Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 17 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

Sławomir Koper
‹Afery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej›

EKSTRAKT:50%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułAfery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej
Data wydania12 maja 2011
Autor
Wydawca Bellona
ISBN978-83-11-12115-7
Format360s. 145×205mm
Cena35,—
Gatunekhistoryczna, non‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Skandaliczny Brześć nad Bugiem
[Sławomir Koper „Afery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Opracowań dotyczących histori Polski międzywojennej jest u nas dostatek, co udowadniają pozycje takich autorów jak Bartosz Kruszyński, Marek Rezler czy Piotr Jaźwiński. Czy Sławomir Koper ze swoimi „Aferami i skandalami Drugiej Rzeczypospolitej” także zasługują na uwagę?

Miłosz Cybowski

Skandaliczny Brześć nad Bugiem
[Sławomir Koper „Afery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej” - recenzja]

Opracowań dotyczących histori Polski międzywojennej jest u nas dostatek, co udowadniają pozycje takich autorów jak Bartosz Kruszyński, Marek Rezler czy Piotr Jaźwiński. Czy Sławomir Koper ze swoimi „Aferami i skandalami Drugiej Rzeczypospolitej” także zasługują na uwagę?

Sławomir Koper
‹Afery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej›

EKSTRAKT:50%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułAfery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej
Data wydania12 maja 2011
Autor
Wydawca Bellona
ISBN978-83-11-12115-7
Format360s. 145×205mm
Cena35,—
Gatunekhistoryczna, non‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Do książki podszedłem bez uprzedzeń, gotowy przyjąć proponowane przez autora popularnonaukowe podejście do tematu bez zbędnego narzekania i utyskiwania na brak profesjonalizmu. Jak się okazało, decyzja ta była całkiem słuszna. Koper nie sili się bowiem na wyjątkowo wnikliwe analizy opisywanych wydarzeń ani na tłumaczenie nam każdego drobiazgu czy postaci historycznej. W efekcie niektóre zawarte w niej elementy trudno zrozumieć bez szerszej znajomości tego okresu (i to pomimo dość ogólnego wprowadzenia do epoki zaserwowanego nam we wstępie). Z drugiej strony szczegółowe omówienia historycznego tła pojawiają się w każdym rozdziale, często zajmując o wiele więcej miejsca niż powinny. Ponadto niektóre z przedstawionych wydarzeń ciężko w ogóle zaklasyfikować do grona „afer i skandali” (w szczególności Brześć nad Bugiem i Berezę Kartuską).
Nie dziwi zbytnio rozpoczęcie „skandalicznych” dziejów Drugiej Rzeczypospolitej od niesławnego zabójstwa prezydenta Narutowicza. Było ono po części efektem nagonki dokonanej przez koła endecji po przegranych wyborach prezydenckich w grudniu 1921 roku. Zabójstwo Narutowicza, pierwszego prezydenta odrodzonej Rzeczypospolitej, wstrząsnęło całym krajem, a sprawca zamachu, Eligiusz Niewiadomski, został skazany na najwyższy wymiar kary. Jednocześnie spekulacje, jakoby rozstrzelanie zabójcy prezydenta nastąpiło w wyjątkowym pośpiechu, należy włożyć między bajki. Koper całkiem zręcznie prezentuje nam życiorys Narutowicza, jego zaangażowanie w sprawy kraju oraz dość niespodziewany wybór na prezydenta, jak również pierwsze dni prezydentury utrzymane w wyjątkowo pojednawczym tonie. Jednak już w pierwszym rozdziale wychodzi na jaw podstawowy problem książki. Zbyt wiele miejsca poświęca on przybliżeniu czytelnikowi wydarzeń, które doprowadziły do danego skandalu czy afery; w efekcie nie możemy oczekiwać zbyt wnikliwej analizy samych skutków, które potraktowane zostały wyjątkowo pobieżnie. Także pierwszy rozdział każe zastanowić się, do jakiego stopnia zabójstwo Narutowicza można zaliczyć do grona tytułowych „afer i skandali”. I czy przypadkiem nieudana próba zamachu stanu Andrzeja Januszajtisa przeprowadzona jeszcze w 1919 roku o wiele bardziej nie zasługuje na wymienienie w tym kontekście. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku zabójstwa Narutowicza o wiele więcej napisano o samym przebiegu jego niefortunnej prezydentury i okolicznościach zamachu w „Zachęcie” niż reperkusjach i wpływie, jaki to wydarzenie wywarło na Drugą Rzeczpospolitą.
Podobne wątpliwości można mieć w przypadku kilku innych opisanych w książce wydarzeń, czy to wyjątkowo mało konkretnego rozdziału o skandalizujących poglądach Tadeusza Boya-Żeleńskiego, czy o wiele bardziej politycznych aspektach „afer” związanych z Berezą, Brześciem czy zabójstwem ministra Piernackiego1). Dziwi też, że skoro tego rodzaju wydarzenia trafiły na karty książki, to dlaczego pominięto równie polityczny, a przy tym chyba o wiele bardziej znaczący przewrót majowy, zajęcie Wileńszczyzny czy Zaolzia (mające przecież wydźwięk międzynarodowy). Wydaje się, że Koper, trzymając się wzbudzających mniejsze emocje tematów stara się uniknąć zaangażowania w bardziej rzeczowe dyskusje dotyczące polskiej polityki czy oceny Piłsudskiego i sanacji. Lecz obok tych mankamentów można trafić na nieco bardziej konkretne i bardziej znaczące skandale obyczajowe: tajemnicze morderstwo (tzw. sprawa Gorgonowej), drugie małżeństwo prezydenta Mościckiego czy afera żyrardowska. Ta ostatnia należy chyba do najmniej uporządkowanych rozdziałów „Afer i skandali”.
Regularnie powtarzającym się problemem książki jest niezdolność autora do zwięzłego przedstawienia faktów, które doprowadziły do danej afery i skupienie się na niej samej. Zakładam, że jest to efekt uczynienia z książki pozycji popularnonaukowej, więc potencjalny czytelnik bez znajomości dziejów II RP potrzebuje dokładnych wyjaśnień, kto zacz Walery Sławek, czym był Żyrardów czy jakie były losy Gabriela Narutowicza przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. O ile jednak w przypadkach mało znanych (czyli niezwiązanych z polityką) wydarzeń takie wprowadzenie okazuje się niezbędne dla zrozumienia całości, o tyle w przypadku wręcz podręcznikowych przykładów tłumaczenie przemian, jakie nastąpiły po przewrocie majowym i niechęci obozu sanacyjnego do Centrolewu wydaje się stratą czasu i miejsca. Tym bardziej że zamiast skupiać się na społecznych aspektach tych „skandali”, Koper prezentuje życie codzienne więźniów Berezy i Brześcia, wyjątkowo nieskładny przebieg afery żyrardowskiej czy losy sanacji po śmierci Piłsudskiego (w ramach omówienia samobójstwa Walerego Sławka).
Z czystej ciekawości zainteresowałem się bibliografią zamieszczoną na końcu książki. Ku swojemu zdumieniu znalazłem tam odniesienia nie tylko do stron Polskiego Radia, ale też do artykułów z Wikipedii. To ostatecznie rozwiało moje wątpliwości względem oceny „Afer i skandali Drugiej Rzeczypospolitej”. Nie twierdzę, że to książka zła, ale z pewnością nie jest to opracowanie, które zachwyca.
koniec
21 sierpnia 2012
1) Koper w jednym rozdziale omawia zabójstwo Piernackiego i utworzenie obozu odosobnienia w Berezie. Interesujące opracowanie samego zamachu na ministra przedstawiła Lucyna Kulińska w „Dodatku Historycznym IPN” dołączonym do „Naszego Dziennika” (4/2010).

