Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 2 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

Komiksy

Magazyn CCXXXV

Podręcznik

Kulturowskaz MadBooks Skapiec.pl

Nowości

komiksowe

więcej »

Zapowiedzi

komiksowe

więcej »

Krzysztof Gawronkiewicz, Krystian Rosenberg
‹Achtung Zelig! Druga wojna›

Achtung Zelig! Druga Wojna
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułAchtung Zelig! Druga wojna
Scenariusz
Data wydania20 marca 2004
RysunkiKrzysztof Gawronkiewicz
Wydawca Kultura Gniewu, Zin Zin Press
FormatA4
Cena29,90
Gatunekhistoryczny, SF
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk

Post-wojenny sen

Esensja.pl
Esensja.pl
Konrad Wągrowski
„Achtung Zelig! Druga wojna” jest ewenementem na polskim rynku komiksowym. Po raz pierwszy pojawił się rodzimy komiks, który nie tylko podejmuje poważny temat, ale w dodatku czyni to w sposób niezwykle dojrzały artystycznie, pozostając historią atrakcyjną dla przeciętnego czytelnika.

Konrad Wągrowski

Post-wojenny sen

„Achtung Zelig! Druga wojna” jest ewenementem na polskim rynku komiksowym. Po raz pierwszy pojawił się rodzimy komiks, który nie tylko podejmuje poważny temat, ale w dodatku czyni to w sposób niezwykle dojrzały artystycznie, pozostając historią atrakcyjną dla przeciętnego czytelnika.

