Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 29 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Jamie Doran, Piers Bizony
‹Gwiezdny bohater. Prawda i legenda o Juriju Gagarinie›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułGwiezdny bohater. Prawda i legenda o Juriju Gagarinie
Tytuł oryginalnyStarman: Truth Behind the Legend of Yuri Gagarin
Data wydania18 lipca 2006
Autorzy
PrzekładPiotr Amsterdamski
Wydawca Prószyński i S-ka
ISBN83-7469-349-5
Format200s. 151×231mm
Cena39,90
Gatunekbiograficzna / wywiad / wspomnienia
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Prawdziwa historia podboju kosmosu
[Jamie Doran, Piers Bizony „Gwiezdny bohater. Prawda i legenda o Juriju Gagarinie”, James Harford „Siergiej Korolow. O krok do zwycięstwa w wyścigu na księżyc” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
1 2 »
Informowaliśmy już o najciekawszych fikcyjnych – filmowych i literackich – przedstawieniach podboju kosmosu, a teraz czas na twarde fakty. Poczytać o nich możecie w kolejnych odcinkach Drogi na Księżyc, a tutaj dowiecie się, po jakie książki sięgnąć, by pogłębić tę wiedzę.

Jakub Gałka

Prawdziwa historia podboju kosmosu
[Jamie Doran, Piers Bizony „Gwiezdny bohater. Prawda i legenda o Juriju Gagarinie”, James Harford „Siergiej Korolow. O krok do zwycięstwa w wyścigu na księżyc” - recenzja]

