Pożegnania 2020 (4/4)Jarosław LoretzPożegnania 2020 (4/4)W grudniu: 2. – Hugh Keays-Byrne, australijski aktor i reżyser. Lista jego dokonań nie jest imponująca. Obejmuje głównie epizodyczne występy w australijskich bądź kręconych w Australii filmach telewizyjnych, rzadziej kinowych. Można go znaleźć m.in. w „Lorce”, „Krwi bohaterów”, miniserialach „Moby Dick” i „Podróż do wnętrza Ziemi” (1999), czy dwóch odcinkach „Ucieczki w kosmos”. Jednak tym, co go unieśmiertelniło, jest rola Toecuttera – czy też Obrzynacza, jak twierdzi nasza część sieci – w „Mad Maxie”. W ramach hołdu dla pierwszej części przygód Maxa Rockatansky’ego Keays-Byrne został obsadzony również w najnowszej części sagi, „Mad Max: Na drodze gniewu” – jako Wieczny Joe, przywódca pustynnej społeczności. 7. – Phyllis Eisenstein, amerykańska pisarka, na co dzień pracująca jako nauczycielka. Autorka cenionych opowiadań (trzy nominacje do Hugo, dwie do Nebuli), dwóch nieukończonych trylogii high fantasy „Tales of Alaric the Minstrel” i „The Book of Elementals”, a także dwóch powieści SF, „Shadow of Earth” i „In the Hands of Glory”, oraz jednej fantasy – „Walker Between the Worlds”. Po polsku wydane zostały tylko cztery jej opowiadania – dwa w „Fantastyce”, i dwa w antologiach: „Pieśni Umierającej Ziemi” i „Łotrzyki”. 7. – Chuck Yeager, amerykański wojskowy. W okresie II wojny światowej as myśliwski (11,5 potwierdzonych zwycięstw, w tym 5 jednego dnia), po wojnie pilot doświadczalny. Pierwszy człowiek, który przekroczył barierę dźwięku. Dokonał tego 14 października 1947 na eksperymentalnym samolocie rakietowym Bell X-1. 10. – Tommy Lister Jr., amerykański aktor, okazjonalnie profesjonalny wrestler. Wysoki (196 cm), krzepki, obdarzony niskim głosem, ale przy tym ślepy na jedno oko, często grał drugoplanowych zbirów i więźniów. Większą rozpoznawalność uzyskał po występie w zwariowanej komedii „Piątek”. Z blisko dwustu ról, pod koniec życia dobieranych już z mniejszą uwagą (jeśli tak można określić udział np. w „Ludzkiej stonodze 3”, „Hauntsville” czy „Slasher Party”), warto wymienić prezydenta Lindberga w „Piątym elemencie”, Winstona w „Jackie Brown”, Deebo w „Następnym piątku” (czyli części drugiej „Piątku”), Chada w „Strażniku dusz” i Humvee w „Draculi 3000”. 10. – Barbara Windsor, brytyjska aktorka teatralna i filmowa. W 1964 roku dołączyła do ekipy tworzącej cykl „Carry on”, obejmując rolę dziarskiej, hojnie obdarzonej przez naturę kobiety, pacyfikującej wszystkich niezwykle szerokim uśmiechem. Najmłodsza i najbardziej atrakcyjna z aktorek serii, notorycznie uwikłana w rozmaite sytuacje erotycznej natury, posiadająca raczej piskliwy głos, wystąpiła w dziewięciu regularnych filmach serii (począwszy od „Szpiegu do dzieła”, a skończywszy na „Cała naprzód: Rychu do dzieła” z 1974), kilku świątecznych pełnometrażowych dodatkach oraz serialu. Co notabene mocno ograniczyło pulę oferowanych jej w późniejszych latach ról. 11. – Ki-duk Kim, południowokoreański reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Mimo braku kierunkowego wykształcenia wyreżyserował szereg wysoko cenionych dramatów, święcących triumfy na festiwalach w Wenecji, Berlinie, Locarno i San Sebastian. Wśród najlepszych warto wymienić „Wyspę”, „Strażnika wybrzeża”, „Wiosnę, lato, jesień, zimę… i wiosnę”, „Pusty dom”, „Samarytankę” (Srebrny Niedźwiedź), „Łuk”, „Sen” oraz „Pietę” (Złoty Lew). 12. – David John Moore Cornwell, znany pod pseudonimem John le Carré. Brytyjski autor powieści szpiegowskich i sensacyjnych, były agent MI6. W Polsce wyszły praktycznie wszystkie – bo 24 z 25 – powieści jego autorstwa, a oprócz tego zostały opublikowane również jego wspomnienia: „Tunel z gołębiami: Opowieści z mojego życia”. Autor był na tyle popularny, że do chwili obecnej 13 z jego powieści zostało zekranizowanych, w tym jedna podwójnie. Te głośniejsze z ekranizacji to „Mała doboszka” z Diane Keaton i Klausem Kinskim, „Wydział Rosja” z Seanem Connerym i Michelle Pfeiffer, „Krawiec z Panamy” z Pierce’em Brosnanem, Geoffreyem Rushem i Jamie Lee Curtis, „Wierny ogrodnik” z Ralphem Fiennesem i Rachel Weisz, oraz „Szpieg” z Garym Oldmanem. 