Kilka miesięcy później znane było już przyjęcie filmów Emmericha i Underwooda – widownia zareagowała na nie słabiej niż oczekiwano. Universal na dobre wycofał się z koncepcji realizacji „King Konga”. Tymczasem Jackson doglądał kilku mniej ważnych drobiazgów (m.in. w ekipie Weta pracował nad dodatkowymi efektami specjalnymi do „Kontaktu” Zemeckisa), ale i tak od kilku miesięcy coraz dalej posuwał się w rozmowach na temat ekranizacji Tolkiena. Przez wcześniejsze miesiące przygotowań do „King Konga” Jackson na tyle rozbudził w sobie apetyt na wysokobudżetowe widowisko przygodowe nawiązujące w jakiś sposób do dokonań Willisa O′Briena czy Raya Harryhausena, że innego typu projekt po prostu nie wchodził w grę. Po szeregu rozmów posiadacz praw autorskich do książek Tolkiena, Saul Zaentz, zdecydował się zrealizować „Władcę pierścieni” z Jacksonem dla studia Miramax. Zaentz uznał, że Jackson ma praktycznie wszystko, czego można wymagać od człowieka podejmującego się ekranizacji Tolkiena: wieloletnie doświadczenie w pracy z efektami specjalnymi, świetne wyczucie połączenia fantazji z realizmem, bardzo wizualny styl opowiadania historii, a do tego autentyczny talent reżyserski. Początkowo trylogia miała zmienić się w dwa filmy, jednak okazało się, że szefowie Miramaksu nie zamierzali angażować się finansowo w przedsięwzięcie większe niż jeden obraz. Jackson z Zaentzem uznali, że „Władca pierścieni” w wersji filmowej nie może być jednym filmem i zaczęli szukać innego producenta, posługując się specjalnym 36-minutowym materiałem przygotowanym specjalnie na tę okazję przez Jacksona (zawierał próbki efektów specjalnych, szkice dekoracji i strojów, rysunki stworzeń, a nawet próbne animacje scen bitewnych). Projektem zainteresowało się inne amerykańskie mini-studio, New Line Cinema, należące do wytwórni Warnera. Po wstępnych rozmowach New Line Cinema postawiło tylko jeden zasadniczy warunek – zamiast dwóch filmów ma być trylogia. Od tego momentu rozpoczął się projekt, z którego skali początkowo chyba nikt do końca nie zdawał sobie sprawy. New Line Cinema wstępnie zatwierdziła wspólny budżet trzech filmów na 135 mln. dolarów, po kilku miesiącach podniosła go do 180 mln., aby wreszcie ostatecznie ustalić całość na poziomie dwukrotnie wyższym niż wstępne szacunki – 275 mln. dolarów samego tylko budżetu realizacyjnego, bez kosztów marketingu (przy pierwszym filmie wyniosły one ponad 50 mln. dolarów). Resztę znamy z najnowszych publikacji – największe przedsięwzięcie w dziejach kina, 350 lokalizacji, ekipa realizacyjna złożona z ponad 2000 osób, tysiące statystów, blisko 50 tysięcy specjalnie wyprodukowanych akcesoriów, 15 miesięcy zdjęć, dwa razy więcej czasu pracy nad efektami specjalnymi itd. Pozwolę sobie nie opisywać bliżej samej realizacji, skoro obecnie każdy może znaleźć jej opis w większości filmowych periodyków (a przede wszystkim w bardzo dobrym oficjalnym przewodniku po filmie). Ważne jest jedno – „Władca pierścieni” stanowi dla Jacksona kulminację jego kariery.

Jak już wiemy, pierwszy film w trylogii okazał się fenomenalnym sukcesem. I to sukcesem zarówno kasowym (jest już w pierwszej dziesiątce najbardziej kasowych filmów w historii), jak i artystycznym, co przecież w przypadku drogich widowisk z Hollywood jest niezwykle rzadkie. W moim odczuciu to najlepszy wysokobudżetowy hollywoodzki film od wielu lat – z jednej strony wizjonerski, wspaniały plastycznie, świetnie zrealizowany, zagrany itd., zaś z drugiej strony przyswajalny zarówno dla zdeklarowanych fanów Tolkiena, jak i dla osób nie znających książki. Jackson zdołał przystosować opowieść do wymagań hollywoodzkiego widowiska, nie tracąc jednocześnie z oczu sedna samej historii. Po raz kolejny pokazał, że potrafi w kinie zrobić praktycznie wszystko.