Komentarze

21 III 2016   11:11:00

Autor recenzji najwyraźniej ma problemy z czytaniem ze zrozumieniem. Warto udać się do wieczorowej podstawówki. Polecam

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

O miłości, owszem, o detektywach – niekoniecznie
Wojciech Gołąbowski

16 V 2024

Parker Pyne, Hercules Poirot, Harley Quin i pan Satterthwaite… Postacie znane miłośnikom twórczości Agaty Christie wracają na stronach wydanych oryginalnie w Wielkiej Brytanii w 1991 roku zbiorze „Detektywi w służbie miłości” – choć pod innym tytułem.

więcej »

Alchemia
Joanna Kapica-Curzytek

15 V 2024

„Rozbite lustro” to saga rodzinna, ale przede wszystkim proza o najwyższych walorach językowych i literackich.

więcej »

Przeżyj to jeszcze raz
Miłosz Cybowski

14 V 2024

Nagrodzona World Fantasy Award „Powtórka” Kena Grimwooda to klasyka gatunku i jedna z lepszych powieści wydanych w ramach serii „Wehikuł Czasu” wydawnictwa Rebis.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Przeżyj to jeszcze raz
— Miłosz Cybowski

Sukcesy hodowcy drobiu
— Miłosz Cybowski

Przygody z literaturą
— Miłosz Cybowski

Dylematy samoświadomości
— Miłosz Cybowski

Tysiąc lat później
— Miłosz Cybowski

Europa da się lubić
— Miłosz Cybowski

Zimnowojenne kompleksy i wojskowa utopia
— Miłosz Cybowski

Powrót na „Discovery”
— Miłosz Cybowski

Odyseja kosmiczna 2001: Pisarz i Reżyser
— Miłosz Cybowski

Mniej, ale więcej
— Miłosz Cybowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.