Krzysztof Gawronkiewicz, Krystian Rosenberg
‹Achtung Zelig! Druga wojna›

Achtung Zelig! Druga Wojna
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułAchtung Zelig! Druga wojna
Scenariusz
Data wydania20 marca 2004
RysunkiKrzysztof Gawronkiewicz
Wydawca Kultura Gniewu, Zin Zin Press
FormatA4
Cena29,90
Gatunekhistoryczny, SF
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Coraz rzadziej trzeba udowadniać, że komiks może traktować o poważnych tematach. Miłośnicy graficznych opowiadań wiedzą o tym od dawna, do tzw. poważnej prasy zaczyna to powoli docierać. Ogromną zasługę położył tu „Maus” Szpigelmana, ale i „Legendy naszych czasów” Bilala i Christina czy „Niebieskie pigułki” Peetersa znalazły oddźwięk w niekomiksowej prasie. Mieliśmy już takie przykłady w polskim komiksie. Najlepszym z nich, choć nie do końca udanym artystycznie, jest antologia „Wrzesień”. Przyznać należy jednak, że stworzony przez polskich autorów komiks podejmujący istotny temat, oryginalny, na wysokim poziomie artystycznym, a na dodatek o wciągającej fabule byłby ewenementem. Taki ewenement właśnie zaistniał – cechy te spełnia bez wątpienia „Achtung Zelig! Druga wojna” Krzysztofa Gawronkiewicza i Krystiana Rosenberga.
„Achtung Zelig!” należy do albumów z dawna zapowiadanych (m.in. rozmawiał o nim w swoim czasie z Krzysztofem Gawronkiewiczem Marcin Herman) i długo oczekiwanych. Wreszcie możemy się nim cieszyć w, przyznajmy, bardzo starannym i atrakcyjnym (duży format, twarda oprawa, doskonała jakość druku) wydaniu Zin Zin Press.
Akcja „Achtung Zelig!”, podobnie jak historii z antologii „Wrzesień”, toczy się w czasie II wojny światowej. Może wydać się zaskakujące, że młodzi twórcy, którzy czasów tych nie mogą pamiętać, nadal sięgają po te tematy. Może wynika to z faktu, iż wojenne historie towarzyszyły nam podczas dojrzewania, gdyż PRL-owska prasa i literatura żyła tymi tematami nieodmiennie przez cały czas Polski Ludowej. Pamiętajmy też, że najpopularniejsze serie komiksowe tamtych czasów to „Kapitan Kloss” i „Podziemny front”. Ale było to spojrzenie bardzo jednostronne, ostrożne artystycznie (bo odważniejsza forma mogła się spotkać z dezaprobatą cenzury). Obecnie można podjąć temat ponownie, bez wcześniejszych ograniczeń, przetworzyć go według własnych wizji i to chyba stoi za popularnością wojennej tematyki. Wprowadzenie Armii Ludowej, w konwencji znanej z filmów lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych – leśnych ludzi, na co dzień śpiewających partyzanckie piosenki przy ognisku, przy każdej okazji atakujących niemieckie konwoje, potwierdza, że źródłem komiksu jest nieco mityczna wizja wojny z PRL-owskiej sztuki.
Komiks opowiada historię dwóch Żydów, ojca i syna, o nazwisku Zelig. Na razie mieliśmy okazję zapoznać się jedynie z początkiem tej opowieści – para zbiegów uciekła z transportu, a podczas swej wędrówki trafia na oddział niemieckiego wojska, prowadzony przez dość tajemniczego austriackiego karła-astrologa. Zostają aresztowani, ale już wkrótce oddział zostanie zaatakowany przez partyzantów Armii Ludowej...
Nie jest to jednak tak proste, jak sugerowałoby to streszczenie. Rosenberg i Gawronkiewicz zdają sobie sprawę, że doskonałym sposobem na pokazanie okropności wojny jest groteska. Blisko im tu do Coppoli („Czas Apokalipsy”), Vonneguta („Rzeźnia nr 5”), Hellera („Paragraf 22”), czy Tanovicia („Ziemia niczyja”). Świat „Zeliga” jest światem onirycznym, przejaskrawionym, nieraz karykaturalnym właśnie, nie pozbawionym właściwego dla dramatycznych opowieści czarnego humoru. Odmienność Zeliga i ojca zostaje podkreślona przez nadanie im zagadkowych postaci – syn przypomina żabę, ojciec ma wygląd przywołujący skojarzenie z Obcym z filmu Ridleya Scotta, lub Łowcą z komiksów Loisela o Pelissie. Misja niemieckiego oddziału polega na chwytaniu polskich kotów, które są wysyłane następnie do Niemiec, na wiadome cele szkoleniowe dla przyszłych esesmanów. Partyzanci również przebierają się za koty, ale także za inne leśne zwierzęta, a w ramach wojny psychologicznej mówią wiersze o grożących wrogom siłom przyrody. Wszystko to splata się jednak w spójną całość, przywodzącą na myśl post-wojenny koszmar senny. Zelig zresztą w trakcie fabuły śni pewien straszny sen, w tym kontekście będący metakoszmarem...
„Achtung Zelig!” dzięki temu jest wspaniałym polem do popisu dla interpretatorów. Pierwsze narzucające się skojarzenia przywodzą na myśl wspomniany „Maus” Arta Spiegelmana (żydowska tematyka w czasie drugiej wojny, zwierzęcy bohater), ale już pobieżna lektura wyraźnie uwydatnia różnice. „Maus” jest komiksem realistycznym, pokazującym autentyczną historię, konwencja graficzna potęguje jedynie wymowę albumu. Zelig operuje symbolami, opowiadany jest, jak wspominałem, w konwencji snu, który odzwierciedla pewne realia, ale nie nakłada na historię ograniczeń właściwych dla opowieści realistycznej. Samo nazwisko głównego bohatera „Achtung Zelig!” przywodzi na myśl doskonały film Woody Allena, w którym to główny bohater miał zdolność psychicznego i fizycznego upodabniania się do otaczających go ludzi. Odrzucał swą osobowość w zamian za luksus akceptacji. Czy tego potrzebuje również komiksowy Zelig, który jest przeciwieństwem filmowego – wyróżnia się nawet spośród członków własnego narodu? Nie ma chyba lepszego czasu na wykorzystanie takich umiejętności, jak czas wojny. Filmowy Zelig nazywany jest kameleonem, komiksowy ma postać płaza/gada, istot miewających umiejętność mimikry – przypadek?
Najciekawszą postacią „Drugiej wojny” jest karzeł Emil, Austriak, eks-cyrkowiec, ubrany w szpiczastą czapkę ze swastykami, w niemieckiej armii pełniący rolę wróżbity-tropiciela. W swych rozmowach z bohaterami podkreśla ciągle, że na tej wojnie znalazł się przypadkiem, że w gruncie rzeczy darzy ich sympatią, ale jego rola jest taka, że musi wykonywać swe rozkazy. Wszystko to nie przeszkadza mu swych rozkazów wykonywać gorliwie. W tej postaci udało się uchwycić kwintesencję nazistowskiego urzędnika: jego charakterystyczne rozdwojenie, widoczne np. u Hansa Franka, czy komendanta Oświęcimia Rudolfa Hoessa – w domu czułego ojca rodziny, w pracy posyłającego tysiące ludzi na śmierć. Osób nierzadko wrażliwych na sztukę, ale niewrażliwych na innych ludzi, być może przez okrucieństwo leczących swe kompleksy. Zasłaniających się otrzymanymi rozkazami. Element astrologiczny też znakomicie wplata się w ezoteryczne elementy nazistowskiej ideologii. Emil jest jednym z najciekawszych artystycznych wcieleń hitlerowskiego funkcjonariusza, jakie zdarzyło mi się spotkać.
Ilość pomysłów jakie wykorzystał Gawronkiewicz przy tworzeniu strony graficznej komiksu jest oszałamiająca. Mamy plansze „klasyczne” z kilkoma równo rozmieszczonymi ramkami, ale także wręcz filmowe sekwencje kilkunastu małych klatek (np. pozbawione słów klatki ilustrujące obiad Emila i dwóch Zeligów). Zaskakuje nas ogromny ekspresjonistyczny rysunek na dwie plansze, ilustrujący gniew Emila. Komiks rysowany jest zwykle prostym schematycznym rysunkiem, ale czasem ukazuje drobne szczegóły, jak w ilustracji przedstawiającej pojedynek partyzantów z Niemcami. Na tej planszy zobaczymy też schemat operacyjny bitwy, z figurkami oznaczającymi położenie wojsk i elementów ukształtowania terenu... W całym albumie z mglistej scenerii wyłaniają się niewyraźne sylwetki niemieckich żołnierzy, jakby określając tło całej opowieści. Ale na szczególną uwagę zasługuje wspomniany wcześniej sen Zeliga – tym razem czysto surrealistyczna plansza z tysiącami różnych klamek i umieszczoną wśród nich okupacyjną scenką.
Przy tych wszystkich zachwytach, pamiętajmy jednak, że „Achtung Zelig! Druga wojna” to zaledwie część opowieści, początek odysei, dopiero zarysowanie głównych postaci. Aby ocenić całość trzeba będzie jeszcze trochę poczekać. Miejmy nadzieję, że nie zbyt długo.
koniec
16 kwietnia 2004

