście nie stanowi on jedynej różnicy pomiędzy działaniami prowadzonymi na wybrzeżach Bałtyku a tymi, które miały miejsce w Palestynie i nad Morzem Śródziemnym. Jednym z podstawowych argumentów przedstawianych przez Christiansena jest twierdzenie, że w przeciwieństwie do powszechnie znanych wypraw krzyżowych, działania w północnej części Europy przyniosły o wiele bardziej znaczące rezultaty i stanowią jeden z podstawowych czynników kształtujących realia polityczne, kulturowe i ekonomiczne na tym obszarze. Rola Prus w historii Polski jest tego chyba najdobitniejszym dowodem.
Oczywiście dla polskiego czytelnika to właśnie okołopolskie wątki krucjat północnych będą wydawały się najciekawsze, ale, jak już wspomniałem, Polska pojawia się w książce tylko w sytuacjach, kiedy jest to niezbędne. Tylko w nielicznych przypadkach królowie i książęta polscy brali udział w wyprawach na pogan, a konflikt polsko-krzyżacki (choć odgrywający pewną rolę w końcowych rozdziałach) nie stanowi głównego wątku narracji. Niemniej jednak nawet bez skupiania się na Polsce Christiansen w dość ciekawy sposób podchodzi do samego Zakonu Krzyżackiego i jego roli. Zamiast doskonale znanych teorii na temat ich zaborczej polityki, którą rozpoczęli po przybyciu na ziemię chełmińską, autor „Krucjat północnych” przedstawia bardziej złożony obraz. Wynika z niego, że nie tylko Konrad Mazowiecki, ale także papież Grzegorz IX i cesarz niemiecki Fryderyk II mieli swój udział w umocnieniu władzy krzyżackiej. Właśnie te wspomniane zupełnie mimochodem fragmenty dotyczące rozwoju państwa zakonnego, jego konfliktów z Rzymem i sąsiadami przedstawiają polskiemu czytelnikowi bardziej neutralną interpretację nadbałtyckich losów Zakonu. Nie pominięta jest też stosunkowo mniejsza rola dwóch innych zakonów rycerskich, jakim byli Kawalerowie Mieczowi oraz Bracia Dobrzyńscy.
Różnice polityki państw zaangażowanych w zdobywanie ziem na wschodzie przyczyniły się także do odmiennego statusu podbitych ziem. Zaangażowanie Danii w Estonii było oparte na minimalnej ingerencji króla doprowadziło do rychłego uniezależnienia się nowej prowincji i jej przejścia pod kuratelę Krzyżaków. Z kolei stosunki społeczne w Finlandii, stanowiącej główny obszar kolonizacyjny dla Szwedów, pozwoliły uniknąć podobnego rozprężenia i zachować władzę nad tym obszarem przez wiele lat. Jednocześnie nieustanne parcie na wschód doprowadziło Szwedów do konfliktu z osłabioną najazdami tatarskimi Rusią, co bardzo silnie wpłynęło na przyszłe stosunki rosyjsko-szwedzkie. Nie ulega jednak wątpliwości, że największy sukces odnieśli Krzyżacy. Jest to o tyle ciekawe, że (jak dowodziła strona polska po zwycięstwie pod Grunwaldem) proces chrystianizacji na podbitych przez Zakon terenach przebiegał o wiele bardziej opornie niż na obszarach schrystianizowanych pokojowo.
Wyprawy do Palestyny bardzo szybko przestały być jedynie drogą do zbawienia, a motywy europejskiego rycerstwa były o wiele bardziej przyziemne (czego najlepiej dowiodła czwarta krucjata). To samo stało się nad Bałtykiem, gdzie ideologia krucjat służyła władcom jako wsparcie dla ich ambicji i dążeń do rozszerzenia swojej kontroli na pogańskie ludy. Lecz najistotniejsza różnica polega na wpływie, jaki wywarły te dwa odległe od siebie ruchy. Książka Christiansena bardzo wyraźnie pokazuje nam, że północne wyprawy krzyżowe wywarły kluczową rolę w kształtowaniu polityki i kultury regionu bałtyckiego. Jest przy tym dobrze napisanym, starannie przygotowanym opracowaniem rzucającym wiele światła na międzynarodowe zależności znanej i nieznanej historii tych ziem.
koniec
26 czerwca 2014

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Jak to dobrze, że nie jesteśmy wszechwiedzący
Joanna Kapica-Curzytek

28 IV 2024

Czym tak naprawdę jest tytułowa siła? Wścibstwem czy pełnym pasji poznawaniem świata? Trzech znakomitych autorów odpowiada na te i inne pytania w tomie esejów pt. „Ciekawość”.

więcej »

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »

Studium utraty
Joanna Kapica-Curzytek

25 IV 2024

Powieść czeskiej pisarki „Lata ciszy” to psychologiczny osobisty dramat i zarazem przejmujący portret okresu komunizmu w Czechosłowacji.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Przygody z literaturą
— Miłosz Cybowski

Dylematy samoświadomości
— Miłosz Cybowski

Tysiąc lat później
— Miłosz Cybowski

Europa da się lubić
— Miłosz Cybowski

Zimnowojenne kompleksy i wojskowa utopia
— Miłosz Cybowski

Powrót na „Discovery”
— Miłosz Cybowski

Odyseja kosmiczna 2001: Pisarz i Reżyser
— Miłosz Cybowski

Mniej, ale więcej
— Miłosz Cybowski

Jak drzewiej o erpegach rozprawiano
— Miłosz Cybowski

Wojenna matematyka
— Miłosz Cybowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.