Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.
Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.
|
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.
W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.
Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
– kanał informacyjny ogólny [pomoc…] – kanał informacyjny działu [więcej…] – kanał informacyjny blogu
Woke Jigsaw, czyli jak „Piła” zmieniła oblicze gatunkuZuzanna Drzewińska-Wittner Jako że niezmiennie obserwuję z zainteresowaniem wszystko, co dzieje się w świecie kultury, a zwłaszcza filmu, nie mogłam nie zauważyć postępującego trendu, który polega na oskarżaniu filmów i seriali o to, że są coraz bardziej woke (tzn. świadome nierówności społecznych i nakierowane na próby ich niwelowania poprzez odpowiedni przekaz kulturowy).
Zuzanna Drzewińska-WittnerWoke Jigsaw, czyli jak „Piła” zmieniła oblicze gatunkuJako że niezmiennie obserwuję z zainteresowaniem wszystko, co dzieje się w świecie kultury, a zwłaszcza filmu, nie mogłam nie zauważyć postępującego trendu, który polega na oskarżaniu filmów i seriali o to, że są coraz bardziej woke (tzn. świadome nierówności społecznych i nakierowane na próby ich niwelowania poprzez odpowiedni przekaz kulturowy). 
Wyszukaj / Kup Osoby, ze strony których padają takie oskarżenia, twierdzą, że wśród scenarzystów i producentów jest coraz więcej social justice warriors (wojownik o sprawiedliwość społeczną – określenie pejoratywne), którzy forsują swój niecny plan w postaci „postępowej” indoktrynacji nieświadomych niczego mas. No cóż – biorąc pod uwagę, że fani horroru to w większości (podkreślam w większości, bo na pewno nie dotyczy to wszystkich) dość konserwatywna w swoich poglądach grupa, nikogo nie powinno dziwić ich niezadowolenie z faktu, że ktoś bez zaproszenia wchodzi na ich podwórko i próbuje zaanektować je dla siebie. Podwórko, które do tej pory powszechnie uważano za niszowe, a więc niedostępne dla mas i w pewnym sensie elitarne. Co ma z tym wszystkim wspólnego „Piła"? Otóż jako wielka fanka tej franczyzy zrobiłam sobie ostatnio maraton powtórkowy i poczyniłam mnóstwo spostrzeżeń, które wydały mi się na tyle interesujące, że postanowiłam się nimi podzielić. Spostrzeżenia te dotyczą głównie subwersywnej natury serii oraz jej wyróżniania się na tle krajobrazu filmów gatunkowych, szczególnie podgatunku gore. Owszem, filmy z serii „Piła” są niezwykle krwawe, przerażające i okrutne, jednak jeśli pominiemy ten aspekt (będący dla niektórych widzów nie do przyjęcia, co jest całkowicie zrozumiałe, jednak niniejsze rozważania pisane są głównie z myślą o zagorzałych fanach gatunku i przede wszystkim do nich kierowane), okazuje się, że są też inteligentne, pełne bardzo dobrze napisanych postaci – zarówno pierwszo- jaki drugoplanowych – i niepozbawione głębszych znaczeń. Jeśli uwzględnimy także interesujący i niesztampowy koncept oraz pomysłowość niektórych elementów fabuły, okaże się, że filmom z serii „Piła” dość daleko jest do stereotypowego slashera, mimo, że krew leje się tu strumieniami, a wnętrzności potrafią ozdobić niejednokrotnie całe pomieszczenie. 
