Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 26 kwietnia 2024

Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.
Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.

Książki

Magazyn CCXXXV

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

książkowe (wybrane)

Diabeł zabierze was do domu
Gabino Iglesias
Billy Summers
Stephen King
Świat Lodu
B.V. Larson
Agatha Christie
Lucy Worsley
Ci, którzy zostali
Hanna Greń
Łaska
Anna Kańtoch
Uwikłana
Natasha Preston
W umyśle mordercy. Cień bestii
Łukasz Wroński

więcej »

Zapowiedzi

książkowe

Kwintesencja wszystkiego
Suzie Sheehy
Maigret u pana ministra
Georges Simenon
Złowieszczy dar
Emily Thiede

więcej »

Brent Weeks
‹Czarny Pryzmat›

EKSTRAKT:	60%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Czarny Pryzmat
Tytuł oryginalny	The Black Prism
Data wydania	23 lutego 2011
Autor	Brent Weeks
Przekład	Małgorzata Strzelec
Wydawca	MAG
Cykl	Powiernik światła
ISBN	978-83-7480-199-7
Format	135×202mm
Cena	49,—
Gatunek	fantastyka
WWW	Polska strona
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	MadBooks.pl
Wyszukaj w	Selkar.pl
Wyszukaj w	Skąpiec.pl

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Było kolorowo?
[Brent Weeks „Czarny Pryzmat” - recenzja]

Beatrycze Nowicka

„Czarny pryzmat”, pierwszy tom cyklu „Powiernik światła” zwraca uwagę ciekawą koncepcją magii. Niestety, Brent Weeks gorzej poradził sobie z psychologią postaci.

Było kolorowo?
[Brent Weeks „Czarny Pryzmat” - recenzja]

„Czarny pryzmat”, pierwszy tom cyklu „Powiernik światła” zwraca uwagę ciekawą koncepcją magii. Niestety, Brent Weeks gorzej poradził sobie z psychologią postaci.

Brent Weeks
‹Czarny Pryzmat›

EKSTRAKT:	60%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Czarny Pryzmat
Tytuł oryginalny	The Black Prism
Data wydania	23 lutego 2011
Autor	Brent Weeks
Przekład	Małgorzata Strzelec
Wydawca	MAG
Cykl	Powiernik światła
ISBN	978-83-7480-199-7
Format	135×202mm
Cena	49,—
Gatunek	fantastyka
WWW	Polska strona
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	MadBooks.pl
Wyszukaj w	Selkar.pl
Wyszukaj w	Skąpiec.pl

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Lektura recenzji „Drogi królów” Brandona Sandersona oraz dyskusji pod nią, zwróciła moją uwagę na rozdźwięk na linii, że tak to ujmę w dużym uproszczeniu, dobra literatura – dobre fantasy. Bardzo często bywa on bolączką utworów fantastycznych. Oczywiście najbardziej pożądana sytuacja to taka, gdy owego rozziewu nie ma. Zwykle jednak utwory, których autorzy mieli sporo ciekawych pomysłów na świat przedstawiony, wypadają przeciętnie z czysto literackiego punktu widzenia. Sytuacja odwrotna też się zdarza, aczkolwiek rzadziej. Pojawia się wtedy pytanie, jak oceniać tego rodzaju książki.

„Czarny pryzmat” jest przykładem takiego właśnie fantasy, ciekawego pod względem koncepcji i często kulejącego, jeśli chodzi o takie elementy, jak kreacja bohaterów, dialogi albo niektóre rozwiązania fabularne. Chwilami aż szkoda, że Weeks nie operuje piórem bieglej, co pozwoliłoby mu w pełni rozwinąć potencjał, tkwiący w wykreowanym na potrzeby cyklu świecie i tytułowej postaci.

Głównym „wynalazkiem” autora jest chromaturgia. Wprawdzie magia związana z kolorami pojawiała się już wcześniej (choćby u Gemmella1)), jednak nigdzie nie spotkałam się z tą konkretną mechaniką. Weeks poświęcił wiele wysiłku na jej opracowanie i sporo miejsca na jej przedstawienie. W Siedmiu Satrapiach magowie zwani krzesicielami czerpią moc ze światła, które potrafią przekształcać w substancję zwaną luksynem o właściwościach zależnych głównie od koloru. W zależności od wrodzonych zdolności krzesiciele mogą posługiwać się konkretnymi kolorami, najpotężniejszy z nich, jak nietrudno zgadnąć, potrafi wykorzystywać całe spektrum. Moc ma jednak swoją cenę – jej używanie wyniszcza organizm maga i ostatecznie wpędza go w szaleństwo. Stosujący chromaturgię nie rzucają zaklęć, mogą jedynie tworzyć materię. Sposoby używania tej mocy zostały opisane ciekawie – czytelnik ma okazję poznać dziesiątki mniej lub bardziej oczywistych zastosowań luksynu.

