Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 30 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Helena Sekuła
‹Srebrna moneta›

EKSTRAKT:60%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułSrebrna moneta
Data wydania1975
Autor
Wydawca Iskry
SeriaEwa wzywa 07…
Gatunekkryminał / sensacja / thriller
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl

PRL w kryminale: W rocznicę wielkiej rewolucji
[Helena Sekuła „Srebrna moneta” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Tytuł osiemdziesiątego trzeciego zeszytu z serii „Ewa wzywa 07…”, w którym znalazła się mikropowieść Heleny Sekuły „Srebrna moneta”, może być nieco mylący. Owszem, pojawia się tam wzmiankowany pieniążek, ale odgrywa rolę epizodyczną. Znacznie ważniejsze są telefony i książeczka PKO.

Sebastian Chosiński

PRL w kryminale: W rocznicę wielkiej rewolucji
[Helena Sekuła „Srebrna moneta” - recenzja]

Tytuł osiemdziesiątego trzeciego zeszytu z serii „Ewa wzywa 07…”, w którym znalazła się mikropowieść Heleny Sekuły „Srebrna moneta”, może być nieco mylący. Owszem, pojawia się tam wzmiankowany pieniążek, ale odgrywa rolę epizodyczną. Znacznie ważniejsze są telefony i książeczka PKO.

