Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 27 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Bartosz Paduch
‹Fantastyczny Matt Parey›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułFantastyczny Matt Parey
Data premiery8 września 2023
ReżyseriaBartosz Paduch
Scenariusz
MuzykaMaciej Kochajewski
Rok produkcji2023
Kraj produkcjiPolska
Czas trwania77 min
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup

Kosmiczny redaktor
[Bartosz Paduch „Fantastyczny Matt Parey” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Maciej Parowski, redaktor „Nowej Fantastyki”, publicysta literacki, pisarz, scenarzysta komiksowy zmarł 2 czerwca 2019 roku, żegnany z ogromnym żalem przez rzesze miłośników fantastyki, komiksu, twórców literackich i inne osoby, które miały szczęście spotkać go na swej drodze. Tej właśnie postaci poświęcony jest dokument „Fantastyczny Matt Parey”, od dziś dostępny na ekranach kin.

Konrad Wągrowski

Kosmiczny redaktor
[Bartosz Paduch „Fantastyczny Matt Parey” - recenzja]

Maciej Parowski, redaktor „Nowej Fantastyki”, publicysta literacki, pisarz, scenarzysta komiksowy zmarł 2 czerwca 2019 roku, żegnany z ogromnym żalem przez rzesze miłośników fantastyki, komiksu, twórców literackich i inne osoby, które miały szczęście spotkać go na swej drodze. Tej właśnie postaci poświęcony jest dokument „Fantastyczny Matt Parey”, od dziś dostępny na ekranach kin.

Bartosz Paduch
‹Fantastyczny Matt Parey›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułFantastyczny Matt Parey
Data premiery8 września 2023
ReżyseriaBartosz Paduch
Scenariusz
MuzykaMaciej Kochajewski
Rok produkcji2023
Kraj produkcjiPolska
Czas trwania77 min
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup
Film Bartosza Paducha jest w gruncie rzeczy nieskomplikowanym formalnie dokumentem, opartym głównie na formule „gadających głów”. Tytułowego bohatera wspominają jego znajomi z różnych okresów pracy redaktorskiej i dziennikarskiej, kariery literackiej, czy też ogólnie działalności w fandomie. Wypowiadają się osoby takie jak Marek Oramus, Lech Jęczmyk, Bogusław Polch, Jacek Rodek, Andrzej Sapkowski, Piotr W. Cholewa, Wojciech Sedeńko, Rafał Ziemkiewicz, Łukasz Orbitowski, Andrzej Pilipiuk, Krzysztof Gawronkiewicz, Krzysztof Sokołowski, Joanna Parowska, Tomasz Bagiński i wiele innych osób. Dużą część filmu zajmuje też rozmowa, jaką z Parowskim przeprowadził Łukasz Orbitowski w swym programie „Dezerterzy”. Urozmaiceniem filmu jest animacja, której bohaterem jest tytułowy Matt Parey. Kim jest ta postać, tego raczej nie trzeba tłumaczyć osobom, które znają „Funky’ego Kovala”. W tym kultowym komiksie SF, Maciej Parowski, jeden z jego dwóch scenarzystów (obok Jacka Rodka) umieścił w różnych rolach różnych swych znajomych – ale też samego siebie, jako pracownika Agencji Universs Matta Pareya. Tegoż właśnie bohatera w serii alegorycznych scenek wysyła w kosmos, ale też w realia PRL-u reżyser dokumentu o Macieju Parowskim. Ta animowana wstawka nie ma może spójnej fabuły, ale symbolicznie ukazuje różne życiowe perypetie bohatera, wzbogacając formułę filmu.
„Fantastyczny Matt Parey” to opowieść obszerna, ukazująca szeroki zakres aktywności swego bohatera. Od pierwszego zainteresowania fantastyką naukową, poprzez pracę w „Politechniku”, redakcję działu prozy polskiej w „Fantastyce”, działalność literacką (książki „Twarzą ku ziemi” i „Burza”), komiksową, fanowską, publicystyczną i krytyczną. Ukazuję ogromną rolę, jaką odegrał Parowski w rozwoju polskiej literatury fantastycznej w latach 80., wskazuje autorów, na których wielką karierę z pewnością miał wpływ – Andrzeja Sapkowskiego, Jacka Dukaja. Opowiada historie pracy nad kolejnymi numerami „Fantastyki”, nad komiksami „Funky Koval” i „Wiedźmin”. Dotyka również nieco drażliwszych tematów – konfliktu ze środowiskiem ze względu na budowanie podziału między „fantastyką rozrywkową” i „fantastyką problemową”, wojny z fandomem wokół nagród fantastycznych (w szczególności nagrodzenia opowiadań wcześniej przez Parowskiego odrzucanych), czy kwestii podpisywania „lojalki” w okresie stanu wojennego. Przede wszystkim jednak ukazuje bardzo ciekawego bohatera, postać nietuzinkową, o wielu talentach, pasjonata, idealistę. A przy tym udaje się także co nieco opowiedzieć o latach i realiach, w jakich działał Maciej Parowski.
Czego zabrakło mi w filmie? Kilku rzeczy. Po pierwsze – myślę, że warto było powiedzieć nieco więcej o specyfice redaktorskiej działalność Macieja Parowskiego. Owszem, jest mowa, że poświęcił swoje talenty dla dobra innych, że pracował nad tym, by teksty, które przychodziły do „Fantastyki” były jak najlepsze, ale sądzę, że przydałoby się dać pewne przykłady – jakie zmiany, jakie poprawki Matt Parey sugerował, dlaczego były ważne dla tekstu, dlaczego uczyniły go lepszym, co na ten temat sądzili sami autorzy, których dzieła były poddawane pod redaktorski nóż. Sztuka redakcji nie jest powszechnie znana, więcej szczegółów mogłoby urozmaicić film.
Po drugie – fenomenem Macieja Parowskiego było to, że mimo posiadania dosyć wyrazistych prawicowych poglądów (o czym mowa wyraźnie w filmie), w żaden sposób nie zamykał się na ludzi o innym zestawie wartości, dyskutował z nimi, ale traktował raczej z sympatią, nigdy nie zrywając z takich powodów znajomości. I chyba nie bez powodu nawet u ideologicznych oponentów zyskał uznanie i szacunek ponad podziałami politycznymi. A to nie jest w obecnych czasach już zbyt często spotykane. Myślę, że warto byłoby to podkreślić.
No i po trzecie – w dużej mierze pominięta jest komiksowa publicystyka Macieja Parowskiego z czasów PRL-u. Oczywiście, trudno aby w filmie zmieścił się każdy temat, ale ten jest dosyć interesujący – bo już w latach 70. Parey publicznie występował przeciw poglądom i „infantylności” i „szkodliwości” komiksu, walczył o jego uznanie, gdy mogło to oznaczać wyszydzenie przez kolegów związanych z literaturą i sztuką. To była niekwestionowana odwaga, ale też wizjonerstwo – Parowski w jakiś sposób przewidział późniejszą nobilitację sztuki komiksowej.
Nie zmienia to faktu, że film Bartosza Paducha potrafi uchwycić fenomen byłego redaktora naczelnego „Fantastyki”, odkrywcy wielu pisarskich talentów, świetnego komiksowego scenarzysty, znakomitego redaktora. Najciekawszy będzie z pewnością dla osób, które o Macieju Parowskim wiele nie wiedzą – odkryje przed nimi zupełnie nieznany świat fascynatów fantastyki i komiksu z czasów schyłkowego PRL-u, ludzi, którzy naprawdę potrafili żyć swoimi pasjami.
koniec
8 września 2023