Przyjemnie wypada także opis Chromerii, będącej zarówno szkołą, jak i siedzibą główną krzesicieli. Szklana Lilia, Światłowładcy Spektrum, koloraki, czy wzmianki na temat powiązanej z magią religii – wszystko to stanowi bardzo smakowite szczegóły, o ile komuś nie przeszkadza to, że Weeks traktuje swoją magię bardzo mechanicznie. Mam wrażenie, że od czasu do czasu autorowi zdarzają się potknięcia (czy na pewno w niebieskim świetle żółty przedmiot będzie wyglądał na żółty? Skoro Pryzmat potrafi wyosobnić pożądany przezeń kolor z białego światła, to czemu ma problemy ze zrobieniem tego, gdy zakres widma jest węższy?), niemniej całość zrobiła na mnie dobre wrażenie – rzecz jest nowa i oryginalna.

Reszta nie jest już tak odkrywcza, choć trzeba przyznać, że Weeks w kilku miejscach próbował odwrócić schemat. W „Rękopisie znalezionym w smoczej jaskini” Sapkowski wymienia podstawowe szkielety fabularne powieści fantasy – dwa z nich pojawiają się w cyklu Weeksa. Jest więc chłopak, pochodzący z małego miasteczka na uboczu półsierota i bękart, w którym ujawnią się pokłady magicznej mocy, a także władca, tytułowy Pryzmat, którego potęga jest zagrożona. Autor starał się dodatkowo skomplikować fabułę, co samo w sobie może jest dobre, ale niektóre rozwiązania kojarzą się z południowoamerykańskimi telenowelami: skomplikowane relacje rodzinne, zaginieni i odnajdywani krewni, a przede wszystkim wątek sobotwóra i jego zawikłanych relacji z ludźmi, sądzącymi iż jest on osobą, za którą się podszył. „Czarny pryzmat” aż pęka w szwach od nieszczęśliwych miłości, przysiąg zemsty, nieporozumień i sekretów.

Pomimo rozmaitych naciąganych lub przesadnie skomplikowanych założeń, rzecz mogłaby się udać, gdyby Weeks miał lepszą rękę do bohaterów. Niestety, postaci pozostawiają wiele do życzenia. Choćby taki Kip, ów chłopak z wioski. Oto kilka fragmentów: „Słaniając się, wstał mimo płonącej z bólu łydki i łez zamazujących mu widok. Nienawidził siebie. Płakał, bo się przewrócił. Bo był niezdarny. Bo był słaby”, „To znaczy, że mogę rozpalić ogień o tak? Ziuu? – Kip zakreślił szeroki łuk ręką.” Pominę może opis tego, gdy starszy mężczyzna przemywa chłopakowi obtarte kolana, dodam natomiast, że źródłem kompleksów tej postaci jest tusza. Pytanie brzmi, ile lat ma Kip? Otóż piętnaście. Do tego dorastał w państwie spustoszonym przez wojnę, gdzie większość dorosłych mężczyzn zginęła, wszystko podupadło, handel zamarł z powodu licznych bandytów a jego matka była narkomanką, którą Kip starał się opiekować. Sądzę, że w takich okolicznościach piętnastolatek byłby już młodym mężczyzną (i raczej nie miałby problemu z nadwagą). Ponadto, nieszczęśliwe dzieciństwo prawdopodobnie w znacznie większym stopniu ukształtowałoby jego charakter.