12. – Dariusz Malinowski, basista i – z czasem – wokalista zespołu Siekiera. To właśnie jego głos słychać na jedynej wydanej za PRL, legendarnej płycie zespołu – „Nowej Aleksandrii”. 12. – Charley Pride, amerykański czarnoskóry piosenkarz country, gitarzysta i profesjonalny bejsbolista. Jego kolor skóry był co prawda sporym zaskoczeniem podczas pierwszego koncertu w 1966 roku, ale sposób wykonywania przezeń piosenek na tyle mocno przypadł do gustu miłośnikom muzyki country, że aż do połowy lat 80. piosenka za piosenką – przynajmniej pięćdziesięciokrotnie – szturmowały szczyty branżowej listy przebojów. Uhonorowany na wszelkie możliwe sposoby, w tym trzykrotnie nagrodą Grammy (czwartą dostał w roku 2017 za całokształt), jako pierwszy czarnoskóry trafił do Country Music Hall of Fame. 14. – Piotr Machalica, aktor teatralny i filmowy, wykonawca piosenki aktorskiej. W filmach i serialach – w przeciwieństwie do teatru, również tego telewizyjnego – z biegiem lat grał coraz mniej eksponowane role. Spośród tych ważniejszych warto wymienić kapitana Popczyka z „Zabij mnie, glino”, Romana z „Krótkiego filmu o miłości”, seksuologa Olgierda Pasikonika ze „Sztuki kochania”, Henryka Kowalczyka z „Kuchni polskiej”, ojca Anny z „Szamanki”, szefa BOR-u w „Ekstradycji 3”, a także Rokitę z krótkometrażówek z cyklu „Legendy Polskie”. 14. – Hanna Stankówna, aktorka teatralna i telewizyjna. W pamięć zapadła przede wszystkim rolą szefowej Genetix w „Seksmisji”, ale nie można też pominąć hrabiny Ćwileckiej z „Trędowatej”, Janetty Roztockiej z „Kariery Nikodema Dyzmy”, Lusi Stawskiej z serialu „Jan Serce”, Hortensji Vitie z „Wilczycy”, Ludwiki Sobczak w serialu „Na Wspólnej” i Janki Jabłońskiej z radiowego słuchowiska „W Jezioranach”. 16. – Helen Viola Jackson, ostatnia wdowa po żołnierzu wojny secesyjnej. W wieku 17 lat wyszła za mąż za 93-letniego weterana 14 Pułku Kawalerii Missouri, Jamesa Bolina. Małżeństwo i związane z nim nabycie praw do emerytury po mężu było formą odwdzięczenia się za pomoc w podstawowych codziennych czynnościach. Co ciekawe, również w 2020 roku – tyle że 31 maja – zmarła ostatnia osoba pobierająca rentę rodzinną po weteranie wojny secesyjnej. Była nią Irene Triplett, córka Mose’a Tripletta, który walczył najpierw po stronie Konfederacji, a potem Unii. Bita zarówno przez rodziców, jak i nauczycieli, tułała się do końca życia po domach opieki, cierpiąc na zaburzenia poznawcze. Miesięcznie dostawała 73 dolary 13 centów renty. 17. – Jeremy Bulloch, brytyjski aktor. Mimo 60-letniej kariery zawodowej i zauważalnych występów m.in. w serialach „The Newcomers” (Phillip Cooper), „Agony” (Rob Illingworth) i „Robin Hood” (Edward z Wickham), a także drobniejszych ról choćby w „Marii, królowej Szkotów”, „Szczęśliwym człowieku”, „Królu Ryszardzie II” czy trzech częściach Bondów („Szpieg, który mnie kochał”, „Tylko dla twoich oczu” i „Ośmiorniczka”), po wsze czasy będzie pamiętany jako odtwórca postaci Boby Fetta, łowcy nagród z „Gwiezdnych wojen”. 21. – Aleksandr Kurlandski, rosyjski pisarz, satyryk, dramaturg i scenarzysta. Napisał kilka książek dla dzieci, parodystyczny thriller i szereg drobniejszych rzeczy, ale pamiętany będzie głównie jako scenarzysta „Wilka i Zająca”, kreskówki szalenie popularnej swego czasu po tej stronie żelaznej kurtyny. 23. – James Gunn, amerykański pisarz SF, redaktor, twórca antologii, teoretyk gatunku, profesor anglistyki Uniwersytetu w Kansas, prowadzący wykłady z fantastyki naukowej. Z jego 16 powieści po polsku ukazały się dwie, „Słuchacze” i „Zamknięty świat”, a także fragment z „Nieśmiertelnych”, powieści swego czasu zekranizowanej w formie 15-odcinkowego serialu. Oprócz tego wyszły u nas cztery z sześciu tomów monumentalnej antologii „Droga do science fiction”, gromadzącej najbardziej reprezentatywne dla kolejnych epok literackich opowiadania fantastyczne czołowych autorów z całego świata. 