Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 27 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Zofia Kossak

ImięZofia
NazwiskoKossak
WWW

Sylwetka autora: Zofia Kossak-Szatkowska primo voto Szczucka

Esensja.pl
Esensja.pl
« 1 2 3 »

Wojciech Gołąbowski

Sylwetka autora: Zofia Kossak-Szatkowska primo voto Szczucka

Państwo Szatkowscy na farmie w Trossell, ok. 1950 r.<br/>Fot. za bg.agh.edu.pl
Państwo Szatkowscy na farmie w Trossell, ok. 1950 r.
Fot. za bg.agh.edu.pl
Szatkowscy pracowali w trudnych warunkach na farmie hodowlanej Trossell (zakupionej przez spółkę, w której nabyli udziały dzięki przychodom z zagranicznych wydań powieści). Swe przeżycia Zofia Kossak zapisywała w notatkach, wydanych pośmiertnie (w 2007 roku) pod tytułem „Wspomnienia z Kornwalii 1947-1957”. Ponadto w tamtym okresie powstało wysoko cenione przez zagranicznych krytyków i czytelników „Przymierze” (osadzone w Palestynie 18 wieków przed Chrystusem apokryficzne dzieje biblijnego Abrahama), a także „Rok polski”, i cz. I „Dziedzictwa”. Tymczasem w Polsce w 1951 roku wszystkie jej utwory objęte zostały cenzurą i natychmiastowym wycofaniem z bibliotek.
W 1957 roku pisarka powróciła do Polski (cofnięto decyzję o jej wypędzeniu) i osiadła w ukochanych Górkach Wielkich. Zamieszkała w domku dawnego ogrodnika, w którym obecnie mieści się jej muzeum biograficzne (dwór górecki spłonął w roku 1945). Tutaj spędziła ostatnie 11 lat życia, pracując wspólnie z mężem nad „Troją Północy”, dalszymi częściami „Dziedzictwa” i innymi utworami.
Komunistyczne władze starały się skłonić pisarkę do tworzenia wedle swoich reguł, by znana ze swej religijności i bezkompromisowości pisarka przestała pełnić rolę sumienia katolickiego narodu. Zofia Kossak walczyła z cenzurą, która ingerowała nawet w jej opowiadania dla dzieci. W marcu 1964 roku podpisała słynny „List 34” – dwuzdaniowy list protestacyjny polskich intelektualistów przeciw cenzurze, autorstwa Antoniego Słonimskiego. Nie przyjęła Nagrody Państwowej I stopnia przyznanej w czerwcu 1966 roku przez władzę ludową „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie powieści historycznej”, którą to nagrodę przyznano „przypadkiem” w trakcie „aresztowania” peregrynującego po Polsce w ramach Wielkiej Nowenny obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Próbę wręczenia jej nagrody uznała za nieporozumienie. W efekcie jej książki, raz już przez władze stalinowskie wycofywane z księgarń i bibliotek, ponownie trafiły na indeks.
W sierpniu 1967 r. Zofia Kossak uczestniczyła w uroczystościach odbywających się na terenie obozu w Auschwitz. Zasłabła tam, a po powrocie do domu przeszła poważny atak serca. Zmarła 9 kwietnia 1968 w Bielsku-Białej, pochowana została na cmentarzu parafialnym w Górkach Wielkich obok ojca, Tadeusza Kossaka, i syna, Juliusza Szczuckiego. Mąż przeżył ją o osiem lat.
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
Wyszukaj / Kup
11 listopada 2018 Prezydent RP odznaczył pośmiertnie pisarkę Orderem Orła Białego „jako wyraz najwyższego szacunku wobec znamienitych zasług poniesionych dla chwały, dobra i pożytku Rzeczypospolitej Polskiej, z okazji Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”.
• • •
Bibliografia pisarki obejmuje kilkadziesiąt tomów prozy i publicystyki. W dwa lata po „Pożodze” wydaje „Beatum scelus”, powieść historyczną wznowioną w późniejszych latach jako „Błogosławiona wina”. Jej akcja dzieje się w XVII wieku, gdy ciężko chory książę Mikołaj Sapieha, wojewoda litewski, doznaje cudownego uzdrowienia przed obrazem Matki Bożej Gregoriańskiej. Jego prośba o podarowanie obrazu spotyka się z odmową papieża Urbana VIII. Książę porywa więc obraz i wywozi do Polski, za co zostaje wyklęty. Błogosławioną winą staje się zbrodnia świętokradztwa, popełniona przez magnata-gwałtownika przeobrażającego się w pokutnika-pielgrzyma.
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
Wyszukaj / Kup
W 1926 roku ukazują się dwie książki dla młodszych czytelników, wspomniane już „Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata” (baśń o domowym skrzacie, zamieszkującym dom w Górkach Wielkich, spisaną dla własnych dzieci) oraz „Z miłości”, w której Zofia Kossak sportretowała świętego Stanisława Kostkę, patrona młodzieży polskiej, żyjącego w XVI wieku.
„Wielcy i mali” z 1927 roku zawiera cztery opowiadania o Śląsku: tytułowych „Wielkich i małych”, „Ostatnią księżnę Cieszyńską”, „Historię Ondraszka Szebesty, zbójnika” oraz „Imko Wisełkę”. Rok później wydana „Złota wolność” stylizowanym językiem opowiada dzieje fikcyjnych postaci Sebastiana i Pietrka z rodu Pleszów, uwikłanych w wielkie wydarzenia historyczne oraz sąsiedzkie spory i intrygi za czasów panowania Zygmunta III Wazy (przełom XVI i XVII wieku) – a są to czasy rodzącej się potęgi magnaterii i coraz większej prywaty.