Informowaliśmy już o najciekawszych fikcyjnych – filmowych i literackich – przedstawieniach podboju kosmosu, a teraz czas na twarde fakty. Poczytać o nich możecie w kolejnych odcinkach Drogi na Księżyc, a tutaj dowiecie się, po jakie książki sięgnąć, by pogłębić tę wiedzę.
Znalezienie porządnej książki o podboju kosmosu wbrew pozorom nie jest łatwe. Na przeszkodzie stoi przede wszystkim ubóstwo i fragmentaryczność dostępnych pozycji. Najłatwiej trafić na ogólne prace historyczne poświęcone zimnej wojnie – zwykle w ledwie kilku zdaniach odnotowują fakt wystrzelenia Sputnika lub lądowania na Księżycu, przedstawiając to jako odrębne wydarzenie, nie wiążąc wyścigu kosmicznego z wyścigiem zbrojeń. W najlepszym przypadku rozpatrują loty w kosmos jedynie w kontekście propagandowym. Inny nurt to prace popularnonaukowe poświęcone eksploracji kosmosu – często ilustrowane książeczki, skierowane do młodszego czytelnika, skupiają się na osiągnięciach techniczno-naukowych, mają rzetelną warstwę faktograficzną, ale oddzielają wyścig w kosmos od polityki i zimnowojennego kontekstu. Są też prace biograficzne lub reportażowe – faktografią zajmują się czasem nawet rzetelnie, ale zazwyczaj również wybiórczo. Czasem w tle przewija się wątek polityczny, choć oczywiście na pierwszym planie jest jednak biografia postaci lub spektakularne wydarzenia przedstawione w sposób udramatyzowany, czasem nawet fabularyzowany.
Nawet książki w miarę obszernie traktujące temat często popełniają grzech stronniczości. Siłą rzeczy na naszym rynku dostępne są częściej tłumaczenia prac anglojęzycznych, a zwłaszcza amerykańskich – w nich można się doszukać często bagatelizowania dokonań radzieckich. Przejawem tego jest choćby powszechne w literaturze amerykańskiej nazywanie okresu 1957 – 1969 „wyścigiem na Księżyc”1), co jest oczywiście przekłamaniem, bo w okresie wyścigu na orbitę nikt o Księżycu jeszcze nie myślał na poważnie, pierwsze deklaracje zostały złożone na przełomie dekad, a pomysł konstrukcji rakiety Saturn padł w 1958 roku. Poza tym określenie „wyścig na Księżyc” wypiera całą rywalizację z kontekstu polityczno-militarnego, sprowadzając cały wyścig do względów propagandowo-honorowych. Owszem, honorowe zwycięstwo było najważniejsze w latach 60. dla Amerykanów, ale nawet oni nie porzucili adaptowania kolejnych rakiet do celów militarnych (co zresztą konsumowało większą część budżetu niż programy kosmiczne), a Rosjanie w ogóle niespecjalnie skupiali się na Księżycu.
Kolejna rzecz to szerzenie dezinformacji, choćby przez zamienne używanie pojęć zamiast ich rozgraniczanie („rakieta” – pojęcie ogólne, „pocisk” – rakieta bojowa, „sonda” – bezzałogowy obiekt badający inne ciała niebieskie, „satelita” – obiekt krążący wokół Ziemi i „statek” – obiekt używany do lotów załogowych – itp.). Czasem jest to uzasadnione (np.: Atlas był jednocześnie rakietą bojową i służącą do lotów w kosmos, a Zond jednocześnie sondą i statkiem załogowym), ale często używa się tych pojęć dla wygody i urozmaicenia narracji (prawdziwą plagą jest określenie słowem „pojazd” wszystkiego, co lata w kosmos). Zaskakująco wielu autorów nie próbuje też przedrzeć się przez chaos nomenklaturowy po stronie radzieckiej – gdzie np. tą samą nazwą oznaczano różne obiekty, a identyczne pojazdy numerowano różnymi seriami ze względu na to, czy lot był udany, czy nie.
• • •
Z pewnością wzrok wielu przykuje tytuł książki T. A. Heppenheimera – hasło „Podbój kosmosu. Historia programów kosmicznych” zapowiada bowiem kompleksowe opracowanie na zadany temat. I rzeczywiście: można tu znaleźć wszystko – krótki rys historyczny o rakietach, wojenne korzenie programów kosmicznych, historię Sputnika, lotów załogowych i wreszcie podróży na Księżyc. Ale na tym przecież podbój kosmosu się nie kończył, stąd też znalazło się miejsce dla wydarzeń późniejszych i pobocznych, nie wpisujących się stricte w rywalizację USA-ZSRR: historia satelitów komunikacyjnych, bezzałogowe badania układu słonecznego, niesamowite misje Voyagerów czy późniejsza budowa wahadłowca kosmicznego. Może nie czyta się tego z wypiekami na twarzy, ale każdy, kto chce mieć w miarę kompletny obraz podboju kosmosu, powinien sięgnąć po tę pozycję. Co prawda historia radzieckiego programu kosmicznego jest tu przedstawiona dość pobieżnie, ale za to amerykańskie misje nie mają przed autorem tajemnic – mnóstwo jest tutaj ciekawostek na temat okoliczności różnych wydarzeń, np.: konstruowania rakiety Saturn V. Nie brak też odwołań do materiałów źródłowych, które demonstrują kulisy zdarzeń, choćby gabinetowych sporów i dyskusji co do sposobu osiągnięcia Księżyca.
Kilka książek poświęconych zagadnieniu niemieckich korzeni amerykańskiej kosmonautyki poświęcił Dennis Piszkiewicz. Prace tego autora to historia z silnym zacięciem reportażowym, więc ciężko uświadczyć tu jakieś szczegóły techniczne dotyczące lotów w kosmos czy rzetelnej faktografii historycznej – te książki ma się dobrze czytać i to się generalnie Piszkiewiczowi udaje. I to na tyle dobrze, że temu samemu zagadnieniu poświęcił przynajmniej dwie pozycje: „Przez zbrodnie do gwiazd” i „Wernher von Braun. Z Dory na Księżyc”. Ta pierwsza – którą można przejrzeć po angielsku – ogranicza się do okresu wojennego i powojennego, skupiając się na kulisach działań naukowców pokroju von Brauna w Trzeciej Rzeszy. Jednym z podstawowych tematów jest tutaj odpowiedzialność ludzi nauki za zbrodnie popełniane przez nazistów i Piszkiewicz zdaje się być gorącym przeciwnikiem przyznania von Braunowi statusu celebryty i bohatera w Stanach.
Ten sam problem porusza też biografia von Brauna, w podtytule zresztą mająca nazwę obozu pracy, w którym więźniowie ginęli setkami przy produkcji rakiet. A jednak ta pozycja, z racji tego, że rozkłada narrację bardziej równomiernie i rozciąga ją również na lata pracy von Brauna w Ameryce, jest znacznie ciekawsza. Podobnie jak u Heppenheimera, tak i tutaj nie brak różnych ciekawostek zza kulis amerykańskiego programu kosmicznego, a obsesyjne udowadnianie zbrodni von Braunowi ma też drugą stronę – pozwala odnaleźć i lepiej zrozumieć paralele między decydentami niemieckimi i amerykańskimi, którzy odpowiadali za rozwój nowej gałęzi zbrojeń. Biografię von Brauna warto przeczytać, ale jeśli już ktoś się na nią zdecyduję, to lekturę „Przez zbrodnie do gwiazd” można sobie spokojnie odpuścić.