24. – Guy N. Smith, brytyjski pisarz mający na swoim koncie powyżej setki książek i tysiąca opowiadań i artykułów. Pod rozmaitymi pseudonimami tworzył thrillery, westerny, literaturę dziecięcą, soft porno i poradniki, jednak tym, co przyniosło mu sukces, były horrory. Napisał ich blisko 70, z czego co najmniej 42 wyszły po polsku, u nas bowiem – mimo że jego książki stanowiły na ogół obiekt drwin z powodu wyjątkowo niskiej jakości literackiej – był szalenie popularny w pierwszej połowie lat 90. Ostatnio zainteresowanie jego prozą przeżywa w Polsce niewielki renesans i na rynku zaczęły pojawiać się tytuły dotąd u nas nieobecne. 29. – Pierre Cardin, francuski projektant mody pochodzenia włoskiego. Jeden z pierwszych projektantów, którzy wprowadzili w latach 60. modę futurystyczną. Również jeden z pierwszych, którzy wprowadzili swoje kolekcje do domów towarowych i sieci sklepów. Preferował geometryczne kształty i motywy. Wśród wielu jego projektów znalazły się m.in. kombinezony dla astronautów NASA. 29. – Phyllis McGuire, amerykańska piosenkarka, ostatnia z trzech sióstr tworzących The McGuire Sisters (Dorothy zmarła we wrześniu 2012, natomiast Ruby w grudniu 2018). Popularność tria, początkowo śpiewającego głównie w programach telewizyjnych, przypadła na przełom lat 50. i 60. Największe przeboje w ich wykonaniu to „Sincerely”, „Sugartime”, „Goodnight, Sweetheart, Goodnight”, „May You Always” i „Mr. Sandman”. Mimo zakończenia kariery siostry od czasu do czasu dawały się namówić na publiczne występy – śpiewały m.in. przed kolejnymi pięcioma prezydentami USA, a także przed królową brytyjską, Elżbietą II. |
Powie ktoś, że oparta na prozie słowackiego pisarza Juraja Váha „Noc w Klostertal” byłaby ciekawsza, gdyby nie pojawiający się na finał wątek propagandowy. Tyle że nie pobrzmiewa on wcale fałszywą nutą. Gdyby przyjąć założenie, że cała ta historia wydarzyła się naprawdę, byłby nawet całkiem realistyczny. W każdym razie nie zmienia to faktu, że spektakl Tadeusza Aleksandrowicza ogląda się znakomicie nawet pięćdziesiąt pięć lat po premierze.
więcej »W chińskich filmach nawet latające ryby są trochę… duże.
więcej »Opowiadanie Jerzego Gierałtowskiego „Wakacje kata” ukazało się w 1970 roku. Niemal natychmiast sięgnął po nie Zygmunt Hübner, pisząc na jego podstawie scenariusz i realizując spektakl telewizyjny dla „Sceny Współczesnej”. Spektakl, który – mimo świetnych kreacji Daniela Olbrychskiego, Romana Wilhelmiego i Aleksandra Sewruka – natychmiast po nagraniu trafił do archiwum i przeleżał w nim ponad dwie dekady, do lipca 1991 roku.
więcej »Latająca rybka
— Jarosław Loretz
Android starszej daty
— Jarosław Loretz
Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz
Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz
Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz
Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz
Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz
Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz
Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz
Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (4/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (3/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (2/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (1/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (4/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (3/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (2/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (1/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2020 (3/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2020 (2/4)
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Latająca rybka
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Android starszej daty
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz