Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 10 czerwca 2023
w Esensji w Esensjopedii

Debra Granik
‹Do szpiku kości›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułDo szpiku kości
Tytuł oryginalnyWinter's Bone
Dystrybutor Vivarto
Data premiery25 lutego 2011
ReżyseriaDebra Granik
ZdjęciaMichael McDonough
Scenariusz
ObsadaJennifer Lawrence, Isaiah Stone, Ashlee Thompson, Valerie Richards, Shelley Waggener, Garret Dillahunt, John Hawkes, Sheryl Lee
MuzykaDickon Hinchliffe
Rok produkcji2010
Kraj produkcjiUSA
Czas trwania100 min
Gatunekdramat
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup

Złe geny
[Debra Granik „Do szpiku kości” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Cztery nominacje do Oscara – i to w najbardziej prestiżowych kategoriach (między innymi najlepszy film, najlepsza aktorka pierwszoplanowa i najlepszy scenariusz adaptowany) – nie mogą być przypadkiem. „Do szpiku kości” Debry Granik, wcześniej dostrzeżony już na Festiwalu Filmowym w Sundance, to zarazem świetny kryminał, jak i bardzo ponure w swym wydźwięku zaangażowane kino społeczne.

Sebastian Chosiński

Złe geny
[Debra Granik „Do szpiku kości” - recenzja]

Cztery nominacje do Oscara – i to w najbardziej prestiżowych kategoriach (między innymi najlepszy film, najlepsza aktorka pierwszoplanowa i najlepszy scenariusz adaptowany) – nie mogą być przypadkiem. „Do szpiku kości” Debry Granik, wcześniej dostrzeżony już na Festiwalu Filmowym w Sundance, to zarazem świetny kryminał, jak i bardzo ponure w swym wydźwięku zaangażowane kino społeczne.

Debra Granik
‹Do szpiku kości›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułDo szpiku kości
Tytuł oryginalnyWinter's Bone
Dystrybutor Vivarto
Data premiery25 lutego 2011
ReżyseriaDebra Granik
ZdjęciaMichael McDonough
Scenariusz
ObsadaJennifer Lawrence, Isaiah Stone, Ashlee Thompson, Valerie Richards, Shelley Waggener, Garret Dillahunt, John Hawkes, Sheryl Lee
MuzykaDickon Hinchliffe
Rok produkcji2010
Kraj produkcjiUSA
Czas trwania100 min
Gatunekdramat
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup
Reżyserka i scenarzystka Debra Granik (rocznik 1963) jest etatową zdobywczynią nagród na największym amerykańskim festiwalu kina niezależnego w Sundance. Po raz pierwszy triumfowała tam przed czternastoma laty krótkometrażowym filmem „Snake Feed”; siedem lat później dwie nagrody zgarnął jej pełnometrażowy debiut – dramat obyczajowy „Down to the Bone”. „Do szpiku kości” jest jej drugim kinowym obrazem; długo kazała na niego czekać, ale cierpliwość widzów została w pełni wynagrodzona. Szukając odpowiedniego materiału na scenariusz, Granik sięgnęła po – wydaną w 2006 roku i noszącą ten sam tytuł co film – powieść starszego od siebie o dekadę Daniela Woodrella. Jest on autorem ośmiu książek (w Polsce Wydawnictwo C&T opublikowało dotychczas trzy: „Pomidorową czerwień”, „Słodkie pożegnania” oraz „Sprawę rodzinną”); akcję wszystkich umieścił w tym samym regionie Stanów Zjednoczonych – na podzielonej między dwa stany, Missouri i Arkansas, wyżynie Ozark. Nie bez powodu. Zamieszkująca ją ludność na przestrzeni wieków wytworzyła własną kulturę, charakteryzującą się odrębnymi od innych części kraju muzyką, folklorem, nawet dialektem. Dziwne może wydawać się jedynie to, że „Do szpiku kości” jest dopiero drugą filmową adaptacją twórczości Woodrella. W 1999 roku, a więc w czasach już dość zamierzchłych, rozgrywającą się w czasach wojny secesyjnej powieść „Woe to Live On” (1987) zekranizował Ang Lee. Przy okazji zmienił też tytuł na znacznie bardziej chwytliwy i tym samym komercyjny – „Przejażdżka z diabłem”.
Akcja „Do szpiku kości” rozgrywa się współcześnie. Gdzieś wśród dzikich lasów wyżyny Ozark położony jest stary, niszczejący dom rodziny Dolly. Nie ma kto o niego zadbać. Jessup Dolly opuścił swoich najbliższych już kilka lat temu; od tamtej pory para się głównie produkcją narkotyków, a jego największym zmartwieniem jest nie dać się złapać glinom. Porzucona przez niego żona, przeżywszy załamanie nerwowe, popadła w apatię i przestała zajmować się dziećmi. W takiej sytuacji głową rodziny została jej najstarsza córka, siedemnastoletnia Ree. To ona każdego dnia martwi się o to, jak zapewnić utrzymanie sobie, matce i dwojgu młodszego rodzeństwa – dwunastoletniemu Sonny’emu i sześcioletniej Ashlee. Na szczęście może liczyć na pomoc najbliższych sąsiadów, którzy a to podrzucą trochę upolowanej dziczyzny, a to dokarmią głodującą od kilku dni szkapę. Ree robi wiele, aby nauczyć Sonny’ego i Ashlee, jak radzić sobie w życiu, nawet w tak niesprzyjających okolicznościach. Uczy ich strzelać z wiatrówki, zabiera na polowania do lasu. Zastępuje im nie tylko chorą matkę, ale również nieobecnego od dawna ojca. W przyszłości planuje nawet zostać zawodowym żołnierzem, dzięki otrzymanym od wojska pieniądzom mogłaby bowiem w odczuwalny sposób ulżyć niełatwej doli rodziny.
Grom uderza nagle i niespodziewanie, gdy pojawia się Baskin, miejscowy szeryf. Przekazuje Ree najnowsze informacje o ojcu. Opuścił on wprawdzie więzienie, ale wciąż grozi mu wyrok za produkcję i handel narkotykami. Na wolność wypuszczono go za poręczeniem majątkowym, aby mógł odpowiadać z wolnej stopy. Wkrótce potem Jessup Dolly zniknął, jakby zapadł się pod ziemię. Problem polega zaś na tym, że jeżeli za tydzień nie wstawi się na rozprawę, przepadnie wszystko, co zastawił – rodzinny dom i okalający go las. A to oznacza, że Ree i jej rodzina zostaną eksmitowani. Dziewczyna, kompletnie zaskoczona takim obrotem sprawy i przestraszona wizją utraty niewielkiego, co prawda, ale zawsze majątku, postanawia odszukać ojca i skłonić go, by pojawił się przed obliczem sprawiedliwości. Tylko w ten sposób może zapewnić Sonny’emu i Ashlee jakąś przyszłość, uchronić rodzeństwo przed rozpadem rodziny, oddaniem w ręce innych. Odnalezienie Jessupa nie jest jednak wcale taką prostą sprawą. Idąc jego tropem, dziewczyna trafia do swojego stryja Teardropa, a następnie do kolejnych coraz bardziej malowniczych i jednocześnie coraz bardziej ponurych postaci, jak chociażby obrzydliwego narkomana Małego Artura i rodziny Miltonów, której nestor Thump zachowuje się nieomal jak lokalny „ojciec chrzestny”. Wszędzie Ree trafia w najlepszym wypadku na zmowę milczenia, w najgorszym – na okazywaną jej jawną wrogość i agresję.
„Do szpiku kości” ma wiele cech kryminału psychologicznego. Już w pierwszych minutach filmu dowiadujemy się bowiem o zniknięciu człowieka, później zaś obserwujemy śledztwo, które w zastępstwie miejscowego szeryfa prowadzi córka zaginionego. W tle mamy natomiast przedstawiony zbiorowy portret lokalnej społeczności, która żyjąc w izolacji od świata zewnętrznego, wytworzyła specyficzne więzi, znaczone wzajemną nieufnością, często przechodzącą w otwartą wręcz nienawiść. To społeczność zdemoralizowana i zdegenerowana, w której dają o sobie znać złe geny, przekazywane z pokolenia na pokolenie, wytworzone zapewne w następstwie wieloletniego zawierania małżeństw w obrębie tej samej wspólnoty. Ten obraz moralnej i materialnej degrengolady podkreśla wizja otoczenia – nieprzyjazna człowiekowi natura, zniszczone chaty, rdzewiejące wraki samochodów, wygłodzone zwierzęta, zacięte i nieprzyjazne twarze ludzi. Na ich tle Ree i jej najbliżsi (w tym także najlepsza przyjaciółka Gail) prezentują się jak postaci z zupełnie innej bajki. Ale to w pełni świadomy zabieg reżyserki, która poprzez ten kontrast chce przekonać widza, że jeszcze nie wszystko stracone, że z tego marazmu, w jaki popadli okoliczni mieszkańcy, można się wyrwać. Przy odpowiedniej motywacji i determinacji. Dla ambitnej siedemnastolatki motorem napędowym działań jest troska o rodzinę. Troska, która staje się zresztą zaraźliwa – przykład Ree z czasem odmienia też bowiem innych.
Mieszkańcy wyżyny Ozark, pozostawieni sami sobie, nauczyli się jakoś radzić, wytworzyli swoiste mechanizmy obronne. Bardzo skuteczne, choć ludziom z zewnątrz zapewne wydałyby się one szokujące, może nawet patologiczne. Ree stara się zaś do ich zatęchłego świata wpuścić nieco świeżego powietrza. I pewnie dlatego w finale czeka ją jednak nagroda. Nie, to jeszcze nie jest happy end, raczej jego zaczątek, co i tak nie zmienia faktu, że w kontekście całego obrazu – bardzo ponurego i złowieszczego – pobrzmiewa on trochę fałszywą nutą. W filmie Debry Granik nie jest najistotniejsze, dlaczego Jessup Dolly zniknął i czy jeszcze w ogóle żyje. Pod tym względem to bardzo nietypowy kryminał. Wątek detektywistyczny posłużył amerykańskiej reżyserce przede wszystkim do zaprezentowania znacznie poważniejszego problemu – kwestii odrzucenia. I to nie jednej rodziny, ale całej społeczności, zepchniętej na margines, pozbawionej udziału w propagandowo nośnym „amerykańskim śnie”. Pobrzmiewają w scenariuszu „Do szpiku kości” echa twórczości zarówno Erskine’a Caldwella i Johna Steinbecka, jak też tak bardzo popularnego w ostatnich latach w naszym kraju Cormacka McCarthy’ego. Ale to nie powinno dziwić, skoro wpływy tych pisarzy widoczne są również w dokonaniach literackich Daniela Woodrella, nie mniej wrażliwego od starszych kolegów po fachu na zagadnienia społeczne.
Poza Debrą Granik i Anne Rosellini (współautorką scenariusza) nominacje do Oscarów otrzymali jeszcze: grająca Ree dwudziestoletnia Jennifer Lawrence, znana między innymi z dramatu psychologicznego „Granice miłości” (2008) Guillerma Arriagi, w którym wystąpiła u boku takich gwiazd, jak Charlize Theron i Kim Basinger, oraz John Hawkes (rocznik 1959), czyli filmowy stryj Teardrop, który do tej pory pojawił się między innymi w „Kongu” (1995) Franka Marshalla, „Od zmierzchu do świtu” (1996) Roberta Rodrigueza, „Gniewie oceanu” (2000) Wolfganga Petersena oraz kinowej wersji „Miami Vice” (2006) Michaela Manna. Czy nominacje te zamienią się w statuetki, dowiemy się już niebawem.
koniec
21 lutego 2011