Jamie Doran, Piers Bizony
‹Gwiezdny bohater. Prawda i legenda o Juriju Gagarinie›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułGwiezdny bohater. Prawda i legenda o Juriju Gagarinie
Tytuł oryginalnyStarman: Truth Behind the Legend of Yuri Gagarin
Data wydania18 lipca 2006
Autorzy
PrzekładPiotr Amsterdamski
Wydawca Prószyński i S-ka
ISBN83-7469-349-5
Format200s. 151×231mm
Cena39,90
Gatunekbiograficzna / wywiad / wspomnienia
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Zdecydowanie najciekawszą pozycją w całym niniejszym przeglądzie jest biografia Siergieja Korolowa, pióra Jamesa Harforda, która uzupełnia powyższe prace o spojrzenie za żelazną kurtynę. Harford opowiada nie tylko o Naczelnym Konstruktorze odpowiedzialnym za wszystkie sukcesy ZSRR w początkowej fazie wyścigu kosmicznego, ale też kreśli historię samego radzieckiego programu kosmicznego. Harford przedstawia sporo nieznanych powszechnie szczegółów rywalizacji radziecko – amerykańskiej. To z jego książki dowiemy się, że początkowo wystrzelenie pierwszego satelity nie było przez Związek Radziecki wykorzystane propagandowo (mała notka w „Prawdzie”), dopiero szok, jaki wywołała ta wiadomość w Ameryce i wielkie tytuły w prasie amerykańskiej spowodowały propagandowy oddźwięk w ZSRR. Interesująca jest teza, że Amerykanie trzęśli portkami przez przegraną w wyścigu… którego nie było!
Harford pokazuje bowiem, że w ZSRR nie było, wbrew pozorom, jednego celu, do którego dążyłyby radzieckie rakiety. Amerykanie koncentrowali się na programie Apollo, a w ZSRR wskazywano wiele, często rozbieżnych celów – metą tam nie był wcale Księżyc. Oczywiście inną sprawą jest fakt, że wynikało to z nieudolności zarządczej partii, rozdrobnienia środków, dublowania prac wielu zespołów (które często nawet o sobie nie wiedziały!), stawiania co chwilę coraz to ambitniejszych zadań, mnożenia zadań przy pozbawianiu środków (na zasadzie „skoro jesteście tacy dobrzy, to zrobicie więcej za mniej”). Na przykład, o ile Amerykanie konstruowali Saturna V tylko z myślą o podróży na Księżyc, o tyle radziecka N-1 miała dolecieć na Księżyc, latać na orbitę, być elementem rakiety międzyplanetarnej, a nawet pociskiem balistycznym zdolnym przeprowadzić atak nuklearny na USA.
1 2 »

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Jak to dobrze, że nie jesteśmy wszechwiedzący
Joanna Kapica-Curzytek

28 IV 2024

Czym tak naprawdę jest tytułowa siła? Wścibstwem czy pełnym pasji poznawaniem świata? Trzech znakomitych autorów odpowiada na te i inne pytania w tomie esejów pt. „Ciekawość”.

więcej »

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »

Studium utraty
Joanna Kapica-Curzytek

25 IV 2024

Powieść czeskiej pisarki „Lata ciszy” to psychologiczny osobisty dramat i zarazem przejmujący portret okresu komunizmu w Czechosłowacji.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Więcej wszystkiego co błyszczy, buczy i wybucha?
— Miłosz Cybowski, Jakub Gałka, Wojciech Gołąbowski, Adam Kordaś, Michał Kubalski, Marcin Osuch, Agnieszka ‘Achika’ Szady, Konrad Wągrowski

Nieprawdziwi detektywi
— Jakub Gałka

O tych, co z kosmosu
— Paweł Ciołkiewicz, Jakub Gałka, Jacek Jaciubek, Adam Kordaś, Michał Kubalski, Marcin Osuch, Konrad Wągrowski

Wszyscy za jednego
— Jakub Gałka

Pacjent zmarł, po czym wstał jako zombie
— Adam Kordaś, Michał Kubalski, Jakub Gałka, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Jarosław Robak, Beatrycze Nowicka, Łukasz Bodurka

Chodzi o dobre historie i ciekawych bohaterów
— Karolina Ćwiek-Rogalska, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Jakub Gałka, Kamil Witek, Konrad Wągrowski, Michał Kubalski

Porażki i sukcesy 2013, czyli filmowe podsumowanie roku
— Karolina Ćwiek-Rogalska, Piotr Dobry, Ewa Drab, Grzegorz Fortuna, Jakub Gałka, Krzysztof Spór, Małgorzata Steciak, Konrad Wągrowski

Przygody drugoplanowe
— Jakub Gałka

Ranking, który spadł na Ziemię
— Sebastian Chosiński, Artur Chruściel, Jakub Gałka, Jacek Jaciubek, Michał Kubalski, Jarosław Loretz, Konrad Wągrowski, Kamil Witek

Esensja ogląda: Wrzesień 2013 (2)
— Sebastian Chosiński, Jakub Gałka, Jarosław Loretz

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.