Wyszukaj / Kup Głównym bohaterem serii jest rzecz jasna seryjny morderca John Kramer o pseudonimie Jigsaw (chociaż on sam z pewnością oburzyłby się na to określenie) – genialny inżynier i wnikliwy znawca ludzkiej psyche, który dowiaduje się, że jest chory na raka i w związku z tym postanawia nauczyć ludzkość, że powinna szanować życie i doceniać fakt, że zostało jej ono dane. Czyni to poprzez porywanie osób, które jego zdaniem na to zasługują i umieszczanie ich w pomysłowo skonstruowanych, a zarazem śmiertelnie niebezpiecznych pułapkach, których zadaniem jest przetestowanie woli życia uwięzionych w nich ofiar. Jeśli uda im się przeżyć, oznacza to, że według swojego „nauczyciela” mają szansę na rehabilitację. 
Wyszukaj / Kup Jigsaw nie jest klasycznym mordercą z horrorów w rodzaju Michaela Myersa czy Jasona Voorheesa, który biega za swoimi ofiarami z siekierą i szlachtuje kogo popadnie. W swoim modus operandi przypomina raczej Hannibala Lectera, z którym łączy go nieprzeciętna inteligencja, dogłębne zrozumienie tego, jak działa ludzka natura oraz motywacja, którą można by nawet nazwać prospołeczną. (Chciałabym kiedyś być świadkiem rozmowy tych dwóch postaci, najlepiej ubrana w pelerynę-niewidkę. To byłoby zapewne niezwykłe doświadczenie.) Oczywiście motyw seryjnego zabójcy jako genialnego masterminda nie jest niczym nowym – patrz wspomniany już Hannibal Lecter czy choćby Dexter Morgan z telewizyjnego serialu „Dexter”. Jednak i tutaj „Piła” stawia na głowie tradycyjne reguły gatunku. Każda z ofiar Jigsawa ma coś na sumieniu. Znajdują się wśród nich dilerzy narkotykowi, niewierni małżonkowie, rodzice zaniedbujący dzieci, skorumpowani policjanci… Są to więc osoby starannie wybrane, które zdaniem Johna Kramera potrzebują życiowej lekcji. Trochę jak w filmie „Seven”, gdzie inny genialny morderca tropił i karał ofiary winne wielokrotnego popełniania jednego z siedmiu grzechów głównych. Jednak w odróżnieniu od Johna Doe czy Dextera Morgana, Jigsaw daje swoim ofiarom szansę, pod warunkiem, że aby przeżyć, będą gotowe coś poświęcić – i nie są to małe poświęcenia. Testuje ich wolę życia za pomocą skonstruowanych przez siebie pułapek, jednak unika szlachtowania swoich ofiar osobiście (w jednym z filmów nawet deklaruje, że nigdy nikogo nie zabił, gdyż zabijanie jest „pozbawione smaku”). 
Wyszukaj / Kup W tym miejscu czuję się zobowiązana dodać mały caveat – mam nadzieję, że większość czytelników zdaje sobie sprawę, że nie mam tu zamiaru wdawać się w rozważania na temat moralnej słuszności motywacji Jigsawa oraz tego, czy jego traumatyczne przeżycia (śmiertelna choroba, utrata żony i dziecka) usprawiedliwiają jego postępowanie. To jest temat na zupełnie inną dyskusję. Celem niniejszego eseju jest przede wszystkim wykazanie, w jaki sposób seria „Piła” zmieniła reguły gatunku oraz jak jej znaczenie i przesłanie wpisują się w obecny krajobraz kulturowy. Jakkolwiek takie stwierdzenie może się wydawać absurdalne, jest to slasher gore dla myślącego odbiorcy. A zatem, jakie elementy serii można zaliczyć do kategorii „woke”, która przeszkadza spać niektórym fanom horroru, a innych przeciwnie, zachęca do bardziej wnikliwego zapoznania się z gatunkiem? Przede wszystkim wszechobecny komentarz na temat powszechnie istniejących w Ameryce niesprawiedliwości społecznych, dyskryminacji, wszechobecnej korupcji i bezwzględnego traktowania obywateli przez państwo. Najbardziej jaskrawym przykładem jest wątek dotyczący choroby Jigsawa, który po zdiagnozowaniu raka udaje się do firmy ubezpieczeniowej w nadziei na zgodę na udział w eksperymentalnym leczeniu i zostaje potraktowany wyjątkowo ozięble. (Nie trzeba chyba dodawać, że właściciel owej firmy ląduje później w jednej z jego śmiertelnych pułapek.) Duża część jego ofiar cieszy się szeroko pojętym przywilejem społecznym, z którego posiadania nawet nie zdają sobie sprawy, takiego jak pieniądze, dobre urodzenie, wykształcenie i kariera zawodowa. Jednak zamiast wykorzystać te prezenty od losu do pomagania innym ludziom i prowadzenia dobrego życia, marnują je przez swój egoizm, chciwość i brak empatii, za co spotyka ich kara w postaci śmiertelnej pułapki, w którą w pewnym sensie złapali się sami. Zaś „Spiral”, czyli spin-off serii „Piła”, to już otwarta i jednoznaczna krytyka rasizmu i korupcji, powszechnie panujących w amerykańskiej policji. 