Helena Sekuła
‹Srebrna moneta›

EKSTRAKT:60%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułSrebrna moneta
Data wydania1975
Autor
Wydawca Iskry
SeriaEwa wzywa 07…
Gatunekkryminał / sensacja / thriller
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wprawdzie trudno byłoby Helenie Sekule (1927-2020) konkurować w liczbie pozycji wydanych w zawierającej „(mikro)powieści milicyjne” serii Iskier „Ewa wzywa 07…” z na przykład Zygmuntem Zeydlerem-Zborowskim, który w latach 1969-1980 opublikował w sumie jedenaście zeszytów, ale i ona odcisnęła w niej swój trwały ślad. Czego dowodzą omawiane już w tej rubryce „Ślad rękawiczki” (1972), „Kartka z notesu” (1973), „Siedem diabłów dziadka Osiornego” (1974) oraz „Ośmiu gwardzistów w czarnych bermycach” (1979). A to przecież wcale nie wszystko. Dzisiaj biorę na warsztat „Srebrną monetę” – tekst z połowy lat 70. ubiegłego wieku, który do sprzedaży w kioskach „Ruchu” trafił w niebotycznym, jak na dzisiejsze warunki, nakładzie stu tysięcy egzemplarzy. Z jakiegoś powodu, w przeciwieństwie do dwóch pierwszych wymienionych dzisiaj tytułów, nie zainteresował on filmowców i nie został przeniesiony na „mały ekran” jako jeden z odcinków serialu „07 zgłoś się”. A szkoda. Bo zapewne sprawdziłby się nieźle.
Intryguje już pierwsza scena, w której autorka przedstawia nam pracującego w Telefonie Zaufania psychologa Łukasza Majewskiego. Dzwoni do niego kobieta, która zapowiada, że ma właśnie zamiar popełnić samobójstwie poprzez zażycie trucizny. Jest bardzo przekonująca i rzeczowa; nie ukrywa ani swojej tożsamości (Izabela Białoń), ani profesji (pomoc domowa). Nic więc dziwnego, że Majewski traktuje jej słowa nadzwyczaj poważnie i specjalnie przedłuża rozmowę, aby w tym czasie umożliwić odpowiednim służbom zlokalizowanie aparatu, z którego dzwoni desperatka. A nuż uda się szybko zareagować i uratować jej życie. Od telefonu do wtargnięcie do willi na warszawskiej Saskiej Kępie mija jednak ponad godzina. Okazuje się, że to za długo. Gdy na miejsce przybywają – wraz z psychologiem –pracownicy pogotowia ratunkowego, znajdują jedynie trupa.
W domku jest też starszy mężczyzna, który przedstawia się jako Piotr Paweł Łapiński – dyrektor działu planowania w jednej z central handlu zagranicznego. Nie jest jednak ani właścicielem, ani mieszkańcem willi, a jedynie znajomym Celiny Wójcik – teściowej człowieka, do której należy nieruchomość. Tyle że starszej pani nie ma na miejscu – ponoć wyjechała do sanatorium; nie ma też jej córki Marii, wnuka Jacka ani zięcia Norberta Olansky’ego – kanadyjskiego biznesmena o polskich korzeniach (stąd takie właśnie brzmienie nazwiska). Olansky krąży gdzieś w interesach, a Maria Wójcik (która nie ma ślubu z Norbertem) przebywa z synem w Otwocku. Wychodzi więc na to, że Izabela Białoń wykorzystała do popełnienia samobójstwa moment, w którym znajdowała się w domu sama. Czy mogła spodziewać się, że już po dramatycznym fakcie napatoczy się Łapiński, który zresztą składa dziwne i sprzeczne zeznania?…
Przybyłemu na miejsce zdarzenia kapitanowi Milicji Obywatelskiej Andrzejowi Czyżewskiemu od początku coś w tej sprawie nieładnie pachnie. Chociażby to, że nieżywa gosposia ma na sobie elegancką suknię, a na szyi biżuterię należącą do (współ)właścicielki willi. Kolejne wątpliwości dorzuca psycholog Majewski. Kiedy już udaje się w końcu przesłuchać Marię Wójcik, twierdzi ona, że Białoń była typową dziewczyną ze wsi – może i cwaną, ale na pewno nie za inteligentną. Tymczasem pracownik Telefonu Zaufania przekonuje oficera MO, że kobieta, z którą rozmawiał, posługiwała się literacką polszczyzną i na pewno nie używała gwary wiejskiej. Ze sposobu w jaki mówiła można było z kolei odnieść wrażenie, że jest niegłupia. Zatem czy Majewski na sto procent rozmawiał z gosposią Wójcikowej? I czy – w konsekwencji – śmierć Białoń na pewno była dobrowolna?
Mając coraz więcej zastrzeżeń co do wersji o samobójstwie, kapitan Czyżewski i podlegający mu porucznik Marian Józefczyk rozpoczynają śledztwo. Docierają do mieszkających na wsi krewnych i byłych znajomych samobójczyni (względnie ofiary), do jej niedawnego jeszcze narzeczonego, do poprzednich pracodawców – i z każdym praktycznie dniem odkrywają coraz więcej ciekawych rzeczy. Jak na przykład ogromne, jak na możliwości gosposi domowej, oszczędności na książeczce PKO… Helena Sekuła, co udowodniła wcześniej zarówno w „Śladzie rękawiczki”, jak i „Kartce z notesu” miała głowę do układania skomplikowanych, wielowątkowych fabuł – i to nawet wówczas kiedy korzystała z rozmiarów mikropowieści. Nie inaczej jest w przypadku „Srebrnej monety”. Dużo tu motywów pobocznych, ale takich, które wcale nie odwracają uwagi od tego, co najistotniejsze, lecz wzbogacają fabułę, dorzucają nowe informacje na temat bohaterów, czynią ich portrety psychologiczne pełniejszymi i wyrazistszymi. To rzadka umiejętność.
Zastanawiające jest jeszcze jedno. Akcja „Srebrnej monety” rozpoczyna się wieczorem 7 listopada (1974 roku), a autorce udaje się nie poświęcić ani słowa tematowi Wielkiej Rewolucji Październikowej, której kolejne rocznice świętowano przecież także w PRL-u. Wybierając taką datę, musiała mieć pełną świadomość tego, co się z nią wiąże. A jednak nie zająknęła się ani słowem. Może w ten sposób subtelnie wyraziła swoją dezaprobatę. Aczkolwiek nie należy zapominać, że nim na dobre poświęciła się karierze pisarskiej, Helena Sekuła (a właściwie Skuteli) była referentem prasowym w Komendzie Głównej MO.
koniec
8 grudnia 2023

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Ten okrutny XX wiek: Budowle muszą runąć
Miłosz Cybowski

29 IV 2024

Zdobycie ruin klasztoru na Monte Cassino przez żołnierzy armii Andersa obrosło wieloma mitami. Jednak „Monte Cassino” Matthew Parkera bardzo dobrze pokazuje, że był to jedynie drobny epizod w walkach o przełamanie niemieckich linii obrony na południe od Rzymu.

więcej »

Jak to dobrze, że nie jesteśmy wszechwiedzący
Joanna Kapica-Curzytek

28 IV 2024

Czym tak naprawdę jest tytułowa siła? Wścibstwem czy pełnym pasji poznawaniem świata? Trzech znakomitych autorów odpowiada na te i inne pytania w tomie esejów pt. „Ciekawość”.

więcej »

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.