Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 26 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Siergiej Łukjanienko
‹Brudnopis›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułBrudnopis
Tytuł oryginalnyЧерновик
Data wydania8 lutego 2008
Autor
PrzekładEwa Skórska
Wydawca MAG
CyklBrudnopis
ISBN978-83-7480-076-1
Format368s. 125×195mm
Cena29,99
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Z Arkanaru do Arkanu
[Siergiej Łukjanienko „Brudnopis” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Nie wierzcie! „Brudnopis” Siergieja Łukjanienki nie jest – jak chce i o czym skwapliwie informuje nas na okładce książki wydawca – najlepszą powieścią tego autora. Nie czyta się jej jednym tchem, a akcja wyjątkowo wolno zmierza do rozwiązania. Mimo to dzieło Rosjanina zaliczyć trzeba do godnych uwagi. Autor „Patroli” bowiem, posiłkując się tym razem twórczością braci Strugackich, po raz kolejny potrafił stworzyć niezwykle intrygującą konstrukcję fabularną. I zadał przy okazji kilka ważnych pytań.

Sebastian Chosiński

Z Arkanaru do Arkanu
[Siergiej Łukjanienko „Brudnopis” - recenzja]

Nie wierzcie! „Brudnopis” Siergieja Łukjanienki nie jest – jak chce i o czym skwapliwie informuje nas na okładce książki wydawca – najlepszą powieścią tego autora. Nie czyta się jej jednym tchem, a akcja wyjątkowo wolno zmierza do rozwiązania. Mimo to dzieło Rosjanina zaliczyć trzeba do godnych uwagi. Autor „Patroli” bowiem, posiłkując się tym razem twórczością braci Strugackich, po raz kolejny potrafił stworzyć niezwykle intrygującą konstrukcję fabularną. I zadał przy okazji kilka ważnych pytań.

Siergiej Łukjanienko
‹Brudnopis›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułBrudnopis
Tytuł oryginalnyЧерновик
Data wydania8 lutego 2008
Autor
PrzekładEwa Skórska
Wydawca MAG
CyklBrudnopis
ISBN978-83-7480-076-1
Format368s. 125×195mm
Cena29,99
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Wydany oryginalnie w Rosji w 2005 roku „Brudnopis” to pierwsza część dylogii, której kontynuację stanowi opublikowany przed kilkoma miesiącami w ojczyźnie pisarza „Czystopis”. Siergiej Łukjanienko przyznał zresztą w wywiadzie udzielonym „Dziennikowi” (dodatek „Kultura” z 22 lutego 2008), że należy traktować obie książki jako całość. O tym, co znalazło się w „Czystopisie”, będziemy mogli się jednak przekonać dopiero za jakiś czas, gdy Ewa Skórska, nadworna tłumaczka pisarza, upora się z translacją jego najnowszej powieści. Na razie natomiast możemy sycić nasze umysły pierwszą odsłoną tej historii. A jest czym. „Brudnopis” jest bowiem chyba najbardziej pesymistyczną powieścią Łukjanienki. I chociaż trudno stwierdzić, by inne jego książki tchnęły optymizmem, to jednak ich złowróżbna wymowa łagodzona była sporą porcją rozrywki – częstymi zwrotami akcji i nierzadko pędzącą na złamanie karku fabułą. W „Brudnopisie” tej rozrywki jest znacznie mniej; środek ciężkości przesunięty został ku filozoficzno-futurologicznym rozważaniom, stanowiącym – i to chyba nie jest przypadek – twórcze rozwinięcie koncepcji zaproponowanych przed laty przez braci Strugackich w ich książkach o progresorach (m.in. „Trudno być bogiem” czy też trylogii o Maksymie Kammererze).
Bohaterem nowo wydanej w Polsce powieści Łukjanienki jest „szary człowiek” – mieszkaniec Moskwy, dwudziestokilkuletni Kirył Maksimow. Od paru lat mieszka w kupionej przez rodziców kawalerce, pracuje, a jego jedynym towarzyszem po rozstaniu z dziewczyną jest pies o dźwięcznym imieniu Keszju. Ma nielicznych przyjaciół, z którymi spotyka się od czasu do czasu, by pogadać i wypić piwo. Spośród najbliższych znajomych Kiryła wyróżnia się przede wszystkim Kotia (czyli Konstantyn), pisujący obrazoburcze obyczajowo historyjki do kolorowych pism i tabloidów. Maksimow prowadzi zwykłe życie – sam nikomu nie wadzi i pragnie, by inni nie wadzili jemu. A jednak pewnego jesiennego dnia dzieje się rzecz nieprawdopodobna: po powrocie z pracy chłopak zastaje w swoim mieszkaniu nieznaną sobie kobietę, która na dodatek twierdzi, że mieszka tutaj od trzech lat. Jakby tego było mało, posiada odpowiednie dokumenty potwierdzające prawdziwość swoich słów. Wezwana milicja, mimo potwierdzających wersję Kiryła zeznań sąsiadów, jest bezradna – zgodnie z papierami, nieatrakcyjna i antypatyczna Natalia Iwanowa ma bowiem wszelkie prawa, by mieszkać w jego kawalerce. Na dodatek przeciw chłopakowi przemawia fakt, że nie rozpoznał go jego własny pies. A to dopiero początek dziwnych zdarzeń w życiu Maksimowa. Gdy następnego dnia rozpocznie urzędniczą batalię o odzyskanie mieszkania, przekona się, że… ślady jego istnienia znikają, a osoby, które go znały, zaczynają o nim stopniowo zapominać. Nawet bliscy znajomi, sąsiedzi i – co już ostatecznie załamuje chłopaka – rodzice. Wyjściem z sytuacji okazuje się zaskakujący telefon i wydane przez nieznajomego mężczyznę polecenie. Zgodnie z sugestią, Kirył udaje się we wskazane miejsce, do opuszczonej wieży w centrum Moskwy. Ta zaś okazuje się być… posterunkiem celnym między różnymi światami. Maksimowowi natomiast przeznaczono funkcję celnika. Ale kto? I dlaczego?
Zawiązanie akcji, jak to często bywa u Łukjanienki, intryguje. I choć nie jest to może Hitchcockowskie trzęsienie ziemi, to jednak przykuwa uwagę czytelnika i zmusza do przemyśleń. Później jednak fabuła zdecydowanie wyhamowuje. Gdy kierowany zwykłą ludzką ciekawością Kirył bada inne światy, do których może dostać się ze „swojej” wieży, nie dzieje się praktycznie nic. Ale to tylko pozory. Opisując niezwykłe miejsca, do których trafia nowo mianowany celnik, Łukjanienko powoli, ale misternie buduje nader skomplikowaną konstrukcję powieści. Skrupulatnie prezentuje kolejne elementy układanki, by na koniec ulokować je we właściwych miejscach. I dopiero wtedy – dotarłszy do ostatniej strony – docenimy w pełni zamysł pisarza. Inna sprawa, że z biegiem czasu akcja zacznie nabierać tempa, by ostatecznie znaleźć rozwiązanie w zaskakującej scenie finałowej. Pytanie tylko, czy to spiętrzenie atrakcji w końcówce powieści jest w stanie zrekompensować powolność fabuły w jej środkowej części? Ale to już chyba kwestia subiektywnych odczuć czytelników.
Pisząc „Brudnopis”, Łukjanienko wbrew pozorom nie odkrył wcale nowego świata. Zamysł powieści oparł bowiem – i zapewne uczynił to nieprzypadkowo – na twórczości Arkadija i Borysa Strugackich. Zmienił jednak zupełnie optykę spojrzenia. O ile Strugaccy bohaterami niektórych ze swoich książek czynili progresorów, o tyle u Łukjanienki na plan pierwszy, oczywiście prócz Kiryła, wybijają się – nazwijmy ich tak na potrzeby tej recenzji – antyprogresorzy. Ich zadaniem nie jest bowiem zbieranie informacji o innych światach po to, by w późniejszym czasie stymulować ich cywilizacyjny rozwój (jak chcieli tego Strugaccy i często wzorująca się na nich Maria Galina). Realizują oni zupełnie inny plan, który zdecydowanie nie spodoba się Kiryłowi. Kluczem do jego rozszyfrowania stanie się mityczny Arkan (jednoznacznie kojarzący się z Arkanarem z „Trudno być bogiem”) – świat, do odkrycia którego uparcie namawia Maksimowa opętany odnalezieniem dla Rosji nowej „idei narodowej” zasiadający w Dumie polityk Dima. Tworząc „Brudnopis”, Łukjanienko zapożyczył się jednak tym razem nie tylko u autorów „Pikniku na skraju drogi”, ale także u… siebie samego. Pomysł wieży, będącej de facto wrotami do obcych światów, przypomina nieco koncept przedstawiony już w powieści „Spektrum (każdy myśliwy pragnie wiedzieć)”. Tam jednak autor dość szczegółowo opisywał obce cywilizacje, w „Brudnopisie” natomiast robi to raczej pretekstowo, z grubsza tylko rysując ich kontury. Ale nie miejmy mu tego za złe – już tytuł bowiem wyjaśnia, że to nie błąd, ale autorski zamysł.
W swojej powieści, choć nie formułuje ich wprost, autor stawia kilka istotnych pytań. Dotyczą one przede wszystkim przyszłości naszej cywilizacji. Łukjanienko zastanawia się również, co tak naprawdę decyduje o tym, w jakim kierunku rozwija się świat. Czy jest w tym zamysł Boży? A może rację ma Erich von Däniken – i jemu podobni twórcy paleoastronautyki – i o rozwoju ludzkości zdecydowały istoty z innej planety? Pisarz nie byłby sobą, gdyby między te (powiedzmy ogólnoludzkie) rozważania nie wrzucił też wątku typowo rosyjskiego, do rozwinięcia którego pretekstem stała się postać Dimy… W „Brudnopisie”, mimo pesymistycznego wydźwięku powieści, nie brakuje również typowego dla Rosjanina humoru i uszczypliwości pod adresem kolegów po piórze (i to nie tylko rodaków). Bo jakże inaczej można potraktować wtręt o „wielkim myślicielu Coelho”? Czy też zdanie informujące, że „fantaści jeszcze mniej wierzą w cuda, niż prostytutki w miłość”? To ostatnie zdanie może być jednak znaczącym sygnałem wysłanym przez pisarza do mniej rozgarniętych dziennikarzy, którzy lubią wypytywać autorów science fiction, czy ci wierzą w to, o czym piszą. Wiemy już, że przynajmniej jeden Łukjanienko nie wierzy. Co chyba jednak nie stoi na przeszkodzie, aby w stworzone przez niego światy mogli uwierzyć czytelnicy. Inna sprawa, że bez tej wiary świat wielu z nas byłby znacznie uboższy.
Nie, „Brudnopis” nie jest „najlepszą powieścią Siergieja Łukjanienki”, ale na pewno warto ją poznać!
koniec
12 marca 2008

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »

Studium utraty
Joanna Kapica-Curzytek

25 IV 2024

Powieść czeskiej pisarki „Lata ciszy” to psychologiczny osobisty dramat i zarazem przejmujący portret okresu komunizmu w Czechosłowacji.

więcej »

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż twórcy

Krótko o książkach: Prawdziwa historia komunizmu
— Jarosław Loretz

Esensja czyta: Lipiec 2017
— Dominika Cirocka, Miłosz Cybowski, Jarosław Loretz, Beatrycze Nowicka, Katarzyna Piekarz, Agnieszka ‘Achika’ Szady

Esensja czyta: Październik 2016
— Miłosz Cybowski, Joanna Kapica-Curzytek, Jarosław Loretz, Marcin Mroziuk, Joanna Słupek, Agnieszka ‘Achika’ Szady, Konrad Wągrowski

Trzy miasta i trzej magowie – część pierwsza
— Beatrycze Nowicka

Jesteśmy inni
— Magdalena Kubasiewicz

Mam takie życzenie…
— Magdalena Kubasiewicz

Dwa oblicza Moskwy
— Magdalena Kubasiewicz

Esensja czyta: Listopad 2010
— Jędrzej Burszta, Miłosz Cybowski, Joanna Kapica-Curzytek , Marcin Mroziuk, Konrad Wągrowski

Esensja czyta: Lato 2009
— Jakub Gałka, Anna Kańtoch, Joanna Słupek, Mieszko B. Wandowicz, Konrad Wągrowski

Za wolność naszą i waszą!
— Sebastian Chosiński

Tegoż autora

Czas zatrzymuje się dla jazzmanów
— Sebastian Chosiński

Płynąć na chmurach
— Sebastian Chosiński

Ptaki wśród chmur
— Sebastian Chosiński

„Czemu mi smutno i czemu najsmutniej…”
— Sebastian Chosiński

Pieśni wędrujące, przydrożne i roztańczone
— Sebastian Chosiński

W kosmosie też znają jazz i hip hop
— Sebastian Chosiński

Od Bacha do Hindemitha
— Sebastian Chosiński

Z widokiem na Manhattan
— Sebastian Chosiński

Duńczyk, który gra po amerykańsku
— Sebastian Chosiński

Awangardowa siła kobiet
— Sebastian Chosiński

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.