Najbardziej dziwaczna w całej powieści wydała mi się scena kłótni z drugim protagonistą – Pryzmatem Gavinem Guile. Guile poświęcił wiele wysiłku, by uratować chłopaka, poniósł przy tym spore koszty, wędrował z Kipem, rozmawiał, żartował i nie rozgniewał się nawet wtedy, gdy ten przypadkiem przewrócił łódkę, w której płynęli. Gdy jednak, usłyszawszy o zaplanowanej dla niego karierze krzesiciela (wiążącej się z krótszym życiem i perspektywą popadnięcia w obłęd lub zostania litościwie zadźganym przez współbraci w mocy) nastolatek nie zapałał radością, Guile wpadł we wściekłość. Na słowa „skąd ty wiesz, co ja wiem” Lord Pryzmat, najpotężniejszy krzesiciel, nominalny władca Siedmiu Satrapii i zarazem najwyższy kapłan, pomazaniec boży, znakomity dowódca i dyplomata, najpierw daje chłopakowi po gębie, a potem dusi go do nieprzytomności, wygłaszając przy okazji uwagę na temat tego, że tylko głupcy poważają kogoś z powodu jego siły. Ja nie wiem, co to miało znaczyć, ale aż zaczęłam się obawiać o los ewentualnych dzieci autora, jeśli tak wyobraża on sobie naukę szacunku dla starszych2). Co jeszcze dziwniejsze, gdy Kip odzyskuje przytomność, uznaje postępowanie Gavina za słuszne, przeprasza, dochodzi do wniosku, że Pryzmat jest dobrym człowiekiem a potem gawędzą sobie, jakby nic się nie stało.

Tego rodzaju dziwnych zachowań postaci jest więcej, zwłaszcza nie na miejscu wydają się dialogi, w których bohaterowie nagle zaczynają obrzucać się inwektywami. Co jak co, ale mieszkańcy Chromerii to głównie krzesiciele i arystokraci, co kojarzy mi się z etykietą i powściągliwością a nie np. wypowiedzią na posiedzeniu ich najwyższej rady, zaczynającą się od „posłuchajcie, kretyni” (zwłaszcza w rozdziale, który podobno przedstawia wyrafinowane zagranie dyplomatyczne).

Wspomniałam o Gavinie – choć narzekałam na wyżej wspomnianą scenę, Pryzmat pozostaje najciekawszą postacią powieści. Owszem, to kolejny przykład bohatera, którego autor obdarzył wachlarzem umiejętności wszelakich, urodą, pozycją, krzepą fizyczną, urokiem osobistym… Ogólnie +50 do wszystkiego, patrzcie, jaki on jest fajny. Szczęśliwie wśród licznych cech Gavina znalazło się także poczucie humoru i bezczelność, co faktycznie przysparza mu sympatii czytelnika. Dobrze też, że autor postarał się przydać Guile’owi moralnej niejednoznaczności. Bardzo marnie niestety prezentują się pierwszoplanowe postaci kobiece, które albo są nijakie albo irytują. Sztampowo wypadli też główni źli. Wracając zaś jeszcze na chwilę do Kipa – autor zrzuca na chłopaka tyle nieszczęść i wstrząsów, że aż dziw, że młody krzesiciel jeszcze nie postradał zmysłów3).

Styl Weeksa jest przeciętny – zasadniczo nie kole w oczy, ale też nie czuć w nim iskry. Trochę szkoda, bo zarówno Chromeria, jak i używanie chromaturgii aż prosiłyby się o jakiś bardziej malarski opis w stylu Scotta Lyncha czy C.S. Friedman. Do tego najlepsi z krzesicieli są osobami zdolnymi postrzegać najmniejsze niuanse odcieni, co powinno się przekładać na ich reakcje, większą wrażliwość estetyczną, a tego niestety nie widać. Nieszczególnie odpowiadały też mi opisy walk i rzezi, zatrącające o stylistykę gore. Choć tu akurat brak wyrazistości opisu okazał się zaletą (przynajmniej w moim przypadku). Doceniam inwencję tłumaczki, jeśli chodzi o nazwy związane z krzesaniem. Przydałaby się natomiast lepsza korekta, gdyż dosyć często brakuje liter, albo występują niewłaściwe końcówki gramatyczne.

Mimo wszystkich niedoskonałości wykonania „Czarny pryzmat” mnie zaintrygował. Powieść Weeksa wyróżnia się na tle innych i wzbudza zainteresowanie dalszymi losami bohaterów, co uważam za istotną zaletę. Zatem, jeśli ktoś lubi klasyczne wątki wzbogacone o nowe koncepcje, losy Gavina i Kipa mogą go zainteresować. Natomiast osoba ceniąca przede wszystkim walory literackie, raczej nie poczuje się usatysfakcjonowana.

