Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 28 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Maciej Z. Bordowicz
‹Jeździec na ogniu›

EKSTRAKT:50%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułJeździec na ogniu
Data wydania1981
Autor
Wydawca Iskry
SeriaEwa wzywa 07…
Gatunekkryminał / sensacja / thriller
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl

Milicjant na urlopie wcale nie odpoczywa
[Maciej Z. Bordowicz „Jeździec na ogniu” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Mikropowieść Macieja Z. Bordowicza „Jeździec na ogniu” kończy przygodę warszawskiego pisarza (i reżysera teatralno-telewizyjnego) z literaturą kryminalno-milicyjną. Więcej już do postaci kapitana MO Jerzego Oleckiego i wspomagającego go przy niektórych śledztwach prozaika Mariana Kubisza nie powrócił. Widać miał w sobie tyle przyzwoitości, by już nie gloryfikować milicji po wprowadzeniu stanu wojennego.

Sebastian Chosiński

Milicjant na urlopie wcale nie odpoczywa
[Maciej Z. Bordowicz „Jeździec na ogniu” - recenzja]

Mikropowieść Macieja Z. Bordowicza „Jeździec na ogniu” kończy przygodę warszawskiego pisarza (i reżysera teatralno-telewizyjnego) z literaturą kryminalno-milicyjną. Więcej już do postaci kapitana MO Jerzego Oleckiego i wspomagającego go przy niektórych śledztwach prozaika Mariana Kubisza nie powrócił. Widać miał w sobie tyle przyzwoitości, by już nie gloryfikować milicji po wprowadzeniu stanu wojennego.

