Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 28 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Woody Allen
‹Allen na scenie›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułAllen na scenie
Tytuł oryginalnySelected Plays
Data wydania25 stycznia 2011
Autor
PrzekładBogdan Baran, Piotr W. Cholewa, Jacek Łaszcz
Wydawca Rebis
ISBN978-83-7510-628-2
Format200s. 128×197mm; oprawa twarda, obwoluta
Cena29,90
Gatunekhumor / satyra, obyczajowa
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Komedie o udręce, rozpaczy, martwocie, strachu i samotności
[Woody Allen „Allen na scenie” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
„Allen na scenie” nie niesie żadnego zaskoczenia – nawet jeśli ktoś nie zna żadnego z pięciu dzieł scenicznych neurotyka z Nowego Jorku zamieszczonych w tym tomie, z pewnością rozpozna w nich główne tematy twórczości autora, obecne w jego filmach i opowiadaniach.

Konrad Wągrowski

Komedie o udręce, rozpaczy, martwocie, strachu i samotności
[Woody Allen „Allen na scenie” - recenzja]

„Allen na scenie” nie niesie żadnego zaskoczenia – nawet jeśli ktoś nie zna żadnego z pięciu dzieł scenicznych neurotyka z Nowego Jorku zamieszczonych w tym tomie, z pewnością rozpozna w nich główne tematy twórczości autora, obecne w jego filmach i opowiadaniach.

Woody Allen
‹Allen na scenie›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułAllen na scenie
Tytuł oryginalnySelected Plays
Data wydania25 stycznia 2011
Autor
PrzekładBogdan Baran, Piotr W. Cholewa, Jacek Łaszcz
Wydawca Rebis
ISBN978-83-7510-628-2
Format200s. 128×197mm; oprawa twarda, obwoluta
Cena29,90
Gatunekhumor / satyra, obyczajowa
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
„Allen na scenie” to trzeci zbiorek utworów literackich znanego reżysera, w ostatnim czasie wydany przez Rebis. Po dwóch tomikach świetnych opowiadań przyszedł czas na dzieła sceniczne. Znajdziemy ich w książce pięć – trzy krótkie nowelki „Pytanie”, „Gdy śmierć zastuka” i „Nad kobietami Lovborga” oraz dwa dzieła dłuższe o bardzo znamiennych tytułach – „Śmierć” i „Bóg”. Z bardziej znanych sztuk Allena brakuje „Zagraj to jeszcze raz, Sam”, ale chyba ten w miarę realistyczny tekst mniej by pasował do zbioru pełnego absurdu.
Nawet nie znając ulubionych tematów Allena, już z samych tytułów można domyślić się tematyki. Sens życia, obsesja śmierci, kwestia (nie)istnienia Istoty Wyższej, przeznaczenie – a wszystko to podane w satyryczno-ironicznej formie, oscylując w kierunku absurdu (częściej obecnego w Allenowskich dziełach literackich niż filmowych).
„Pytanie” to humoreska przedstawiająca pewno fikcyjne zdarzenie z życia prezydenta Lincolna – mocno absurdalny żart z amerykańskiej historii. „Gdy śmierć zastuka” z kolei nawiązuje do dzieła jednego z mistrzów Allena – „Siódmej pieczęci” Ingmara Bergmana. Niejaki Nat Ackerman spotyka Śmierć i udaje mu się namówić ją na grę o swe życie… w remika. Rzec można, że tekst jest próbą ironicznego oswojenia nieubłaganej chwili, a może marzeniem o możliwości negocjacji w tym ostatecznym momencie? A może nie ma sensu się w tym doszukiwać głębszych treści i należy uznać tekst po prostu za wyraz poczucia humoru autora? Choć – zważywszy na fakt, jak bardzo obecna jest śmierć w twórczości Allena – raczej trudno w to uwierzyć…
Kolejnym tekstem jest znów nawiązanie do Bergmana. „Nad kobietami Lovborga” trudno nazwać sztuką teatralną – to raczej literaturoznawczy esej ilustrowany scenkami z twórczości omawianego autora. Autora, dodajmy, znów jak najbardziej fikcyjnego, zbierającego w sobie przerysowane do granic absurdu cechy szwedzkich filmowców i dramatopisarzy. Cały tekst jest satyrą nie tylko na tę twórczość, ale i na prace kulturoznawców, doszukujących się niewiadomo czego w analizowanych dziełach. Przy obecnej inwazji mrocznych i ponurych skandynawskich kryminałów wbija się w pamięć doskonałe sformułowanie na temat twórczości owego fikcyjnego Lovborga: „Pierwszy okres przynosi cykle sztuk zajmujących się udręką, rozpaczą, martwotą, strachem i samotnością (są to komedie)”. Czy jednak ten zwrot nie charakteryzuje też w jakimś stopniu samej twórczości Woody’ego Allena?
Dwa następne dzieła to już stosunkowo długie formy dramatyczne. Znakomita „Śmierć” opowiada o nocnych poszukiwaniach grasującego w mieście maniaka, w które – wbrew swej woli – wpleciony zostaje spokojny obywatel nazwiskiem Kleinman. Jest w tym dużo ducha Kafki (oczywiście „Procesu”), nieco obowiązkowego absurdu, ale przede wszystkim opowieść, z której całkiem wyraziście wybijają się wątki egzystencjalne. Nie brakuje ich też w „Bogu” – parodii greckiej tragedii, szalonego przedstawienia, w którym aktorzy nawiązują kontakty z publicznością i autorem, znów – jak sugeruje tytuł – poszukując Stwórcy.
Twórczość dramatyczna Allena jest nieco inna od filmowej, bardziej umowna, z większą udziałem absurdu i surrealizmu, ale nie jest trudno wskazać analogie do dzieł filmowych. Humorystyczna wersja wydarzeń historycznych z „Pytania” kojarzy się z „Miłością i śmiercią” oraz „Zeligiem”, rozgrywka ze Śmiercią z „Gdy śmierć zastuka” kojarzy się także z „Miłością i śmiercią” i „Scoopem”, bergmanowskie tematy „Nad kobietami Lovborga” przywodzą na myśl wiele allenowskich tytułów, choćby „Wnętrza”, „Wrzesień”, „Mężowie i żony”, śledztwo ze „Śmierci” pojawia się choćby w „Tajemnicy morderstwa na Manhattanie” (choć w dużo lżejszej wersji), nawiązania do antycznych tragedii znajdziemy choćby w „Jej wysokość Afrodycie”, a dialogi między postaciami ze sceny i widzami to domena „Purpurowej róży z Kairu”. Niby więc nic nowego pod słońcem, ale dla cierpkiego humoru, oryginalnych pomysłów, no i choćby dla uzupełnienia wiedzy o tej nieco mniej u nas znanej gałęzi twórczej Woody’ego Allena warto sięgnąć po ten zbiorek.
koniec
25 czerwca 2011

