Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 26 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Komiksy

Magazyn CCXXXV

Podręcznik

Kulturowskaz MadBooks Skapiec.pl

Nowości

komiksowe

więcej »

Zapowiedzi

komiksowe

więcej »

Frank Miller
‹300›

300
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
Tytuł300
Tytuł oryginalny300
Scenariusz
Data wydaniapaździernik 2005
RysunkiFrank Miller
PrzekładMaciej Drewnowski
KolorLynn Varley
Wydawca Taurus Media
ISBN-1083-60298-00-9
Format88s. 300×240mm; oprawa twarda
Cena85,—
Gatunekhistoryczny
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
300

Termopile – „trzystu wspaniałych”: Przyczynek do wojen grecko-perskich

Esensja.pl
Esensja.pl
1 2 »
Termopile od dawna nie należą już do Greków. Nie chodzi tu jednak o konkretne miejsce na mapie, lecz Symbol, jakim po wsze czasy stała się obrona tego wąskiego przesmyku górskiego w starożytnej Tesalii. A stała się ona przecież Symbolem rzadko spotykanego w dziejach ludzkości męstwa i bohaterstwa, poświęcenia się dla dobra ogółu, choćby za cenę życia. Broniący wąwozu przed perskim atakiem król spartański stał się herosem na miarę mitycznego Achillesa, z tą jednak różnicą, że Leonidas istniał naprawdę.

Sebastian Chosiński

Termopile – „trzystu wspaniałych”: Przyczynek do wojen grecko-perskich

Termopile od dawna nie należą już do Greków. Nie chodzi tu jednak o konkretne miejsce na mapie, lecz Symbol, jakim po wsze czasy stała się obrona tego wąskiego przesmyku górskiego w starożytnej Tesalii. A stała się ona przecież Symbolem rzadko spotykanego w dziejach ludzkości męstwa i bohaterstwa, poświęcenia się dla dobra ogółu, choćby za cenę życia. Broniący wąwozu przed perskim atakiem król spartański stał się herosem na miarę mitycznego Achillesa, z tą jednak różnicą, że Leonidas istniał naprawdę.