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Kulawe konie: Sez. 1. odc. 5. Pokerowa zagrywka
Marcin Mroziuk

9 VI 2023

Wprawdzie River Cartwright potrzebował sporo czasu, aby zrozumieć, czemu trafił do Slough House, ale teraz dzięki tej wiedzy może pomóc Jacksonowi Lambowi we wspólnym pokrzyżowaniu planów Diany Taverner. Pytanie brzmi, czy tej rozgrywki w łonie MI5 nie przypłaci życiem porwany Hassan Ahmed.

więcej »

Klasyka kina radzieckiego: Leśni Bracia – estońscy „żołnierze wyklęci”
Sebastian Chosiński

7 VI 2023

Kinematografia estońska z czasów radzieckich nie miała w Polsce Ludowej szczególnego szczęścia. Jeśli już sprowadzano nad Wisłę filmy z republik nadbałtyckich, sięgano głównie po dzieła litewskie. A szkoda! Gdyby było inaczej, „Gniazdo na wietrze” Olava Neulanda, oparte na scenariuszu Grigorija Kanowicza i Isaaka Fridberga, mogłoby stać się sporym wydarzeniem.

więcej »

Kolorowy zawrót głowy
Agnieszka ‘Achika’ Szady

6 VI 2023

Druga część trylogii o multiwersum wszystkich możliwych Spider-Manów (wliczając kota i prosiaka) jest jeszcze bardziej oszałamiająca wizualnie niż pierwsza. Na szczęście efektom nie udało się przyćmić fabuły.

więcej »

Polecamy

Marzenie archeologa

Z filmu wyjęte:

Marzenie archeologa
— Jarosław Loretz

Indianie też nie mieli się czego wstydzić
— Jarosław Loretz

Życie miejskie dla ubogich
— Jarosław Loretz

Drama na trzy ręce
— Jarosław Loretz

Nie, nie, wejście od frontu odpada
— Jarosław Loretz

Technika zgniłego Zachodu
— Jarosław Loretz

Tam, gdzie nikt nie patrzy
— Jarosław Loretz

Czy Herkules była kobietą?
— Jarosław Loretz

Prosimy nie regulować monitora
— Jarosław Loretz

Patyki eliminacji
— Jarosław Loretz

Zobacz też

Tegoż twórcy

American Film Festival 2018 (3)
— Jarosław Robak, Konrad Wągrowski

DocPoint 2015: Son of Anarchy
— Marta Bałaga

Tegoż autora

Komisarz z wyrzutami sumienia
— Sebastian Chosiński

O zachodzie słońca…
— Sebastian Chosiński

Gwałt niech się gwałtem odciska!
— Sebastian Chosiński

Transatlantykiem w morderczy rejs
— Sebastian Chosiński

Antypirat w akcji – szybki i wściekły!
— Sebastian Chosiński

Byśmy rośli w siłę i żyli dostatniej…
— Sebastian Chosiński

Czy klasyk literatury science fiction śni o komiksowej biografii?
— Sebastian Chosiński

Hymn do Kosmosu
— Sebastian Chosiński

Trzech Islandczyków, nie licząc Duńczyka
— Sebastian Chosiński

Dla kogo bije serce niczyje?
— Sebastian Chosiński

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.