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »

Studium utraty
Joanna Kapica-Curzytek

25 IV 2024

Powieść czeskiej pisarki „Lata ciszy” to psychologiczny osobisty dramat i zarazem przejmujący portret okresu komunizmu w Czechosłowacji.

więcej »

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż twórcy

Nie graj już tego więcej, Woody
— Kamil Witek

Esensja ogląda: Wrzesień 2016 (1)
— Miłosz Cybowski, Marcin Mroziuk, Marcin Osuch

Esensja ogląda: Luty 2016
— Sebastian Chosiński, Marcin Mroziuk, Jarosław Robak, Konrad Wągrowski

Esensja ogląda: Pażdziernik 2015 (1)
— Jarosław Loretz, Jarosław Robak

Nic już nie gra
— Grzegorz Fortuna

Esensja ogląda: Sierpień 2015 (2)
— Jarosław Loretz, Marcin Mroziuk

Rozsądek i romantyczność
— Jarosław Robak

Esensja ogląda: Marzec 2014 (2)
— Krystian Fred, Jarosław Loretz

Esensja ogląda: Październik 2013 (3)
— Piotr Dobry, Jarosław Loretz, Konrad Wągrowski

Espoo Ciné 2013: Kobieta na skraju załamania nerwowego
— Marta Bałaga

Tegoż autora

Kosmiczny redaktor
— Konrad Wągrowski

Statek szalony
— Konrad Wągrowski

Kobieta na szczycie
— Konrad Wągrowski

Przygody Galów za Wielkim Murem
— Konrad Wągrowski

Potwór i cudowna istota
— Konrad Wągrowski

Migające światła
— Konrad Wągrowski

Śladami Hitchcocka
— Konrad Wągrowski

Miliony sześć stóp pod ziemią
— Konrad Wągrowski

Tak bardzo chciałbym (po)zostać kumplem twym
— Konrad Wągrowski

Kac Vegas w Zakopanem
— Konrad Wągrowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.