Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 2 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

J.M. Coetzee
‹Dziwniejsze brzegi. Eseje literackie 1986-1999›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułDziwniejsze brzegi. Eseje literackie 1986-1999
Tytuł oryginalnyStranger Shores
Data wydania11 lutego 2008
Autor
PrzekładAnna Skucińska
Wydawca Znak
ISBN978-83-240-0929-9
Format256s. 136×205mm; oprawa twarda
Cena37,—
Gatuneknon‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Literatura antypodów
[J.M. Coetzee „Dziwniejsze brzegi. Eseje literackie 1986-1999” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Na pierwszy rzut oka „Dziwniejsze brzegi” to bestiariusz. Tyle że zamiast niespotykanych bestii mamy pisarzy z najdalszych krańców świata. Jednak prędko okazuje się, że J.M. Coetzee nie szuka egzotyki, natomiast interesuje go… klasyka.

Michał Foerster

Literatura antypodów
[J.M. Coetzee „Dziwniejsze brzegi. Eseje literackie 1986-1999” - recenzja]

Na pierwszy rzut oka „Dziwniejsze brzegi” to bestiariusz. Tyle że zamiast niespotykanych bestii mamy pisarzy z najdalszych krańców świata. Jednak prędko okazuje się, że J.M. Coetzee nie szuka egzotyki, natomiast interesuje go… klasyka.

J.M. Coetzee
‹Dziwniejsze brzegi. Eseje literackie 1986-1999›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułDziwniejsze brzegi. Eseje literackie 1986-1999
Tytuł oryginalnyStranger Shores
Data wydania11 lutego 2008
Autor
PrzekładAnna Skucińska
Wydawca Znak
ISBN978-83-240-0929-9
Format256s. 136×205mm; oprawa twarda
Cena37,—
Gatuneknon‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
To, że Coetzee, noblista z 2003 roku, napisał cykl esejów o pisarzach „egzotycznych” nie dziwi. W końcu, autor samemu zajmuje się tematyką z perspektywy Europy odległą (Afryka). Jak wspomniałem, twórcę „Hańby” najbardziej interesuje klasyka. Przy czym nie chodzi tutaj wcale o fakt, że w „Dziwniejszych brzegach” mamy eseje o Fiodorze Dostojewskim, Josifie Brodskim czy Franzu Kafce. Coetzee doszukuje się klasyczności także w tekstach pisarzy tworzących na peryferiach świata.
Kluczowy dla zbioru esejów jest pierwszy tekst. „Co to jest dzieło klasyczne?”, pyta pisarz i próbuje zarysować kilka odpowiedzi. Co decyduje o tym, że muzykę Jana Sebastiana Bacha uznajemy za klasyczną? Czy klasyczność kryje się w samym dziele, a może poza nim? Coetzee zdaje się skłaniać ku koncepcji Zbigniewa Herberta, który definicję tego co klasyczne budował w kontrze do barbarzyństwa. Czytamy: „Zdaniem Herberta dzieło klasyczne wychodzi cało spod barbarzyńskiej opresji nie ze względu na swoją zasadniczą cechę […] [ale] ponieważ kolejne pokolenia, nie mogąc sobie pozwolić na taką utratę, podejmują zaciętą obronę”. Właśnie coś takiego próbuje robić Coetzee w esejach zawartych w „Dziwniejszych brzegach”. Autor stara się szukać elementów, które warto bronić i zachować w pamięci.
Geograficzny zasięg zbioru tekstów autora „Wieku żelaza” jest ogromny. Argentyna, Rosja, USA, Egipt, Indie, Izrael, Szwajcaria, Holandia i oczywiście Afryka. Coetzee pomija natomiast centra kultury europejskiej - nawet Doris Lessing ciekawi go jako pisarka wywodząca się z Rodezji. Równie szeroka co podział geograficzny jest różnorodność omawianych twórców. Obok Jorge Luisa Borgesa mamy wspomnianego Dostojewskiego, Josef Škvorecký sąsiaduje z abolicjonistą Thomasem Pringle, jest Salman Rushdie, Iwan Turgieniew, Amos Oz. Nazwiska znane wymieszane są z zupełnie obcymi dla polskiego czytelnika (Daphne Rooke, Noël Mosteret).
Eseje Coetzee’ego to wnikliwa analiza twórczości każdego z pisarzy, przeplatana elementami biografii i często ostrymi komentarzami. Autor „Dziwniejszych brzegów” potrafi bardzo krytycznie stwierdzić, że Borges w latach sześćdziesiątych „stracił impet twórczy”, że w „tylko sporadycznie udawało mu się odtworzyć ich [wcześniejszych tekstów] intelektualną odwagę i intensywność”. Bardzo szczegółowo autor punktuje również błędy w przekładach licznych pisarzy na język angielski. Chwilami teksty Coetzee’ego są aż za bardzo akademickie, a drobiazgowa analiza (np. tłumaczeń Kafki) zaczyna przesłaniać szerszy ogląd.
Z drugiej strony Coetzee szuka u każdego z omawianych twórców określonej w początkowym tekście klasyczności. To dziwne zwierzę, okazuje się, żyje nie tylko w centrach kulturowych Europy, ale potrafi niczym piękny kwiat wyrosnąć także na obrzeżach, w miejscach, które kiedyś określano lakonicznym „Hic sunt leones”. „Dziwniejsze brzegi” należą do tego rodzaju książek, które są - powiedzielibyśmy dzisiaj - linkami. Dzięki Coetzee’emu dostajemy całą stertę nazwisk autorów, których warto poznać, książek, które trzeba przeczytać. A przy okazji dowiadujemy się co czyta jeden z ciekawszych żyjących pisarzy. To mało?
koniec
23 czerwca 2009

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Przerwane beztroskie dzieciństwo
Marcin Mroziuk

2 V 2024

Z jednej strony „Sprzedawca marzeń” to po prostu wciągająca powieść przygodowa, z drugiej zaś strony książka Katarzyny Ryrych przybliża młodym czytelnikom gęstniejącą atmosferę przed wybuchem II wojny światowej i cierpienia ludności cywilnej na jej początku.

więcej »

Krótko o książkach: Komu mogłoby zależeć?
Joanna Kapica-Curzytek

2 V 2024

W „PS. Dzięki za zbrodnie” jest bardzo dużo tropów prowadzących w stronę klasycznej powieści detektywistycznej. Znajdziemy tu wszystko, co najlepsze w gatunku cozy crime.

więcej »

Ten okrutny XX wiek: Budowle muszą runąć
Miłosz Cybowski

29 IV 2024

Zdobycie ruin klasztoru na Monte Cassino przez żołnierzy armii Andersa obrosło wieloma mitami. Jednak „Monte Cassino” Matthew Parkera bardzo dobrze pokazuje, że był to jedynie drobny epizod w walkach o przełamanie niemieckich linii obrony na południe od Rzymu.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż twórcy

Portret pisarza z czasów młodości
— Jakub Socha

Bez szansy ucieczki
— Witold Werner

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.