PS. Podczas lektury naszła mnie myśl, że „Powiernik światła” dobrze wypadłby zekranizowany jako serial anime. Pewna sztuczność i przerysowanie, obecne w utworze Weeksa w tym akurat medium mogłyby znaleźć lepszy środek wyrazu.

24 maja 2015

1) Można też zauważyć pewne inspiracje (niekoniecznie jeśli chodzi o magię) „Kołem czasu”.
2) Od biedy Guile’a można jeszcze tłumaczyć toksyczną relacją z ojcem, choć poza tą sceną Pryzmat wydaje się osobą posiadającą dystans do siebie. Zresztą, takie zachowanie wobec bezbronnego dzieciaka świeżo po traumie, wydaje mi się żałosne i zdecydowanie szkodzi wizerunkowi Gavina.
3) Dziwnie wypada też brak głębszej reakcji emocjonalnej po tym, jak wpadłszy w bitewny szał Kip własnoręcznie zmasakrował sporą grupę ludzi. A to, niestety tylko jeden z wielu przykładów.

Komentarze

05 VII 2017 16:58:59

Przeczytałem 100 stron. I chyba już więcej nie dam rady. To jest tragicznie napisane, nudni bohaterowie, drętwe dialogi, absurdalny system magii. Do tego styl autora, który pisze jak gimnazjalista tzn. przeważają zdania proste nad złożonymi, w ogóle autor pisze bez żadnego polotu. Czyta się to jak jakąś relacje, a nie powieść. Fabuła, jak i same założenia świata, mnie kompletnie nie interesuje. Czy mam w to dalej brnąć i liczyć, że będzie lepiej? Bo przeczuwam, że raczej warsztat zostanie taki sam, czyli po prostu nie da się tego czytać.

05 VII 2017 19:41:56

Hmmm, o ile dobrze pomnę, styl się raczej nie zmienia zbytnio. Co do dialogów, też nie przypominam sobie jakichś fajerwerków, może tylko rozmowy z Lordem Czerwień wypadają nieco bardziej dynamicznie.

Bohaterowie mnie akurat zainteresowali na tyle, by się wciągnąć (głównie Gavin). Także system magii mi się podobał.

Więc obawiam się, że jeśli bohaterowie, magia i fabuła nie zainteresowali, to niewielkie szanse, żeby się potem spodobało. Ale może niech ktoś jeszcze się wypowie.

06 VII 2017 18:34:41

Może da się polubić tę sagę, ale ja odsprzedaje swoje egzemplarze. Chociaż ten plus, że jedna seria do nadrobienia mniej :).

09 II 2018 20:01:01

Witam! Mam sugestię- jeśli kogoś nie interesuje gra wyobraźni w fantastyce to niech jej NIE CZYTA.

10 II 2018 10:26:02

@Mada- to pomyliłaś/łeś cele, tutaj kochamy fantastykę, a zwłaszcza taką, która pozwoli nam puścić wodze wyobraźni. Za to nieznosimy grafomanii, czyli wodolejstwa, bylejakości, a nade wszystko- błędów, poczynając od ortograficznych, przez gramatyczne, aż po stylistyczne (tutaj ja sam, specjalista od zdań wielokrotnie przez kolano przełożonych, posypuję głowę suchym atramentem)

10 II 2018 18:47:14

Z miłością do fantastyki jest jak z każdą inną - na początku bardziej bezkrytycznie, człowiek cieszy się, że może obcować z obiektem swych uczuć. A potem przychodzi faza, w której zaczyna się wymagać. Takie życie ;)

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Studium utraty
Joanna Kapica-Curzytek

25 IV 2024

Powieść czeskiej pisarki „Lata ciszy” to psychologiczny osobisty dramat i zarazem przejmujący portret okresu komunizmu w Czechosłowacji.

więcej »

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

PRL w kryminale: Biały Kapitan ze Śródmieścia
Sebastian Chosiński

19 IV 2024

Oficer MO Szczęsny, co sugeruje już zresztą samo nazwisko, to prawdziwe dziecko szczęścia. Po śledztwie opisanym w swej debiutanckiej „powieści milicyjnej” Anna Kłodzińska postanowiła uhonorować go awansem na kapitana i przenosinami do Komendy Miejskiej. Tym samym powinien się też zmienić format prowadzonych przez niego spraw. I rzeczywiście! W „Złotej bransolecie” na jego drodze staje wyjątkowo podstępny bandyta.

więcej »