Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 27 kwietnia 2024

Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.
W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.

Filmy

Magazyn CCXXXV

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Michaił Romm
‹Marzenie›

EKSTRAKT:	70%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Marzenie
Tytuł oryginalny	Мечта
Reżyseria	Michaił Romm
Zdjęcia	Borys Wołczek
Scenariusz	Jewgienij Gabriłowicz, Michaił Romm
Obsada	Jelena Kuzmina, Arkadij Kisljakow, Faina Raniewska, Wiktor Szczegłow, Michaił Bołduman, Michaił Astangow, Ada Wojcik, Piotr Glebow
Muzyka	Henryk Wars
Rok produkcji	1941
Kraj produkcji	ZSRR
Cykl	Kino totalitarne
Czas trwania	100 min
Gatunek	dramat
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Kino totalitarne: „Marzenie”, które, niestety, się spełniło
[Michaił Romm „Marzenie” - recenzja]

Sebastian Chosiński

« 1 2

Kino totalitarne: „Marzenie”, które, niestety, się spełniło
[Michaił Romm „Marzenie” - recenzja]

„Marzenia” nie da się mimo wszystko ocenić tak jednoznacznie, jak chociażby realizowany dokładnie w tym samym czasie, tyle że po drugiej stronie granicy, „Powrót do ojczyzny” Gustawa Ucicky’ego. Michaił Romm, zakładając zapewne, że jego film oglądać będą również polscy widzowie, doskonale przecież pamiętający dostatnie czasy II Rzeczypospolitej, musiał postarać się o dużo bardziej wyważony portret rzeczywistości. Bo chociaż wizja miasta jest wyjątkowo mroczna – zdecydowaną większość zdjęć kręcono w nocy, scenografia też została przygotowana w ten sposób, aby potęgować uczucie nieprzychylności i wrogości – pod wieloma względami przedstawione jest ono wiarygodnie. W polskim kinie przedwojennym też nie brakowało dzieł, które w odważny sposób podejmowały tematykę społeczną i przemycały krytykę systemu. Wystarczy wspomnieć o „Legionie ulicy” (1932) i „Przebudzeniu” (1934) Aleksandra Forda, „Dziewczętach z Nowolipek” (1937) Józefa Lejtesa na podstawie powieści Poli Gojawiczyńskiej bądź „Doktorze Murku” (1939) Juliusza Gardana, który był adaptacją dwóch głośnych powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. „Marzenie” wpisuje się dokładnie w ten sam nurt kina społeczno-psychologicznego. Niestety, tylko do pewnego momentu. Z upływem czasu bowiem reżyser zrzuca zasłonę i przypomina, że mimo wszystko nakręcił ten obraz po to, by głosić chwałę Związku Radzieckiego. Kontrast między dawnymi a nowymi czasy podkreślony został dosadnie chociażby sposobem filmowania. Miasto, będące siedliskiem zgnilizny moralnej i bezprawia, wręcz wywołuje u widza uczucie klaustrofobii. Natomiast podczas nielegalnej wyprawy Anny i Łazara do Sowietów widzimy głównie piękne krajobrazy, spływające w promieniach słońca łany zbóż, ciągnące się wzdłuż drogi aż po horyzont słupy elektryczne. Wszystko to ma przekonać o wielkości i bogactwie Kraju Rad. Są jednak i takie momenty, kiedy Romm rezygnuje z symboliki i „mówi” wprost – tak można odebrać na przykład scenę w komisariacie policji, gdzie bezbronna Anna zostaje pobita przez policjanta.

„Marzenie” ma wydźwięk jednoznacznie antypolski. A jednak na tle innych sowieckich produkcji tego okresu zaskakuje pozytywnie, głównie dbałością o psychologiczny realizm postaci. Niezwykła jest również wykorzystana w obrazie Romma muzyka. Radziecka publiczność musiała chyba uszy przecierać ze zdziwienia, kiedy dane jej było w 1943 roku usłyszeć w kinie nieobecny w tym kraju już od kilku lat jazz. I nieważne, że służył on jedynie jako ilustracja muzyczna do scen przedstawiających libacje w restauracji. Co jednak najbardziej interesujące, autorem ścieżki dźwiękowej do „Marzenia” był… Henryk Wars – słynny polski kompozytor okresu międzywojennego, autor takich evergreenów, jak „Umówiłem się z nią na dziewiątą”, „Już taki jestem zimny drań”, „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Ach śpij, kochanie”, „Ach, jak przyjemnie” czy „Już nie zapomnisz mnie”. W czasie kampanii wrześniowej Wars dostał się do niemieckiej niewoli. Obawiając się o swoje życie – był przecież Żydem – uciekł z obozu jenieckiego i przedostał się do okupowanego przez bolszewików Lwowa. Tam stanął na czele jazzowego big-bandu, z którym koncertował do 1941 roku, kiedy to zgłosił się do armii generała Andersa. Po wojnie osiadł w Hollywood, gdzie – jako Henry Vars – dalej pracował jako kompozytor. Zmarł w Los Angeles 1 września 1977 roku. „Marzenie” Romma rzadko bywa wymieniane w jego filmowym dorobku. Chyba niesłusznie, gdyż opatrzył je wyjątkowo ciekawą muzyką.

Wstydzić nie mieli się czego również aktorzy. Annę zagrała Jelena Kuzmina, żona reżysera. W filmie zadebiutowała, jako dwudziestolatka, w opowiadającym o Francji lat 70. XIX wieku dramacie „Nowy Babilon” (1929). Później pojawiała się przede wszystkim w filmach Romma, ostatnią rolę zagrała w sensacyjnym obrazie Andrieja Maliukowa „W zonie osobogo wnimanija” (1977), którego premiery zresztą nie doczekała. Właścicielką pensjonatu „Marzenie” była Faina Raniewska (właściwie: Feldman) – ceniona aktorka teatralna, której jednak nie było dane zagrać wybitnych ról filmowych. Znakomicie wypadła, grając nieszczęśliwą Wandę, Ada Wojcik – znana już wcześniej z roli Mariutki w pierwszej, niemej jeszcze, wersji „Czterdziestego pierwszego” (1927) Jakowa Protazanowa. Później natomiast pojawiła się między innymi w drugiej części „Iwana Groźnego” (1945) Siergieja Eisensteina, gdzie była matką carewicza Heleną Glińską. Z ról męskich na pewno na pochwałę zasługują: rozedrgany emocjonalnie Łazar, grany przez Arkadija Kisljakowa („Szczors” Aleksandra Dowżenki z 1939 roku) oraz będący jego całkowitym przeciwieństwem, tajemniczy i zdeterminowany Tomasz, w którego wcielił się – fizycznie przypominający młodego Adama Hanuszkiewicza – Wiktor Szczegłow. Warto wspomnieć również o urodzonym w Warszawie Michaile Astangowie, który zagrał „bogacza” Komorowskiego. Chociaż jego rola nie należała do najbardziej wdzięcznych, nawet z tej, klasowo napiętnowanej i znienawidzonej, postaci potrafił wydobyć psychologiczną głębię i dramatyzm. Ale też był Astangow aktorem nieprzeciętnym, co udowodnił chociażby kreacjami króla Polski Zygmunta III Wazy w „Mininie i Pożarskim” (1939) oraz księcia Aleksandra Arakczejewa w „Suworowie” (1944) duetu Wsiewołod Pudowkin i Michaił Doller. Na swój specyficzny sposób interesujący jest nawet jego Hitler w „Bitwie stalingradzkiej” (1949) Władimira Pietrowa. Dodatkową ciekawostką jest fakt, że w „Marzeniu” jedną ze swoich pierwszych ról zagrał niespełna trzydziestoletni Piotr Glebow, późniejszy Grigorij Mielechow z najbardziej znanej adaptacji „Cichego Donu” (1957) Siergieja Gierasimowa.

Po wojnie kontynuowali karierę także główni twórcy filmu. Scenarzysta Jewgienij Gabriłowicz zaadaptował na potrzeby kina powieści Wieniamina Kawierina „Dwaj kapitanowie” („Dwa kapitana”, 1955) oraz Lwa Tołstoja „Zmartwychwstanie” („Woskriesienije”, 1960). Na koncie ma też jednak „Komunistę” (1959) Julija Rajzmana z Jewgienijem Urbanskim w roli głównej oraz wyjątkowo zakłamanego „Lenina w Polsce” (1966) Siergieja Jutkiewicza i Jana Rutkiewicza. Sporo pracował również Michaił Romm, który prócz fabuł – między innymi dylogia „Admirał Uszakow” i „Okręty szturmują bastiony” („Korabli szturmujut bastiony”, 1953) oraz „Dziewięć dni jednego roku” („Diewjat’ dniej odnogo goda”, 1961) – realizował także filmy dokumentalne. Do dwóch przedwojennych fabularnych obrazów o Leninie, dorzucił teraz jeszcze pełnometrażowe biografie: „Władimir Iljicz Lenin” (1950) oraz „Żywoj Lenin” (1958). Największy rozgłos na świecie przyniósł mu jednak dokument „Zwyczajny faszyzm” („Obyknowiennyj faszizm”) z 1965 roku, w którym w bezlitosny sposób rozprawił się z mitami III Rzeszy. O sile filmu zdecydował przede wszystkim ironiczny komentarz – napisany i przeczytany przez samego Romma, Żyda z pochodzenia. Romm zmarł 1 listopada 1971 roku, pracując nad kolejnym filmem dokumentalnym, który – poświęcony dwudziestemu wiekowi – roboczy został nazwany „Mir siegodnja”. Archiwalne materiały, które zgromadził, nie zmarnowały się jednak. Prace dokończyli bowiem jego uczniowie, Elem Klimow i Marlen Chucyjew. Obraz pod zmienionym tytułem – „A jednak wierzę” („I wsjo-taki ja wierju…”) – trafił na ekrany trzy lata po śmierci twórcy.

Jednym z widzów „Marzenia” był ponoć prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin Delano Roosevelt, który po seansie miał stwierdzić, że to jeden z najpiękniejszych filmów, jakie widział. Romm też miał do tego obrazu szczególny sentyment. Czy słusznie? W pewnym sensie tak – nigdy później artysta ten nie stworzy już dzieła tak kameralnego i jednocześnie wnikliwie psychologicznego. Kiedy jednak zdamy sobie sprawę z tego, jakie były okoliczności powstania tego filmu i w jaki sposób miał on być wykorzystany przez sowiecką propagandę – oceny już tak bałwochwalcze być nie mogą. Inna sprawa, że „Marzenie” mogło odegrać znacznie bardziej ponurą rolę, niż rzeczywiście odegrało. Wystarczyłoby, aby film wszedł na ekrany jeszcze przed hitlerowskim atakiem na Związek Radziecki, w czasach, gdy Kraj Rad był sojusznikiem III Rzeszy. W 1943 roku oglądano go już w nieco innym kontekście. Przynajmniej Polacy.

« 1 2

28 stycznia 2009

Komentarze

11 IV 2016 01:57:16

Życzę autorowi tej recenzji, by po śmierci, w ramach retroreinkarnacji, trafił na polską wieś, do czworaków, w roku powiedzmy 1920. W 1936 uzyska już zapewne jako taką świadomość i będzie mógł obserwować na własnej skórze ulubiony polski faszyzm. Może wtedy uzna, że jednak w 1944 zostaliśmy wyzwoleni, podobnie jak pańszczyźniani chłopi przez cara, a wcześniej cesarza. Bo jakoś polscy panowie zdobyć się na to nie mogli.

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Fallout: Odc. 4. Tajemnica goni tajemnicę
Marcin Mroziuk

26 IV 2024

Możemy się przekonać, że dla Lucy wędrówka w towarzystwie Ghoula nie jest niczym przyjemnym, ale jej kres oznacza dla bohaterki jeszcze większe kłopoty. Co ciekawe, jeszcze większych emocji dostarczają nam wydarzenia w Kryptach 33 i 32.

więcej »

Klasyka kina radzieckiego: Said – kochanek i zdrajca
Sebastian Chosiński

24 IV 2024

W trzeciej części tadżyckiego miniserialu „Człowiek zmienia skórę” Bension Kimiagarow na krótko rezygnuje z socrealistycznej formuły opowieści i przywołuje dobre wzorce środkowoazjatyckich easternów. Na ekranie pojawiają się bowiem basmacze, których celem jest zakłócenie budowy kanału. Ten wątek służy również scenarzystom do tego, by ściągnąć kłopoty na głowę głównego inżyniera Saida Urtabajewa.

więcej »

Fallout: Odc. 3. Oko w oko z potworem
Marcin Mroziuk

22 IV 2024

Nie da się ukryć, że pozbawione głowy ciało Wilziga nie prezentuje się najlepiej, jednak ważne okazuje się to, że wciąż można zidentyfikować poszukiwanego zbiega z Enklawy. Obserwując rozwój wydarzeń, możemy zaś dojść do wniosku, że przynajmniej chwilowo szczęście opuszcza Lucy, natomiast Maximus ląduje raz na wozie, raz pod wozem.

więcej »