Wyszukaj / Kup Bardzo interesującym oraz istotnym aspektem serii jest także brak mizoginii i uprzedmiotowienia kobiet, w horrorach zazwyczaj obecnych na potęgę, szczególnie w slasherach (dla niektórych te elementy stanowią wręcz wyznacznik przynależności do gatunku). Wśród ofiar Jigsawa znajdują się mężczyźni i kobiety w równych proporcjach, nikt nie jest traktowany ulgowo (w przeciwieństwie np. do „Terrifiera”, który jako slasher charakteryzuje się skrajną mizoginią zarówno w postaci przewagi ofiar kobiecych nad męskimi, jak też różnicy w kalibrze metod stosowanych przez mordercę). „Piła” nie jest kręcona z perspektywy male gaze – żadna ze zbrodni Jigsawa i jego naśladowców nie ma aspektu seksualnego, który stawiałby kobietę w pozycji uprzedmiotowionej, bezwolnej ofiary. Wręcz przeciwnie, jedną z jego ofiar jest wyjątkowo odrażający gwałciciel i podglądacz, który zostaje zmuszony do wyłupienia sobie oczu. Nie znajdziemy tutaj tradycyjnej seksownej blondynki z dużym biustem, która zostaje zarąbana siekierą po wydaniu z siebie obowiązkowego wrzasku (oraz – często – uprzednim odbyciu stosunku seksualnego z równie tradycyjnym popularnym sportowcem). Postacie kobiece w „Pile” są inteligentne, zaradne, mają dobrze zarysowane osobowości i własne motywacje, a jeśli giną w pułapce Jigsawa, to ich śmierć spowodowana jest raczej wadami i słabościami związanymi z ludzką naturą jako taką, a nie faktem, że są kobietami i są atrakcyjne. 
Wyszukaj / Kup Warto wspomnieć także o relacji Jigsawa z jego uczennicą i protegowaną, Amandą. Była narkomanka i jedna z jego wczesnych ofiar, której udało się wydostać z pułapki i którą Jigsaw wziął później pod swoje skrzydła, jest intrygującą postacią między innymi dzięki temu, że nie została pozbawiona przez scenarzystów osobowości ani możliwości decydowania o sobie. Ma własną historię i własne motywy działania, a jej relacja z Jigsawem nie ma podtekstu seksualnego. Za to należą się scenarzystom duże brawa, bo zdecydowanie zbyt często w przedstawieniu relacji mentor-protegowana twórcy ulegają pokusie, by przedstawić ją jako relację władzy pierwszego nad drugą, opartej na seksualnym drapieżnictwie. Biorąc to wszystko pod uwagę, sądzę, że „Piła” mimo swojej dość kontrowersyjnej opinii jest na tyle ciekawą propozycją w morzu produkowanych obecnie horrorów i slasherów, że warto jej się lepiej przyjrzeć. Warto też kibicować kierunkowi, w którym podążyli scenarzyści i producenci franczyzy i mieć nadzieję, że więcej twórców pójdzie ich śladem. Gdyż o ile metody Johna Kramera mogą zostać uznane za zbyt drastyczne, o tyle jego przesłanie na pewno jest warte przemyślenia.  31 maja 2023 Artykuł w oryginalnej wersji opublikowany został na stronie domowej autorki. | ||||||||||||||||||||||||
"...otwarta i jednoznaczna krytyka rasizmu i korupcji, powszechnie panujących w amerykańskiej policji." Powszechnie? A istnieją jakieś dowody na poparcie tej śmiałej tezy?
