Mroczny portret Moskwy odmalowany został pędzlem, tfu!… piórem czternastu pisarzy, których teksty, zgodnie z przyjętą odgórnie zasadą, podzielone zostały na kilka – w tym konkretnym przypadku cztery – części. Każda z nich otrzymała tytuł jednej z wielkich rosyjskich powieści dziewiętnastego wieku: „Zbrodnia i kara” (Fiodora Dostojewskiego) – cztery opowiadania, „Martwe dusze” (Nikołaja Gogola) – także cztery teksty, „Ojcowie i dzieci” (Iwana Turgieniewa) – trzy oraz „Wojna i pokój” (Lwa Tołstoja) – również trzy. Na otwarcie wybrano opowiadanie Anny Starobiniec – sprawdzonej autorki, której książki ukazywały się już wcześniej poza granicami Rosji, także w naszym kraju (vide powieść „Schron 7/7”). Starobiniec to pisarka bardzo nierówna, lepiej radząca sobie jednak w krótszych formach prozatorskich (patrz: zbiór „Szczeliny”), co zresztą potwierdziła tekstem wybranym do „Moskwa Noir”. Jej „Autobus miłosierdzia” to jeden z dwóch najmocniejszych punktów całego zbioru. Historia nie jest może szczególnie oryginalna – jeżeli ktoś oglądał współczesne rosyjskie kino sensacyjne (chociażby „Pułapkę na zabójcę”, „Róże dla Elzy”, „Antykiller D.K.: Miłość bez pamięci”, „Strażników sieci”, „Prosto w serce” czy „Człowieka znikąd”), niczym szczególnym zaskoczony nie zostanie – ale została świetnie opowiedziana. Zarówno z nerwem, jak i przymrużeniem oka. Jej bohaterem jest Andriej Kałużski, kierownik PR firmy „Star Oil” prowadzonej przez deputowanego Dumy – a jednocześnie biznesmena i gangstera – Nikołaja Starkowskiego (ksywka Stary). Chcąc nieco uczłowieczyć swojego szefa, wpada na pomysł, aby stanął on na czele fundacji „Bezdomna Rosja”, która zabiera się za organizację głośnego w całym kraju charytatywnego kostiumowego Balu Miłosiernych Monstrów. Dochód z imprezy ma zostać przeznaczony na walkę z bezdomnością. Przynajmniej oficjalnie, ponieważ Kałużski ma nieco inne plany, jak wydać zebrane pieniądze. A pomóc ma mu w tym najnowsza kochanka Starego – jeszcze niedawno bezdomna narkomanka – Lisiczka Li… Potężnego kopa daje także tekst Andrieja Chusnutdinowa „Nocleg”, którego główną postacią jest działający na zlecenie lokalnego mafiosa płatny zabójca Arkadij Wielcew. Przychodzi jednak dzień, kiedy Arkasza buntuje się przeciwko swemu pryncypałowi, którego – jak się okazuje, słusznie – podejrzewa o romans ze swoją żoną. W efekcie zabija jego, ją, dwóch ochroniarzy i dwie przypadkowe osoby, które akurat napatoczyły się w klubie nocnym. Uciekając przed innymi cynglami, trafia do obskurnej kamienicy, w której wynajmuje na noc pokój od wyjątkowo paskudnej babci Agafii. W środku zastaje prostytutkę Łanę – „darmowy dodatek” do mieszkania. Wysłuchawszy dramatycznej opowieści dziewczyny, postanawia jej pomóc, nie przypuszczając nawet, z iloma będzie się to wiązać problemami. Jeśli do opowiadań Starobiniec i Chusnutdinowa dorzucimy jeszcze krótką, ale również udaną, nowelkę Ludmiły Pietruszewskiej „Nowa dzielnica” – o mężu dręczonym przez wyrzuty sumienia z powodu tego, co uczynił małżonce – okaże się, że pierwsza część zbioru, zawdzięczająca tytuł książce Dostojewskiego, jest tą zdecydowanie najciekawszą. Mimo że odrobinę psuje ją Wiaczesław Kuricyn mało wiarygodnym i niedopracowanym „Złotem i heroiną” (ponownie o – delikatnie mówiąc – mało uczciwym biznesmenie).