Maciej Z. Bordowicz
‹Jeździec na ogniu›

EKSTRAKT:50%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułJeździec na ogniu
Data wydania1981
Autor
Wydawca Iskry
SeriaEwa wzywa 07…
Gatunekkryminał / sensacja / thriller
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Swoją przygodę z kryminałami milicyjnymi Maciej Z.(enon) Bordowicz (1941-2009) zakończył na początku lat 80. ubiegłego wieku w momencie, kiedy zaczął załapywać, o co naprawdę w tym gatunku chodzi. Wtedy właśnie ukazała się jego piąta, a trzecia stricte milicyjna, pozycja w serii Iskier „Ewa wzywa 07…”, czyli „Jeździec na ogniu”. Dwie wcześniejsze, w których zaistnieli ci sami bohaterowie, czyli kapitan Jerzy Olecki i pisarz Marian Kubisz, to „Fikcja” (1973) oraz „Off side” (1978). Ta pierwsza była kiepściutka, druga niosła już ze sobą konkretniejszą fabułę i przede wszystkim kryła haczyk, który sprawiał, że czytelnik bez większego znużenia doczytywał tę mikropowieść do końca (aczkolwiek nie obyło się bez wpadek).
Bordowicz-prozaik znacznie lepiej wypadał w tych tekstach, które powstawały jako oryginalne, a nie były – jak „Toccata” (1972) czy „Handlarze jabłek” (1974) – zbeletryzowanymi wersjami przedstawień telewizyjnych. To jest główne źródło (ograniczonego) sukcesu „Off side” i „Jeźdźca na ogniu” (1981). Ten ostatni wprawdzie doczekał się ekranizacji filmowej, lecz tym razem kolejność powstawania była odwrotna: najpierw mikropowieść, dopiero później scenariusz, na podstawie którego Jerzy Matula nakręcił trzeci odcinek krótkiego serialu kryminalnego „Zdaniem obrony” (jego premiera miała miejsce na początku grudnia 1986 roku, czyli dobry rok po realizacji).
Drukowana wersja „Jeźdźca…” miała niebotyczny, jak na dzisiejsze czasy, nakład – 150 tysięcy egzemplarzy. Robi wrażenie, prawda? I to w czasach, kiedy rodzima poligrafia przeżywała permanentny kryzys i brakowało papieru. Ale na książeczkę chwalącą Milicję Obywatelską wszystko musiało się znaleźć – i papier (to nic, że podły), i farba drukarska. Kto na krótko przed wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce przeczytał mikropowieść Bordowicza, a pięć lat później oglądnął film – miał prawo być zdziwiony. Scenarzysta dopasował bowiem fabułę do uniwersum całego serialu. Dlatego też zamiast kapitana Oleckiego na ekranie widzimy – granego przez Emila Karewicza – mecenasa Stanisława Sokora; pisarz Marian Kubisz został natomiast przechrzczony na Kazimierza Kubickiego (dobrze chociaż, że nie zmieniono mu profesji). Takich zmian było zresztą więcej, ale to nie o filmowej wersji „Jeźdźca na ogniu” jest dzisiaj mowa…
Akcja zaczyna się od niezbyt przyjemnej konstatacji oficera MO, że się starzeje. Kondycja już nie ta co wcześniej, przybywa mu też kilogramów, przepracowanie i stres odmalowują się na twarzy. Nic dziwnego, że kiedy przychodzi moment, w którym kapitan Jerzy Olecki może wreszcie udać się na zasłużony urlop – funkcjonariusz robi to z wielką przyjemnością. Jak na peerelowskiego patriotę przystało, nie wyjeżdża ani nad Balaton, ani do Złotych Piasków, lecz do niewielkiej wsi gdzieś na Mazurach (w każdym razie na północ od Warszawy), gdzie często wypoczywał w czasach studenckich w towarzystwie „Mańka” Kubisza. Kiedy jednak dociera do Pasieki (to nazwa wsi), oczom nie może uwierzyć. I nie tylko dlatego, że po drodze spotyka pędzącego swoją ładą w to samo miejsce przyjaciela-pisarza. Chodzi o wyrosły w sąsiedztwie starej leśniczówki nowoczesny pensjonat i stojącą na parkingu galerię zachodnich samochodów.
Jak się okazuje, leśniczyna, chłopka Eugenia Nogiunowa postanowiła skorzystać z faktu, że w sąsiednim Zagórzu istnieje znana za granicą stadnina koni, do której każdego roku przyjeżdża na wypoczynek mnóstwo dewizowych turystów. By zapewnić im dach nad głową, postawiła pensjonat. Nie na to wprawdzie liczył Olecki, ale trudno – zostaje. Zwłaszcza że kilka kilometrów przed Pasieką doszło do niecodziennego zdarzenia z udziałem Kubisza. Niewiele brakowało, aby przyjaciel milicjanta wylądował na drzewie. I nie chodziło tylko o to, że jechał zbyt szybko, ale że nadział się na własnej roboty kolec (Bordowicz nazywa go „jeżykiem”), który rozharatał oponę w samochodzie. Milicyjny zmysł kapitana z miejsca wyczuł zagrożenie. W czym dodatkowo utwierdziła go dziwna mina pasażera, którego zabrał po drodze, a którym okazał się stajenny z Zagórzy – stary i zapijaczony Wincenty Bodaryk.
A to dopiero początek niecodziennych zdarzeń. W czasie kolacji, gdy Maniek i Jurek zajmują miejsca przy stoliku pod oknem, ktoś strzela w ich kierunku od strony lasu. Gdy Olecki wybiega na zewnątrz, słyszy oddalający się tętent koni. Zamachowiec ucieka. Czy to ich chciano zabić? A może siedzącego zwykle w tym miejscu warszawskiego mecenasa Konstantego Dobruszka, który zwykł do pensjonatu Nogiunowej przywozić swoich dużo młodszych „siostrzeńców” (tak przynajmniej nazywano młodych towarzyszy prawnika). Mogłoby się wydawać, że Bordowicz postanowił wtrącić do historii kryminalnej śmiały wątek obyczajowy, aby oswoić czytelników z tematem homoseksualizmu. Nic z tych rzeczy. Gdy tylko pojawia się sugestia co do orientacji mecenasa Dobruszka, od razu pada teza o „zemście pedałów” z mało sympatycznym dopiskiem: „pies im buzie lizał”. Czterdzieści lat później takie słowa wyjątkowo zgrzytają. I nawet nie chodzi o kwestię poprawności politycznej. Są po prostu chamskie.
Próba postrzelenia gości pensjonatu to kolejne, ale wcale nie ostatnie dramatyczne zdarzenie, do jakiego dochodzi w okolicach Pasieki i Zagórza. W nocy ma miejsce pożar w stadninie, a nieopodal na drodze rozbija się wóz na francuskich rejestracjach. W obu przypadkach giną ludzie. Z województwa przyjeżdżają milicyjne posiłki, a wśród nich porucznik Jan Dobryń, stary przyjaciel kapitana Oleckiego. Choć może określenie „przyjaciel” nie do końca oddaje ich relacje z czasów szkoły oficerskiej, była to bowiem klasyczna „szorstka przyjaźń”. W każdym razie teraz muszą współpracować ze sobą, aby wyjaśnić wszystkie zadziwiające zbiegi okoliczności. „Jeździec na ogniu” jest tekstem nierównym. Intrygujące zawiązanie akcji i obiecujące jej rozwinięcie nie przynosi, niestety, smakowitego owocu w postaci wystrzałowego zakończenia. Przeciwnie! Bordowicz spartolił finał, zupełnie niepotrzebnie wiążąc go z wydarzeniami sprzed kilkudziesięciu lat (podobnie uczynił zresztą w mikropowieści „Off side”, tyle że tam ten zabieg się obronił). Końcówka sprawia wrażenie mocno chaotycznej, jakby spanikowany pisarz na siłę szukał sensownego powiązania wszystkich wątków.
koniec
10 listopada 2023

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »

Studium utraty
Joanna Kapica-Curzytek

25 IV 2024

Powieść czeskiej pisarki „Lata ciszy” to psychologiczny osobisty dramat i zarazem przejmujący portret okresu komunizmu w Czechosłowacji.

więcej »

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Czas zatrzymuje się dla jazzmanów
— Sebastian Chosiński

Płynąć na chmurach
— Sebastian Chosiński

Ptaki wśród chmur
— Sebastian Chosiński

„Czemu mi smutno i czemu najsmutniej…”
— Sebastian Chosiński

Pieśni wędrujące, przydrożne i roztańczone
— Sebastian Chosiński

W kosmosie też znają jazz i hip hop
— Sebastian Chosiński

Od Bacha do Hindemitha
— Sebastian Chosiński

Z widokiem na Manhattan
— Sebastian Chosiński

Duńczyk, który gra po amerykańsku
— Sebastian Chosiński

Awangardowa siła kobiet
— Sebastian Chosiński

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.