Frank Miller
‹300›

300
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
Tytuł300
Tytuł oryginalny300
Scenariusz
Data wydaniapaździernik 2005
RysunkiFrank Miller
PrzekładMaciej Drewnowski
KolorLynn Varley
Wydawca Taurus Media
ISBN-1083-60298-00-9
Format88s. 300×240mm; oprawa twarda
Cena85,—
Gatunekhistoryczny
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
300
Tych, którzy zginęli w Termopilach,
przesławny jest los, piękna ich klęska,
ich – ołtarzem, w miejsce lamentów – pamięć,
zamiast żałoby – pochwała.
Ani rdza, ani wszystko miażdżący Czas
nie uszkodzi takiego grobowca
szlachetnych mężów. W świętym miejscu
sława Hellady obrała swoją siedzibę.
Świadectwo jej dał Leonidas, król Sparty,
pozostawiwszy po sobie znamienny klejnot,
męstwa wiekuistą sławę
1)
Początek II tysiąclecia p.n.e. to okres wielkiej migracji ludów indoeuropejskich podążających ze Wschodu ku basenowi Morza Śródziemnego. Pierwotnie przybysze osiedlili się na Półwyspie Bałkańskim oraz Krecie, później zasiedlili także Grecję lądową oraz zachodnie wybrzeża Azji Mniejszej. Ile było tych fal migracyjnych, historycy nie potrafią dzisiaj ustalić ze stuprocentową pewnością. Jedni uważają, że mieliśmy do czynienia z trzema dużymi migracjami, podczas których przybyły trzy w pełni ukształtowane ludy: Jonowie, Achajowie i Dorowie; inni twierdzą – i ten pogląd zaczyna powoli przeważać – że nastąpiła tylko jedna migracja, a zmiany etniczne dokonały się już w samej Grecji.
Narodziny Hellady
Po okresie rozkwitu dwóch cywilizacji – kultury minojskiej na Krecie oraz mykeńskiej w Grecji lądowej2) – ludy zamieszkujące te tereny popadły w poważny kryzys. Z przełomu II/I tysiąclecia p.n.e. nie przetrwały do dzisiaj niemal żadne zabytki pisane – stąd też obrazowe określenie tych czasów mianem Wieków Ciemnych. Zakończyły się one w połowie VIII wieku. Krajobraz Grecji archaicznej, który ukształtował się w ciągu minionych kilku wieków, jest już nam doskonale znany. Po kolejnych migracjach – tym razem na obszarze samej Grecji – Jonowie usadowili się na terenie Attyki (czyli Tesalii), Eubei oraz w Azji Mniejszej (obszar ten zaczęto nawet nazywać Jonią), Dorowie natomiast zagospodarowali Półwysep Peloponeski oraz Kretę i Rodos. Po przezwyciężeniu kryzysu nastąpił także rozwój dużych skupisk ludności, nazywanych polis, co popularnie tłumaczymy jako miasto-państwo3). Największe znaczenie osiągnęły w tym czasie dwa organizmy państwowe – Ateny w Tesalii oraz Sparta na Peloponezie. Praktycznie aż do podboju Grecji przez władców macedońskich – Filipa II oraz jego syna Aleksandra III Wielkiego – miasta te rywalizowały ze sobą o hegemonię w Helladzie. Wojny prowadzone między nimi bywały wyjątkowo okrutne4); na tym większe uznanie zasługuje to, że w obliczu wspólnego wroga potrafiły się zjednoczyć i razem wystąpić zbrojnie.
Delfy<br><i>fot. Sebastian Chosiński</i>
Delfy
fot. Sebastian Chosiński
Tym wspólnym wrogiem byli Persowie. W połowie VI wieku p.n.e. stworzyli oni na Wschodzie potężne imperium. Stało się to za sprawą króla Cyrusa Wielkiego (zwanego Starszym), który kolejno włączał w obręb swego państwa Medię, Lidię, Asyrię, Babilon. Wódz Cyrusa Harpagos dotarł aż do zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej, gdzie podporządkował sobie miasta zamieszkane przez Greków. Ekspansję ku zachodowi kontynuował Dariusz I (król perski od 522/521 roku p.n.e.), planujący między innymi podbój całej Grecji. Pierwsi przeciwko okrutnym rządom Dariusza wystąpili mieszkańcy Miletu (w 499 roku p.n.e.). Popierani przez Ateny wzniecili zbrojne powstanie przeciwko Persom. Zryw ten nie miał dla Persów większego znaczenia; walki toczyły się przecież daleko od centrum państwa i nie zagrażały jedności imperium. A jednak po uporaniu się z Milezyjczykami (i zburzeniu miasta) Dariusz postanowił dać nauczkę wspomagającym ich Grekom lądowym5).
Gniew perskiego króla