Wielokrotnie zdarza się, że słyszymy z ust reżyserów deklarację „wszystko, co robiłem dotychczas, prowadziło mnie do tego filmu”. Jak widać, w przypadku Jacksona słowa te wyjątkowo celnie opisują rzeczywistość. Jackson rzeczywiście zebrał w tym filmie wszystkie swoje dotychczasowe doświadczenia. Dosłownie w każdym kolejnym projekcie ćwiczył i doskonalił obszary sztuki filmowej, które w zasadniczy sposób przydały się przy realizacji „Władcy pierścieni”. Jednocześnie w „Drużynie pierścienia” łatwo można też rozpoznać nawiązania do źródeł inspiracji Jacksona, widocznych od początku jego kariery, zwłaszcza wśród aspektów przynależnych bezpośrednio horrorowi – choćby obecność Christophera Lee, weterana horrorów z wytwórni Hammer, które Jackson uwielbiał oglądać w dzieciństwie. (Nawiasem mówiąc, Lee jest również jedynym człowiekiem w ekipie, który osobiście spotkał Tolkiena). Do tego Jackson postanowił rozegrać film w atmosferze dramatu historycznego. Lata doświadczeń w łączeniu fantazji z realizmem spowodowały, że Jackson-reżyser idealnie wyczuł, iż przez realistyczną prezentację nadprzyrodzonego i niezwykłego film nabierze zupełnie nowego wymiaru, nie tracąc przy tym nic ze swojej fantastyczności. W „Drużynie pierścienia” dosłownie roi się od maleńkich drobiazgów, przez które film sprawia wrażenie realistycznej opowieści, tyle że rozgrywanej w fantastycznym świecie – dokładnie jak u Tolkiena. Trudno wyobrazić sobie reżysera lepiej przygotowanego do tej ekranizacji, ale i trudno byłoby chyba znaleźć materiał lepiej dopasowany do inspiracji i wcześniejszych doświadczeń Jacksona.

Co zabawne, przy tym gigantycznym sukcesie komercyjnym i artystycznym „Władcy pierścieni”, Peter Jackson zupełnie nie sprawia wrażenia, jakby się zmienił. W wywiadach prasowych wciąż podkreśla, że po prostu kręci filmy, jakie lubi i jeśli tylko będzie mógł robić to dalej, będzie szczęśliwy. Trylogia Tolkiena zabierze mu oczywiście następne 2 lata życia, ale pytany o swoje dalsze plany Jackson wymienia między innymi …"Zły smak 2”. Jak mówił w wywiadzie dla miesięcznika Empire kilka miesięcy temu: „Bez najmniejszych wątpliwości będę chciał kiedyś nakręcić „Zły smak 2”. Wciąż jestem tym samym facetem, którego bawi takie kino”. Wśród innych projektów Jackson wymienia potencjalną możliwość powrotu do „King Konga”, ale również kolejne swoje marzenie – dramat o I wojnie światowej. Krótko mówiąc, nadal nie zanosi się, żeby Jackson dał się w przyszłości łatwo zaszufladkować.

A skoro o szufladkowaniu mowa: to, co chyba najbardziej uderza przy całościowym rzucie okiem na filmografię Jacksona, to jego odmienność od kina „autorskiego”. Jeśli już posłużyć się tym zwrotem, Jackson jak najbardziej pasuje do wizerunku „autora"- oprócz reżyserowania sam napisał wszystkie swoje scenariusze, wielokrotnie sam projektował makiety, wymyślał charakteryzację, animował postacie, montował materiał, obsługiwał nawet kamerę – generalnie odmawia po prostu udziału w przedsięwzięciach, nad którymi nie ma pełnej kontroli. Z drugiej strony w całości jego dokonań brak rozpoznawalnych, stałych tematów, które obrabiałby na różne sposoby jako scenarzysta i reżyser. Jackson stwierdza po prostu w wywiadach, że interesuje go mnóstwo tematów, ale nie czuje potrzeby prezentowania ich widzowi poprzez pryzmat własnych doświadczeń czy życiowych przemyśleń. Pociągają go, ot, po prostu ciekawe historie opowiedziane w interesujący sposób – bez filozoficznego zadęcia czy formalnych sztuczek tam, gdzie nie ma na nie miejsca, ale i bez upraszczania wszystkiego dla przysłowiowego przeciętnego widza. Podkreśla zresztą, że w odniesieniu do swojego podejścia do zawodu najbardziej lubi znany cytat z Hitchcocka: „Filmy niektórych ludzi są kawałkami życia. Moje są kawałkami ciasta."1)

Peter Jackson jest dziś niezwykłym przykładem filmowca, który z kina niszowego, przeznaczonego dla wąskiej grupy odbiorców, przeszedł do kina masowego, komercyjnego, ale w trakcie tego przejścia nie zrezygnował ani trochę ze swoich własnych zainteresowań, specyficznego poczucia humoru i wrażliwości. W wywiadzie w połowie lat 90. Jackson stwierdził, iż jego marzeniem byłoby doprowadzić do sytuacji, w której na tyle przekonałby producentów, że potrafi zagwarantować sukces filmu, aby ci chcieli z nim współpracować przyjmując jego warunki – np. zgadzając się na realizację filmu w Nowej Zelandii zamiast w Hollywood. Dziś wygląda na to, że reżyser zrealizował swój plan w sposób perfekcyjny, ale osiągnął przy tym jeszcze więcej – spektakularnie wdarł się do panteonu największych twórców kina popularnego. Jackson jak dotąd żadnym filmem mnie nie zawiódł, toteż spokojnie oczekuję na następne dwie części trylogii i spodziewam się widowisk równie wspaniałych, jak „Drużyna pierścienia”. Ale liczę też, że to nie wszystko. Mam nadzieję, że filmowa kariera Petera Jacksona dopiero na dobre nabrała tempa.