Pożegnania 2022 (3/4)Jarosław LoretzPożegnania 2022 (3/4)We wrześniu: 1. – Phillip Mann, nowozelandzki pisarz SF. Jego twórczość koncentrowała się wokół kontaktu ludzkości z obcymi inteligencjami na dalekich planetach. „The Eye of the Queen” opisuje pierwszy kontakt, dyptyk „Story of the Gardener” odmalowuje wojowniczą ekspansję ludzkości i utratę hegemonii nad planetami, „The Disestablishment of Paradise” proponuje zaś rezygnację z kolonizacji planety ze zbiorową świadomością. Żadna spośród jego dziewięciu powieści nie wyszła po polsku. 2. – Frank Drake, amerykański astrofizyk i astrobiolog, twórca równania Drake’a i założyciel programu SETI (Search for Extraterrestial Intelligence), mającego za zadanie poszukiwanie w przestrzeni kosmicznej radiowych i świetlnych sygnałów mogących sugerować istnienie innej cywilizacji. Wraz z Carlem Saganem zaprojektował aluminiową płytkę z nadrukowanymi informacjami o naszej cywilizacji, wysłaną sondą kosmiczną Pioneer 10. 4. – Edward Hulewicz, wiecznie młody piosenkarz estradowy i kompozytor. Współzałożyciel zespołu Tarpany, następnie członek Heliosów i Kanon Rytmu. Od 1971 prowadził samodzielną działalność artystyczną, koncertując w ZSRR, a później w USA, głównie w klubach polonijnych. Po powrocie do Polski stopniowo zbliżył się do nurtu disco polo. 6. – Just Jaeckin, francuski reżyser i scenarzysta filmowy. Spod ręki wyszła klasyka kina erotycznego: „Emmanuelle” z Sylvią Kristel, „Historia O” z Corinne Cléry i Udo Kierem, „Prywatne kolekcje” z Laurą Gemser (w reżyserii wspomagał Jaeckina Walerian Borowczyk), „Kochanek Lady Chatterley” i prześliczna, mocno kiczowata opowieść fantasy – „Gwendolina”. 6. – Peter Straub, amerykański pisarz specjalizujący się w szeroko pojętej grozie. Po polsku wyszły jego powieści „Julia” (sfilmowana jako „Full Circle”), „Upiorna opowieść” (sfilmowana z udziałem Freda Astaire’a i Douglasa Fairbanksa Jr.), „Kraina cieni” (nominacja do World Fantasy Award), „Koko” (World Fantasy Award), „Tajemnica”, „Pan X.” (nagroda Brama Stokera, nominacja do nagrody Augusta Derletha), „Zaginiony, zaginiona” (nagrody jak „Pan X.”) oraz dwie powieści napisane na spółkę ze Stephenem Kingiem: „Talizman” (World Fantasy Award, nagroda Locusa) i „Czarny dom” (nominacja do nagrody Brama Stokera). 8. – Elżbieta II, królowa, która panowała nad Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej 70 lat i 214 dni. Kobieta-instytucja, bez której świat – nie tylko ten wyspiarski – nie jest już taki sam. 11. – Javier Marías, hiszpański pisarz, którego książki, przełożone na 46 języków, osiągnęły nakład 9 milionów egzemplarzy. Z 18 powieści i trzech zbiorów opowiadań wyszły po polsku: „Wszystkie dusze”, „Mężczyzna sentymentalny”, „Serce tak białe”, „Zakochania”, „Jutro, w czas bitwy, o mnie myśl”, „Czarne plecy czasu”, „Pisane życia”, „Tak się zaczyna”, „Berta Isla”, „Tomás Nevinson” oraz trylogia „Twoja twarz jutro”. 12. – Ramsey Lewis, amerykański pianista i kompozytor jazzowy, łączący gospel i utwory klasyczne. Nagrał 80 albumów przeważnie pod szyldem Ramsey Lewis Trio, zdobywając pięć złotych płyt i trzy nagrody Grammy. 13. – Jean-Luc Godard, francuski reżyser, scenarzysta i krytyk filmowy, przedstawiciel francuskiej Nowej Fali, nagrodzony w 2010 roku Oscarem za całokształt twórczości. Jego najważniejsze filmy to „Do utraty tchu”, „Żyć własnym życiem”, „Pogarda”, „Amatorski gang”, „Alphaville”, „Szalony Piotruś”, „Męski – żeński: 15 scen z życia” i „Weekend”. 14. – Irene Papas, grecka aktorka, mająca na swoim koncie role w ponad 80 filmach. Najwięcej rozgłosu przyniosły jej występy w „Działach Navarony”, „Trojańskich kobietach”, „Antygonie”, „Elektrze”, „Greku Zorbie”, „Z”, „Ifigenii” i „Chrystus zatrzymał się w Eboli”. Równocześnie kontynuowała karierę śpiewaczą, nagrywając dwie płyty z Vangelisem i jedną z piosenkami Mikisa Theodorakisa. 14. – Henry Silva, amerykański drugoplanowy aktor grający głównie czarne charaktery. W bardziej zauważalny sposób zaznaczył swoją obecność w „Ryzykownej grze”, „Przeżyliśmy wojnę”, „Aligatorze”, „Sprawie Sharky’ego”, „Ucieczce z Bronxu” i „Ghost Dog: Droga samuraja”. 19. – Piotr Marczewski, kompozytor, pianista i dyrygent. Jego autorstwa była muzyka m.in. do „Rzeczpospolitej babskiej”, „Wakacji z duchami”, „Daleko od szosy”, „Trędowatej”, „Kariery Nikodema Dyzmy”, „Znachora” czy „Przygód kota Filemona”. 22. – Hilary Mantel, właściwie Hilary Thompson. Brytyjska autorka powieści historycznych. Dwukrotna laureatka Nagrody Bookera – za pierwszy i drugi tom trylogii o Tomaszu Cromwellu: „W komnatach Wolf Hall” i „Na szafocie”. Po polsku wyszedł także trzeci tom, „Lustro i światło”, jak również trylogia „Kogo śmierć nie sięgnie” i dwie luźne powieści – „Zmiana klimatu” oraz „Zamach na Margaret Thatcher”. 23. – Louise Fletcher, amerykańska aktorka, która zyskała szczyt sukcesu na samym początku kariery, zgarniając Oscara, Złoty Glob i nagrodę BAFTA ze rolę pielęgniarki w „Locie nad kukułczym gniazdem”. Później grała w dość przypadkowych filmach, jak „Egzorcysta II: Heretyk”, „Mamma Dracula”, „Dziwni najeźdźcy”, „Burza mózgów”, „Podpalaczka”, „Najeźdźcy z Marsa” czy „Kwiaty na poddaszu”. 23. – Franciszek Pieczka, aktor filmowy i teatralny. Gustlik z „Czterech pancernych i psa”, Mateusz z „Żywotu Mateusza”, stary Kiemlicz z „Potopu”, przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w „Pełni nad głowami”, Jańcio z „Jańcia Wodnika”, Mateusz z „Pogrzebu kartofla”… Długo by wymieniać… 24. – Pharoah Sanders, właściwie Farrell Sanders. Amerykański muzyk uznany za jednego z najwybitniejszych tenorzystów saksofonowych w dziejach jazzu. Często tworzył obszerne freejazzowe suity. Po okresie współpracy z Orkiestrą Sun Ra skompletował własną grupę muzyków. Nagrywał płyty i koncertował z takimi tuzami jak John Coltrane czy McCoy Tyner. 28. – Coolio, czyli tak naprawdę Artis Leon Ivey Jr. Amerykański raper, który podbił muzyczne rynki piosenką „Gangsta’s Paradise”, za singiel z którą dostał zresztą nagrodę Grammy. Inne, już nie tak powszechnie znane jego przeboje, to „C U When U Get There”, „Fantastic Voyage” i „1, 2, 3, 4 (Sumpin’ New)”. Zagrał też w szeregu filmów i seriali, choć role dobierał niezbyt szczęśliwie. |
Brytyjska autorka kryminałów Dorothy Leigh Sayers, w przeciwieństwie do Raymonda Chandlera czy spółki pisarskiej używającej pseudonimu Patrick Quentin, nie była rozpieszczana przez polskich reżyserów. W połowie lat 80. powstały jednak dwa oparte na jej opowiadaniach, zrealizowane przez Stanisława Zajączkowskiego, spektakle. Jeden z nich był adaptacją tekstu zatytułowanego „Człowiek, który wiedział, jak to się robi”.
więcej »Czy nikt z Was nie marzył, żeby popływać sobie pod wodą wraz z ulubionym koniem? Nie? To dziwne…
więcej »Powie ktoś, że oparta na prozie słowackiego pisarza Juraja Váha „Noc w Klostertal” byłaby ciekawsza, gdyby nie pojawiający się na finał wątek propagandowy. Tyle że nie pobrzmiewa on wcale fałszywą nutą. Gdyby przyjąć założenie, że cała ta historia wydarzyła się naprawdę, byłby nawet całkiem realistyczny. W każdym razie nie zmienia to faktu, że spektakl Tadeusza Aleksandrowicza ogląda się znakomicie nawet pięćdziesiąt pięć lat po premierze.
więcej »Nurkujący kopytny
— Jarosław Loretz
Latająca rybka
— Jarosław Loretz
Android starszej daty
— Jarosław Loretz
Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz
Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz
Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz
Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz
Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz
Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz
Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (4/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (2/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (1/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (4/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (3/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (2/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (1/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2020 (4/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2020 (3/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2020 (2/4)
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Nurkujący kopytny
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Latająca rybka
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Android starszej daty
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz