Literackie porażki i sukcesy 2002EsensjaLiterackie porażki i sukcesy 2002KW: Nie mogę się z Tobą do końca zgodzić. Nie wiem, czego oczekiwałeś, ale ja liczyłem na dobrą powieść przygodową i to właśnie otrzymałem. Widać, że Sapkowski jest pisarzem dojrzałym, że korzysta z najlepszych wzorców konstruowania powieści (widać wpływy Sienkiewicza, Prusa), umieścił akcję w malowniczych realiach, przeplótł zgrabnie historię, fikcję i fantastykę. Dla mnie to było bardzo przyjemne czytadło. Nic więcej, ale czasu spędzonego na lekturę absolutnie nie uważam za zmarnowany. A co do bohaterów – idiotyzm Reynevana został mi w pełni zrekompensowany przez postacie Szarleja, Samsona i Urbana Horna. Czy zawsze główny bohater musi być mądry? ER: Nie wiem, nie wiem. Ja się już raz wypowiedziałem na ten temat :), ale muszę przyznać, że z czasem coraz częściej mam ochotę wrócić do „Narrenturm”. Myśląc nad przyczynami takiego stanu rzeczy (pierwsze wrażenia miałem niespecjalne), stwierdziłem, że ciągnie mnie do świata. Do tego pełnego barw śląskiego średniowiecza i wstającego w nim Renesansu. Nie potępiałbym więc AS-a, bo jego powieść jest jednak wielką frajdą dla czytelnika. Zdarzało mi się też słyszeć głosy, że dzięki silniejszemu osadzeniu w historii „Narrenturm” jest strawny również dla tych, którzy na dźwięk słowa „fantasy” dostają wysypki.
Wyszukaj / Kup TK: Bo chodzi o to, że mistrz kuchni wątróbkę powinien zostawić kuchcikom… :) Janusz ’Alex’ Urbanowicz: Ja w ogóle nie rozumiem tego szumu dookoła Sapkowskiego. Facet pisze dobrą literaturę rozrywkową, jest znany… fajnie; ale gdyby takich Sapkowskich było w Polsce kilku-, kilkunastu, to dopiero można by mówić o normalnej sytuacji na literackim rynku. Na rynku anglojęzycznym jest takich autorów kilkudziesięciu, we Francji kilkunastu. Z jednej strony miło, że fantasta wychodzi na wielką gwiazdę, ale z drugiej to jest efekt rynku pisarza, a nie czytelnika. Zamiast „Wieży Głupców” wołałbym zbiór nowych opowiadań Sapkowskiego, którego krótkie formy cenię dużo bardziej od powieści. ER: Oj, coś mi się budzi zwątpienie. Kilkunastu Sapkowskich w samej słodkiej Francji? Zdarzyło mi się parę książek fantasy przeczytać i AS naprawdę jest na szczycie, razem z wszystkimi wielkimi tego gatunku – Kayem, Eriksonem, Cookiem, Martinem… no, wszystkich nie będę wymieniał. Zgadzam się, że jego opowiadania są lepsze od powieści, ale będę się upierał, że na tle światowego fantasy Sapkowski wyróżnia się, i to pozytywnie. Styl, humor, umiejętność kreacji bohaterów i prowadzenia akcji, zdolność do poruszania ważkich problemów w lekki sposób, mistrzowsko prowadzona gra z uczuciami czytelnika – to nie są umiejętności, na które natrafia się na co dzień. JS: Dodajmy, że we Francji może i jest kilkunastu pisarzy literatury rozrywkowej (nie wiem, zupełnie nie znam tamtego rynku), za to wiem z opowieści znajomej spędzającej tam sporo czasu, że coś takiego jak francuska fantastyka w tej chwili praktycznie nie istnieje. To ja już wolę nasz model – z jednym Sapkowskim i dużą ilością innej polskiej fantastyki. Warto też wspomnieć o wydanym w zeszłym roku w Hiszpanii pierwszym zbiorze opowiadań Sapkowskiego. Zadałam sobie trud poszperania po hiszpańskich stronach i przetłumaczenia znalezionych recenzji na angielski – wrażenia są bardzo pozytywne. A Hiszpania nie jest krajem słowiańskim, nie brakuje tam również książek pisarzy zachodnich, więc nie jest to ani kwestia bliskości kulturowej, ani braku porównania z twórczością światową. ER: My tu gadu gadu o klasyce, a żyła opadła. Tfu, znaczy AS pisze, ale w fantasy mieliśmy też inne książki, i to dobre. Feliks W. Kres w swoim „Porzuconym Królestwie” uczęstował nas tradycyjną porcją krwi i flaków. Nie jest to najlepsza część cyklu – mam wrażenie, że powstawała pośpiesznie, nieco na zamówienie, na zasadzie „co rok prorok” – ale Kres nie schodzi poniżej pewnego poziomu. „Porzucone królestwo” to powieść nie do oderwania. TK: Mi się „Porzucone królestwo” podobało. Wypada dobrze zwłaszcza w porównaniu z poprzedniczką, niesamowicie rozwleczoną „Panią Dobrego Znaku”. Kres unika eksperymentów i daje czytelnikom dokładnie to, czego od niego oczekują, a jakoś tak tomy związane z Grombelardem udają mu się najlepiej. Ale zgodzę się też, że to powieść zakończona za wcześnie, konstrukcja fabuły jest dziwna, sprawia wrażenie, jakby w zamierzeniach miała być czymś znacznie dłuższym i bardziej rozbudowanym. ER: Podobne wady i zalety ma „Kamień na szczycie”. Miło się czyta, Ewa Białołęcka robi to, co umie, czyli raduje i martwi czytelnika przeżyciami swoich bohaterów, ale końcówka nieco rozczarowuje pośpiechem i wyciąganymi z kapelusza magicznymi rozwiązaniami. WG: Po pierwszych kilkudziesięciu stronach chciałem tę pozycję odłożyć na półkę, bo zasadniczo nie interesują mnie obecnie zabawy czy problemy dorastającej młodzieży, nawet jeżeli jest to młodzież uzdolniona magicznie… Muszę tu jednak zaznaczyć, że nie czytałem wcześniej tomu pierwszego cyklu. ER: Stanowczo wyższą szkołę jazdy zaprezentowała natomiast Ania Brzezińska swoimi „Opowieściami z Wilżyńskiej Doliny”, ale tu już wykonałem swoją porcję chwalenia, oddaję więc palmę pierwszeństwa komu innemu. Zaznaczę jedynie, że jest to pozycja bardzo smutna i mroczna – podobnie jak „Talizman złotego smoka” Iwony Surmik. Nowa autorka Runy bije Kresa o głowę brutalnością swojej prozy, choć mniej u niej bitew i rzezi. Przeraża raczej brak nadziei i nieuchronność spotkania się z ludzką podłością – w końcu dotknie ona każdego. Stawka w naszym fantasy wyrównuje się zatem – czyżby Surmy odgrywały Kres panowaniu AS-a w Brzezinach i Białych łąkach polskiego fantasy?