„Martwe dusze”, czyli druga część „Moskwy Noir”, niewiele – zgodnie z tytułem – mają w sobie życia. Nie potrafią go też wykrzesać autorzy ze swoich opowiadań. „Polana Tysiąca Trupów” Aleksandra Anuczkina, opowiadająca o młodym przestępcy, który został milicjantem i od swego przełożonego uczy się, na czym polega praca stróża prawa, jest napisana nieskładnie; pisarz porusza kilka wątków, by ostatecznie pociągnąć ten najmniej interesujący. Nie za dużo dobrego da się też powiedzieć o opowiadaniu „Czyste Prudy, brudny seks albo spotkanie towarzyszy bojowych” Władimira Tuczkowa, które nie dość, że opowiada historyjkę tak nieprawdopodobną, że aż niezamierzenie śmieszną (o pojedynku dwunastu killerów, walczących o ufundowane przez oligarchów dziesięć milionów dolarów), to na dodatek kończy się tam, gdzie równie dobrze mogłoby się dopiero zacząć. „Sobowtóra” Gleba Szulpiakowa przed katastrofą ratuje pierwiastek nadprzyrodzony, co nie zmienia faktu, że wykreowana przez autora postać starego i samotnego aktora, który pewnego dnia spotyka na swej drodze człowieka wyglądającego dokładnie tak jak on, zwyczajnie nie przekonuje. Może gdyby pisarz miał możność pogłębić portret psychologiczny swego bohatera, ocena tekstu byłaby nieco wyższa. Honoru „Martwych dusz” broni jedynie „Dekameron” Igora Zotowa – opowieść o trudnym dojrzewaniu i zawiedzionej miłości, które prowadzą bohatera do popełnienia bardzo niecnego czynu. Niestety, o ile z dużym zainteresowaniem śledzi się dawne losy postaci, o tyle wątek współczesny sprawia wrażenie nazbyt wydumanego. Nierówne są także opowiadania z trzeciej części. Na pewno nie popisała się Irina Dienieżkina, która w „Bożym Narodzeniu” zaprezentowała skutki toksycznego związku zadufanego w sobie egoistycznego artysty-malarza ze spolegliwą korektorką w wydawnictwie. Punkt wyjścia, który obrała pisarka, jeszcze co nieco rokował, problem w tym, że Dienieżkina nie bardzo wiedziała, jak swoje dzieło atrakcyjnie zakończyć i ostatecznie podjęła decyzję, by pójść na skróty. Podobnie zresztą jak Maksim Maksimow w „Tata mnie kocha”, który to tekst dałoby się uratować – jednak pod warunkiem, że jego autor miałby znacznie więcej miejsca na opisanie patologicznych relacji między niemłodą już, zgorzkniałą nauczycielką, a jej umierającym ojcem. Perełką mogło natomiast stać się opowiadanie Siergieja Samsonowa „Punkt niepowrotu”, czyli historia dwóch studentów Instytutu Literackiego, którzy marzą o wielkiej karierze artystycznej. Samsonow wykorzystał w nim często obecny w literaturze – zwłaszcza modernistycznej – motyw zauroczenia silną osobowością (swoistego psychicznego wampiryzmu), które jednak w pewnym momencie pryska, prowadząc z czasem do coraz bardziej groteskowych i dramatycznych wydarzeń. Niestety, nie zadbał o przekonujące odmalowanie momentu granicznego, czyli chwili, w której spada zasłona i studenci Dimon Tatczuk i Siergiej Biessonow stopniowo zaczynają zamieniać się rolami.