W 492 roku p.n.e. na Grecję ruszyła pierwsza wyprawa perska. Flotą królewską dowodził zięć Dariusza – Mardoniusz. Miał jednak pecha – prowadzona przezeń armada rozbiła się podczas burzy u skalistego przylądka Atos, wskutek czego nieszczęsny dowódca popadł w niełaskę u teścia. Kiedy nie udało się orężem, Dariusz postanowił zastosować szantaż – do wszystkich greckich polis udali się posłowie perscy z żądaniem, aby na znak uległości miasta te przysłały królowi ziemię i wodę. Spora część polis uległa, jedynie w dwóch – Atenach i Sparcie – potraktowano posłów w sposób daleki od dyplomatycznych standardów – zamordowano ich. Jako że były to najważniejsze greckie miasta, wojna wydawała się nieunikniona. Druga wyprawa odbyła się dwa lata po nieszczęsnej ekspedycji Mardoniusza. Tym razem Persowie dopłynęli do Attyki i tam wysadzili swoje wojsko. Nie przewidywali zapewne, że już niebawem ich potężna armia zostanie rozbita przez znacznie mniejsze siły Greków na równinie pod Maratonem6). Gdy jednak ma się przeciwko sobie wodza pokroju Miltiadesa, należy spodziewać się najgorszego. A to właśnie on podjął decyzję o walce na otwartym polu, zaskakując Persów szybkim, a przede wszystkim skutecznym natarciem7).
Termopile<br><i>fot. Sebastian Chosiński</i>
Termopile
fot. Sebastian Chosiński
Plany podboju Grecji perski monarcha musiał odłożyć na lepszy czas. Jak się jednak okazało, nigdy nie udało mu się ich zrealizować, ponieważ zmarł w 485 roku p.n.e. Władzę przejął po nim syn Kserkses, który najpierw podporządkował sobie Egipt, a następnie przystąpił do przygotowywania kolejnej wyprawy na Grecję. Tym razem wydawało się, że nic nie stanie najeźdźcom na przeszkodzie, bowiem Persowie zgromadzili potężną armię. W roku 480 p.n.e. wojska lądowe przekroczyły Hellespont po specjalnie zbudowanym moście i wzdłuż wybrzeża morskiego przeszły przez Trację i Macedonię do Tesalii. Jednocześnie niemal tą samą drogą wyruszyła perska flota wojenna8). Pierwsze poważne starcie – bitwa morska u przylądka Artemizjon w Eubei – zakończyło się zwycięstwem Persów dowodzonych przez samego Kserksesa. Apetyt na rychłe zwycięstwo i złupienie niepokornych Aten był więc wielki. Grecy starali się oczywiście do tego nie dopuścić i postanowili powstrzymać nacierających z północy Persów jednocześnie na lądzie i morzu u wejścia do Grecji środkowej. Na lądzie odpowiednim miejscem były Termopile9) – wąski wąwóz leżący na trasie przemarszu wojsk idących od strony Macedonii ku Atenom.
Wąwóz śmierci
W ciągu prawie 2500 lat, które minęły od czasu bitwy, topografia terenu uległa znacznej zmianie. Dzisiejsze Termopile w niczym nie przypominają starożytnej „Gorącej Bramy”. Teraz morze znajduje się kilka kilometrów od miejsca bitwy; w roku 480 p.n.e. niemal podmywało góry. Wąwóz był natomiast tak wąski, że z trudnością minęłyby się w nim dwa rydwany. Zdawałoby się, że lepszego miejsca do obrony wymarzyć sobie nie było można – gdyby udało się Grekom zebrać odpowiednie siły…
Tymczasem sytuacja w Grecji – częściowo już plądrowanej przez Persów – wyjątkowo się skomplikowała. Część miast przeszła już na stronę Kserksesa, część zachowywała przychylną perskiemu monarsze neutralność, inne jeszcze, choć formalnie stały po stronie Aten i Sparty, czekały tylko na dogodny moment, by zrejterować z obozu niezłomnych Hellenów. Wszyscy panicznie bali się potężnego wroga. W czasie, gdy król Kserkses podchodził pod Termopile (a był to prawdopodobnie sierpień 480 roku p.n.e.), w największych peloponeskich polis odbywały się ważne święta religijne. Sparta wyprawiała uroczystości ku czci Apollina, pozostałe miasta natomiast powoływały się na konieczność uczestniczenia w igrzyskach olimpijskich ku czci Zeusa. Gdy zdamy sobie sprawę z tego, jak ważną rolę w życiu starożytnych Greków odgrywała religia – argumenty takie przestaną nas dziwić i zaskakiwać.
Efekt był taki, że Sparta wysłała do obrony Termopil zaledwie trzystuosobowy oddział pod wodzą króla Leonidasa (podczas gdy bez trudu mogła powołać pod broń nawet 8 tys. dorosłych obywateli). Wojska innych miast były obecne jedynie symbolicznie, a mieszkańców Aten i Megary w ogóle zabrakło. Zamiast armii liczącej 20-25 tys. żołnierzy, którą Grecy byli w stanie wówczas wystawić, pod Termopilami pojawiło się jedynie około 7 tys. wojowników. O wartości bojowej tej zgrai świadczy jej zachowanie, gdy pod wąwóz dotarli Persowie. W obozie Greków wybuchła wielka panika spowodowana zarówno liczbą wrogów, jak i świadomością, że wąwóz można obejść szlakiem biegnącym przez góry od południowej strony. Zapewne wiedzieli o tym również Grecy znajdujący się u boku króla Kserksesa. Leonidas podjął oczywiście próbę zabezpieczenia tej drogi, obsadzając ją tysiącosobowym oddziałem złożonym z samych Fokijczyków.
1 2 »