@ R.F.
Oho, wyczuwam przedstawiciela uprzywilejowanej części społeczeństwa, który nawet nie zdaje sobie z tego sprawy XD.
Gdy w lutym 1967 roku Teatr Sensacji wyemitował „Cichą przystań” – ostatni odcinek „Stawki większej niż życie” – widzowie mieli prawo poczuć się osieroceni przez Hansa Klossa. Bohater, który towarzyszył im od dwóch lat, miał zniknąć z ekranów. Na szczęście nie na długo. Telewizja Polska miała już bowiem w planach powstanie serialu, na którego premierę trzeba było jednak poczekać do października 1968 roku.
więcej »
Tak to jest, jak w najbliższej okolicy planu zdjęciowego nie ma najmarniejszej nawet knajpki.
więcej »
Domino – jak wielu uważa – to takie mniej poważne szachy. Ale na pewno nie w trzynastym (czwartym drugiej serii) odcinku teatralnej „Stawki większej niż życie”. tu „Partia domina” to nadzwyczaj ryzykowna gra, która może kosztować życie wielu ludzi. O to, by tak się nie stało i śmierć poniósł jedynie ten, który na to ewidentnie zasługuje, stara się agent J-23. Nie do końca mu to wychodzi.
więcej »Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz
Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz
Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz
Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz
Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz
Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz
Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz
Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz
Polski hit eksportowy
— Jarosław Loretz
Zemsty szpon
— Jarosław Loretz
Nie pan, więc ja: Tępa piła, ostry kult
— Michał Walkiewicz
Strach siedzi w nas, czyli kino grozy pod lupą (2)
— Michał Chaciński, Sebastian Chosiński, Piotr Dobry, Michał Kubalski, Jarosław Loretz, Konrad Wągrowski
Dobry i Niebrzydki: Indiana Jones i Ostatnia Krucjata Bourne’a
— Piotr Dobry, Konrad Wągrowski
Sprawa Kramerów
— Piotr Dobry
Historia przemocy
— Piotr Dobry
Piła mogiła
— Konrad Wągrowski
A na co mi ta stopa?
— Jarosław Loretz
Krótko o filmach: Walka Thora z podwodnym Sauronem
— Agnieszka ‘Achika’ Szady
Wojna w przestworach oceanu
— Sebastian Chosiński
Nie tylko klata
— Agnieszka ‘Achika’ Szady
Egzorcyści
— Jarosław Robak
Samochody (nie) latają
— Ewa Drab
Esensja ogląda: Listopad 2014 (2)
— Sebastian Chosiński, Piotr Dobry, Jarosław Loretz, Konrad Wągrowski
Esensja ogląda: Styczeń 2014 (2)
— Karolina Ćwiek-Rogalska, Piotr Dobry, Gabriel Krawczyk, Konrad Wągrowski
Esensja ogląda: Październik 2013 (3)
— Piotr Dobry, Jarosław Loretz, Konrad Wągrowski
Rzut kośćmi i sekrety Freuda
— Ewa Drab
Duch z piwnicy
— Ewa Drab
"świadome nierówności społecznych i nakierowane na próby ich niwelowania poprzez odpowiedni przekaz kulturowy"
Raczej na siłę wciskające wszędzie kolorowych i ludzi alfabetu.