Komentarze

20 IX 2023   21:04:43

Dlaczego kłamiesz?

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Fallout: Odc. 4. Tajemnica goni tajemnicę
Marcin Mroziuk

26 IV 2024

Możemy się przekonać, że dla Lucy wędrówka w towarzystwie Ghoula nie jest niczym przyjemnym, ale jej kres oznacza dla bohaterki jeszcze większe kłopoty. Co ciekawe, jeszcze większych emocji dostarczają nam wydarzenia w Kryptach 33 i 32.

więcej »

Klasyka kina radzieckiego: Said – kochanek i zdrajca
Sebastian Chosiński

24 IV 2024

W trzeciej części tadżyckiego miniserialu „Człowiek zmienia skórę” Bension Kimiagarow na krótko rezygnuje z socrealistycznej formuły opowieści i przywołuje dobre wzorce środkowoazjatyckich easternów. Na ekranie pojawiają się bowiem basmacze, których celem jest zakłócenie budowy kanału. Ten wątek służy również scenarzystom do tego, by ściągnąć kłopoty na głowę głównego inżyniera Saida Urtabajewa.

więcej »

Fallout: Odc. 3. Oko w oko z potworem
Marcin Mroziuk

22 IV 2024

Nie da się ukryć, że pozbawione głowy ciało Wilziga nie prezentuje się najlepiej, jednak ważne okazuje się to, że wciąż można zidentyfikować poszukiwanego zbiega z Enklawy. Obserwując rozwój wydarzeń, możemy zaś dojść do wniosku, że przynajmniej chwilowo szczęście opuszcza Lucy, natomiast Maximus ląduje raz na wozie, raz pod wozem.

więcej »

Polecamy

Knajpa na szybciutko

Z filmu wyjęte:

Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz

Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz

Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz

Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz

Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz

Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz

Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy
— Jarosław Loretz

Zemsty szpon
— Jarosław Loretz

Zobacz też

Tegoż autora

Statek szalony
— Konrad Wągrowski

Kobieta na szczycie
— Konrad Wągrowski

Przygody Galów za Wielkim Murem
— Konrad Wągrowski

Potwór i cudowna istota
— Konrad Wągrowski

Migające światła
— Konrad Wągrowski

Śladami Hitchcocka
— Konrad Wągrowski

Miliony sześć stóp pod ziemią
— Konrad Wągrowski

Tak bardzo chciałbym (po)zostać kumplem twym
— Konrad Wągrowski

Kac Vegas w Zakopanem
— Konrad Wągrowski

Żyje się tylko dziewięć razy
— Konrad Wągrowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.