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Niekoniecznie jasno pisane: Jedenaście lat Sodomy
Marcin Knyszyński

21 IV 2024

Większość komiksów Alejandro Jodorowsky’ego to całkowita fikcja i niczym nieskrępowana, rozbuchana fantastyka. Tym razem jednak zajmiemy się jednym z jego komiksów historycznych albo może „historycznych” – fabuła czteroczęściowej serii „Borgia” oparta jest bowiem na faktycznych postaciach i wydarzeniach, ale potraktowanych z dość dużą dezynwolturą.

więcej »

Komiksowe Top 10: Marzec 2024
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski

17 IV 2024

W 24 zestawieniu najlepiej sprzedających się komiksów, opracowanym we współpracy z księgarnią Centrum Komiksu, czas się cofnął. Na liście znalazły się bowiem całkiem nowe przygody pewnych walecznych wojów z Mirmiłowa i ich smoka… Ale, o dziwo, nie na pierwszym miejscu.

więcej »

Po komiks marsz: Kwiecień 2024
Paweł Ciołkiewicz, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Marcin Knyszyński, Marcin Osuch

11 IV 2024

Wiosna w pełni także na rynku komiksowym. Jest z czego wybierać i aż strach pomyśleć, co będzie się działo w maju.

więcej »

Polecamy

Jedenaście lat Sodomy

Niekoniecznie jasno pisane:

Jedenaście lat Sodomy
— Marcin Knyszyński

Batman zdemitologizowany
— Marcin Knyszyński

Superheroizm psychodeliczny
— Marcin Knyszyński

Za dużo wolności
— Marcin Knyszyński

Nigdy nie jest tak źle, jak się wydaje
— Marcin Knyszyński

„Incal” w wersji light
— Marcin Knyszyński

Superhero na sterydach
— Marcin Knyszyński

Nowe status quo
— Marcin Knyszyński

Fabrykacja szczęśliwości
— Marcin Knyszyński

Pusta jest jego ręka! Część druga
— Marcin Knyszyński

Zobacz też

Tegoż twórcy

Ten cwany rysownik!
— Dagmara Trembicka-Brzozowska

Krótko i porządnie
— Dagmara Trembicka-Brzozowska

Łabędzi śpiew
— Marcin Knyszyński

Po rewolucji
— Marcin Knyszyński

Jedenaście strzałów
— Marcin Knyszyński

Lekko w dół
— Marcin Knyszyński

Cokolwiek ci zrobi, nie krzycz
— Marcin Knyszyński

Hardboiled Berserker
— Marcin Knyszyński

Istota absolutnie zła
— Marcin Knyszyński

Zmierzch rewolucji
— Marcin Knyszyński

Tegoż autora

Czas zatrzymuje się dla jazzmanów
— Sebastian Chosiński

Płynąć na chmurach
— Sebastian Chosiński

Ptaki wśród chmur
— Sebastian Chosiński

„Czemu mi smutno i czemu najsmutniej…”
— Sebastian Chosiński

Pieśni wędrujące, przydrożne i roztańczone
— Sebastian Chosiński

W kosmosie też znają jazz i hip hop
— Sebastian Chosiński

Od Bacha do Hindemitha
— Sebastian Chosiński

Z widokiem na Manhattan
— Sebastian Chosiński

Duńczyk, który gra po amerykańsku
— Sebastian Chosiński

Awangardowa siła kobiet
— Sebastian Chosiński

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.