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Niedzielny krytyk komiksów: Śrubełek? Głowadzik?
Marcin Osuch

28 IV 2024

Każdy smok ma swój słaby punkt ukryty pod którąś z łusek. Tak było ze Smaugiem z „Hobbita”, tak było też ze smokiem z przygód Jonki, Jonka i Kleksa. A że w przypadku tego drugiego chodziło o wentyl do pompki? Na tym polegał urok komiksów Szarloty Pawel.

więcej »

Niekoniecznie jasno pisane: Jedenaście lat Sodomy
Marcin Knyszyński

21 IV 2024

Większość komiksów Alejandro Jodorowsky’ego to całkowita fikcja i niczym nieskrępowana, rozbuchana fantastyka. Tym razem jednak zajmiemy się jednym z jego komiksów historycznych albo może „historycznych” – fabuła czteroczęściowej serii „Borgia” oparta jest bowiem na faktycznych postaciach i wydarzeniach, ale potraktowanych z dość dużą dezynwolturą.

więcej »

Komiksowe Top 10: Marzec 2024
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski

17 IV 2024

W 24 zestawieniu najlepiej sprzedających się komiksów, opracowanym we współpracy z księgarnią Centrum Komiksu, czas się cofnął. Na liście znalazły się bowiem całkiem nowe przygody pewnych walecznych wojów z Mirmiłowa i ich smoka… Ale, o dziwo, nie na pierwszym miejscu.

więcej »

Polecamy

Jedenaście lat Sodomy

Niekoniecznie jasno pisane:

Jedenaście lat Sodomy
— Marcin Knyszyński

Batman zdemitologizowany
— Marcin Knyszyński

Superheroizm psychodeliczny
— Marcin Knyszyński

Za dużo wolności
— Marcin Knyszyński

Nigdy nie jest tak źle, jak się wydaje
— Marcin Knyszyński

„Incal” w wersji light
— Marcin Knyszyński

Superhero na sterydach
— Marcin Knyszyński

Nowe status quo
— Marcin Knyszyński

Fabrykacja szczęśliwości
— Marcin Knyszyński

Pusta jest jego ręka! Część druga
— Marcin Knyszyński

Zobacz też

Tegoż twórcy

Carlos Castaneda na działce u babci w Siekierkach
— Paweł Ciołkiewicz

Omniscjencja mola książkowego
— Paweł Ciołkiewicz

Historia w obrazkach: Posępność z nutką nadziei
— Sebastian Chosiński

Sny Ozrabala
— Paweł Sasko

Reedycja symbolu
— Paweł Sasko

Krwi żąda, krwi żąda, krwi żąda!
— Konrad Wągrowski

O Esencji w Esensji
— Konrad Wągrowski

Poszukiwacze zaginionej babci, czyli fenomen Mikropolis
— Konrad Wągrowski

Krótko o komiksach: Październik 2001
— Marcin Herman, Marcin Lorek, Paweł Nurzyński

Tegoż autora

Kosmiczny redaktor
— Konrad Wągrowski

Statek szalony
— Konrad Wągrowski

Kobieta na szczycie
— Konrad Wągrowski

Przygody Galów za Wielkim Murem
— Konrad Wągrowski

Potwór i cudowna istota
— Konrad Wągrowski

Migające światła
— Konrad Wągrowski

Śladami Hitchcocka
— Konrad Wągrowski

Miliony sześć stóp pod ziemią
— Konrad Wągrowski

Tak bardzo chciałbym (po)zostać kumplem twym
— Konrad Wągrowski

Kac Vegas w Zakopanem
— Konrad Wągrowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.