„Szaleńcy Boży” z 1929 roku to zbiór jedenastu zbeletryzowanych hagiograficznych legend o świętych, a wydana następnym roku „Legnickie Pole” to powieść o XIII-wiecznym Śląsku. Syn weneckiego kupca, próbując sprytnie skierować atak mongolski na Węgry, gdzie znaczące przywileje handlowe posiada Genua – śmiertelny konkurent Wenecji – wyrusza z handlową (czytaj: szpiegowską) karawaną mandaryna Czang-fu-tse ze stolicy mongolskiego imperium Karakorum w kierunku Europy, mając nadzieję dotrzeć na Śląsk do Trzebnicy, do przebywajacej w tamtejszym klasztorze swej ukochanej. Jednocześnie z drugiej strony podąża do Wrocławia inny orszak, na którego czele stoi biskup Mediolanu i zarazem legat papieski. Tytuł książce nadaje końcowy opis bitwy na Dobrym Polu pod Legnicą w 1241 roku – starcie wojsk polskiego księcia z mongolskim żywiołem – najazdem tatarskim.
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
Wyszukaj / Kup
Rok 1931 przynosi trzy pozycje bibliograficzne, osadzone w czasach współczesnych (czyli XX-lecia międzywojennego). „Dzień Dzisiejszy” to realistyczna powiastka ziemiańska. Autorka mierzy się w niej z problemami ówczesnej rewolucji obyczajowej – z pozycji katoliczki spogląda na zupełnie nowe naówczas kwestie dla Polaków jak rozwody, feminizm czy legalizacja aborcji. „Ku swoim” jest młodzieżową wersją „Pożogi”, w której opisała zagładę swego domu rodzinnego. Spoglądamy na to oczami najmłodszego z rodzeństwa, Janka, którego matka chce ocalić swą rodzinę przed systemem sowieckim i nielegalnie przedostać się do Polski. „Topsy i Lupus” (imiona odpowiednio: francuskiego buldoga i młodego wilczura) także przeznaczona jest dla młodego czytelnika, a porusza kilka różnych spraw: wykorzystywanie i dręczenie zwierząt w cyrku, dorastanie, dojrzewanie i wartość przyjaźni (na poszukiwanie porwanego Topsy wyrusza dwóch młodych chłopaków z Lupusem, przeżywając wiele przygód) – przedstawiony jest ponadto barwny obraz wielokulturowego świata i pozostającej za wschodnią granicą „nieludzkiej ziemi”. Ciekawostką jest, że o ile w oryginale bohaterowie wędrują spod Bielska-Białej, przez Katowice i Lubliniec, Kraków i Przemyśl do Lwowa, a stamtąd do Brodów i Krzemieńca, o tyle w wydaniach powojennych interwencja cenzury skróciła trasę do Przemyśla – powodem był oczywiście krytyczny stosunek autorki do komunizmu, zarysowany pod koniec utworu.
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
Wyszukaj / Kup
W roku 1932 światło dzienne ogląda „Nieznany kraj” – zbiór opowiadań o historii Śląska, o którym więcej w tym artykule. Wtedy też Zofia Kossak otrzymuje pierwsze odznaczenie – Śląską Nagrodę Literacką.
Swoją pielgrzymkę do Ziemi Świętej, odbytą równo 1600 lat po tym, jak nieznany pątnik francuski spisał pierwsze swoje wrażenia, wędrując pieszo przez Bałkany i Bizancjum w 333 roku, opisała pisarka w książce „Pątniczym szlakiem”. Wielka erudycja oraz szeroka wiedza biblijna i historyczna pozwoliły stworzyć relację niezwykle ciekawą, nie pozbawioną także elementów humorystycznych. Rzetelne oddanie biblijnych, historycznych i geograficznych realiów, mistrzowsko naszkicowane postacie, piękny, literacki język utworu, plastycznie i z rozmachem ukazujący egzotyczną rzeczywistość oraz liczne ilustracje sprawiają, że pełni wzruszeń, razem z uczestnikami pielgrzymki przemierzamy najważniejsze dla każdego katolika miejsca kultu. W tym samym roku znajduje także czas na wydanie „Z dziejów Śląska”, rozszerzającego – jak się wydaje – wspomniany wyżej „Nieznany kraj”.
W powieści dla młodzieży „S.O.S! Ratujcie nasze dusze” (1934) rozwija swą myśl z „Dnia dzisiejszego”: „Dążenie do wielkości i piękna dawniej ujawniało się kościołach, dziś w bankach”. Centralne miejsce w przestrzeni miasta zajmuje olśniewający bogactwem bank – świątynia pieniądza. Kradzież złota opisana zostaje jako „zgwałcenie, umniejszenie boskiego majestatu”, a niepokój ludzi obserwujących okradziony bank podobny jest strachowi, jakiego doznawali czciciele okrutnego Baala”. Wydane w tymże roku „Szukajcie przyjaciół” (tytuł ten był słynnym hasłem, wezwaniem Naczelnego Skauta, sędziwego lorda Baden-Powell’a) jest dla odmiany publicystyką, opisem światowego zlotu ruchu skautowego w Godóló, położonym o 30 kilometrów od Budapesztu, w dniach 2-14 sierpnia 1933 r. Warto w tym miejscu dodać, że Zofia Kossak zaprzyjaźniona była z harcerzami od czasu, gdy pojawili się nieopodal jej majątku na Buczu. A już w październiku 1935 roku druh Kamiński przystąpił do budowy w Górkach Wielkich Harcerskiej Męskiej Szkoły Instruktorskiej i Harcerskiego Ośrodka Wiejskiego.
« 1 2 3 »

Komentarze

04 IV 2020   21:27:22

"Troja północy" była dla mnie niezapomnianą lekturą, która pokazała fragment historii nie tylko nie uczonej w szkole, ale zgoła niewidzialnej dla edukacji szkolnej. Gdy dziś opowiadałem córce przy okazji "przerabiana" Mieszka I o Wieletach, grodach w Brennej i Kopaniku, o bitwie, w której Słowianie Połabscy rozbili w puch trzecią część sił zbrojnych cesarza... Opierałem się na tym, czego nauczyłem się z ich książki. I widziałem to zdziwienie w oczach córki, której "pani od historii" mówiła, że tam byli tylko Niemcy...

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Okładka <i>Amazing Stories Quarterly</i> z wiosny 1929 r. to portret jednego z Małogłowych.<br/>© wikipedia

Stare wspaniałe światy: Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
Andreas „Zoltar” Boegner

11 IV 2024

Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (24)
Andreas „Zoltar” Boegner

7 IV 2024

Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (23)
Andreas „Zoltar” Boegner

14 III 2024

Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Z tego cyklu

Sylwetka autora: Lee Child
— Artur Długosz

Niechciany klasyk science fiction
— Sebastian Chosiński

Graal pod starym futrem
— Michał Studniarek

Szwedzka recepta na sukces
— Artur Długosz

Tożsamość Ludluma
— Konrad Wągrowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.