Wyszukaj / Kup JS: Ja osobiście „Kamienia na szczycie” bronić będę, bo bardzo lubię ten świat – przemyślany, z tajemniczą historią, która powoli się ujawnia. No i jak tu nie kochać książki, w której wielki, biały, kudłaty pies _mówi_ „Hau"? I nie uważam zakończenia za wyciągniętego z kapelusza. „Talizman złotego smoka” jest powieścią inną, i też bardzo dobrą. Niestety, urywa się „w pół akcji” i – w odróżnieniu od „Kamienia” – niespodziewanie. Chwilami widać jeszcze brak wiary w domyślność czytelnika (uderzyło mnie zbyt łopatologiczne pokazanie, dlaczego bohater negatywny jest negatywny), ale to drobna usterka, po prostu nieszczęśliwie składa się, że na takie potknięcia jestem przeczulona. ER: Hm, ciężko mi się wypowiadać. Uważam jednak, że jakość powieści fantasy rośnie. Czy dzięki temu, i dzięki świeżo wydanej powieści Andrzeja Sapkowskiego – lokomotywy polskiej fantasy, ten rodzaj fantastyki pomknie do przodu? A jeżeli tak, to czy możemy się liczyć z napływem nowych czytelników, czy też fantasy wypchnie inne rodzaje fantastyki z rynku? Moim zdaniem fantasy ma szansę zająć niszę, którą niegdyś wypełniały książki historyczne. Z jednej strony, w ludziach dnia dzisiejszego rośnie tęsknota za pięknym, baśniowym, pradawnym Nigdy – Nigdy, gdzie zboże jest złote, a happy end przychodzi zawsze, z drugiej zaś – fantasy zbliża się do historii. Sapkowski rządzi na Dolnym Śląsku, Martin podczas Wojny Dwóch Róż, Kay lata po całej średniowiecznej Europie, a Ania Brzezińska w „Żmijowej harfie” z wdziękiem przerzuca nas między kilkoma ludami i epokami na raz. Kto wie, kto wie, może nasze wnuki będą się uczyć zupełnie innej historii? |
Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?
więcej »Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.
więcej »Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.
więcej »Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner
Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
Do księgarni marsz: Kwiecień 2022
— Miłosz Cybowski, Joanna Kapica-Curzytek, Marcin Mroziuk, Joanna Słupek
10 naj…: 11 twarzy jesieni
— Esensja
Czy książki czytają ludzi? Autorzy kontra czytelnicy
— Agnieszka Hałas, Anna Nieznaj, Beatrycze Nowicka, Agnieszka ‘Achika’ Szady
Rozterki magicznej dzieciarni
— Beatrycze Nowicka
Przeczytaj to jeszcze raz: Dryf
— Beatrycze Nowicka
Gdzie diabeł nie może, tam wiedźmę pośle
— Magdalena Kubasiewicz
Najlepsze prezenty książkowe na święta 2013
— Esensja
Zagraj to jeszcze raz, odtwarzaczu…
— Marcin T.P. Łuczyński
Babcia w kuchni lata nago, Józek goni ją z szufladą: o pisaniu scen miłosnych
— Agnieszka Hałas
Do księgarni marsz: Luty 2011
— Esensja
Porażki i sukcesy A.D. 2007
— Michał Chaciński, Piotr Dobry, Ewa Drab, Urszula Lipińska, Łukasz Twaróg, Kamil Witek, Konrad Wągrowski
Porażki i sukcesy A.D. 2006
— Esensja
Porażki i sukcesy A.D. 2005
— Esensja
Porażki i sukcesy A.D. 2003
— Esensja
Kinowe porażki i sukcesy 2002
— Esensja
Kinowe porażki i sukcesy 2001
— Esensja
Tryby historii
— Beatrycze Nowicka
Górska kraina deszczu, niepowodzeń, sępów i złych kobiet
— Beatrycze Nowicka
Gdzie uczciwość to grzech śmiertelny
— Beatrycze Nowicka
Pod niebem Szereru
— Beatrycze Nowicka
Krótko o książkach: Esej o realizmie
— Miłosz Cybowski
O tym, czego nie boi się Dukaj
— Mieszko B. Wandowicz
Człowiek przeżywający
— Joanna Kapica-Curzytek
Wiedźmie kłamstwa
— Anna Nieznaj
Meandry
— Beatrycze Nowicka
Rozterki magicznej dzieciarni
— Beatrycze Nowicka
Prezenty świąteczne 2022: Prezenty książkowe
— Esensja
Nie przegap: Luty 2022
— Esensja
Prezentownik książkowy 2021
— Esensja
10 najśmieszniejszych lub najdziwniejszych książkowych scen ze zwierzętami
— Esensja
10 naj…: 11 twarzy jesieni
— Esensja
Do księgarni marsz: Grudzień 2020
— Esensja
Do księgarni marsz: Listopad 2020
— Esensja
Do księgarni marsz: Październik 2020
— Esensja
Do księgarni marsz: Wrzesień 2020
— Esensja
Do księgarni marsz: Sierpień 2020
— Esensja