Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 27 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Czesław Niemen
‹Live in Opole 1971›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułLive in Opole 1971
Wykonawca / KompozytorCzesław Niemen
Data wydania2015
NośnikCD
Czas trwania57:41
Gatunekkoncert, rock
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
W składzie
Czesław Niemen, Tomasz Jaśkiewicz, Jacek Mikuła, Janusz Zieliński, Andrzej Tylec, Krystyna Prońko, Zofia Borca, Elżbieta Linkowska
Utwory
CD1
1) Italiam, Italiam05:04
2) Bema pamięci żałobny rapsod16:55
3) I’ve Been Loving You Too Long07:45
4) Nie jesteś moja10:04
5) Człowiek jam niewdzięczny17:51
Wyszukaj / Kup

Non omnis moriar: Niemen koncertowy! I co z tego, że bootleg…

Esensja.pl
Esensja.pl
Muzyczna archeologia? Jak najbardziej. Ale w pełni uzasadniona. W myśl Horacjańskiej sentencji: „Nie wszystek umrę” chcemy w naszym cyklu przypominać Wam godne ocalenia płyty sprzed lat. Albumy, które dawno już pokrył kurz, a ich autorów pamięć ludzka najczęściej wymazała ze swoich zasobów. Dzisiaj wielka gwiazda polskiego rocka – Czesław Niemen.

Sebastian Chosiński

Non omnis moriar: Niemen koncertowy! I co z tego, że bootleg…

Muzyczna archeologia? Jak najbardziej. Ale w pełni uzasadniona. W myśl Horacjańskiej sentencji: „Nie wszystek umrę” chcemy w naszym cyklu przypominać Wam godne ocalenia płyty sprzed lat. Albumy, które dawno już pokrył kurz, a ich autorów pamięć ludzka najczęściej wymazała ze swoich zasobów. Dzisiaj wielka gwiazda polskiego rocka – Czesław Niemen.

Czesław Niemen
‹Live in Opole 1971›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułLive in Opole 1971
Wykonawca / KompozytorCzesław Niemen
Data wydania2015
NośnikCD
Czas trwania57:41
Gatunekkoncert, rock
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
W składzie
Czesław Niemen, Tomasz Jaśkiewicz, Jacek Mikuła, Janusz Zieliński, Andrzej Tylec, Krystyna Prońko, Zofia Borca, Elżbieta Linkowska
Utwory
CD1
1) Italiam, Italiam05:04
2) Bema pamięci żałobny rapsod16:55
3) I’ve Been Loving You Too Long07:45
4) Nie jesteś moja10:04
5) Człowiek jam niewdzięczny17:51
Wyszukaj / Kup
Czy to najwybitniejszy artysta w dziejach polskiego rocka? Zapewne można by się o to spierać, ale raczej nie ma wątpliwości, że gdyby sporządzić listę tych „naj-”, to Czesław Wydrzycki (rodem ze Starych Wasiliszek na terenie dzisiejszej Białorusi) znalazłby się bez wątpienia na podium. Do Polski trafił dopiero w 1958 roku jako repatriant, mając lat dziewiętnaście. To był w zasadzie ostatni moment, jeśli chciał uniknąć powołania do Armii Radzieckiej. Po kilkunastu miesiącach zawirowań ostatecznie zamieszkał w Gdańsku, gdzie poznał „ojca chrzestnego polskiego rocka”, Franciszka Walickiego. To on w 1962 roku pomógł mu rozpocząć karierę. Niemen – bo taki wkrótce przyjął pseudonim artystyczny – początkowo występował solo, potem trafił – jako jeden z kilku wokalistów – do składu Niebiesko-Czarnych, których opuścił jesienią 1965 roku. Niebawem z byłymi muzykami Chochołów stworzył własny zespół – Akwarele. Z nimi nagrał trzy klasyczne longplaye: „Dziwny jest ten świat” (1967), „Sukces” (1968) oraz „Czy mnie jeszcze pamiętasz” (1968), po czym zrobił potężną artystyczną woltę i odważnie wkroczył do świata rocka progresywnego. Efektem tej zmiany stał się, nagrany w październiku 1969 roku, album „Enigmatic” (1970), który zawierał opus magnum artysty, czyli „Bema pamięci żałobny rapsod” do słów Cypriana Kamila Norwida.
W nowym zespole pojawili się nowi muzycy. Ze starego składu (z Akwarelami) pozostali jedynie gitarzysta Tomasz Jaśkiewicz oraz saksofonista Zbigniew Sztyc; dołączyli natomiast: basista Janusz Zieliński i perkusista Czesław Bartkowski (dotąd współpracujący głównie z artystami jazzowymi). Gościnnie na płycie można usłyszeć jeszcze dwóch dodatkowych saksofonistów: Zbigniewa Namysłowskiego oraz Michała Urbaniaka (sic!). Płyta z jednej strony odniosła gigantyczny sukces (i ceniona jest po dziś dzień), z drugiej – wywołała furię poetyckich konserwatystów, którzy zarzucali Niemenowi szarganie świętości narodowych. Muzyk nic sobie z tego jednak – na szczęście! – nie robił i niebawem wziął na warsztat kolejne utwory wieszcza (w tym „Italiam, Italiam” oraz „Aerumnarum plenus”), które pojawiły się na piątym w kolejności (dwupłytowym) wydawnictwie. Oficjalnie zatytułowane zostało ono „Niemen” (1971); nieoficjalnie natomiast nazywane jest, z powodu okładki, „Czerwonym albumem”. Skład ponownie uległ zmianie (choć niewielkiej): rolę organisty Wydrzycki przekazał Jackowi Mikule, a za bębnami w kilku utworach zasiadł Janusz Stefański. Pojawił się również trzyosobowy żeński chórek, w którym śpiewała bardzo znana później Krystyna Prońko.
Mimo nagonki medialnej na Niemena – a może poniekąd właśnie dzięki niej – album ponownie sprzedawał się świetnie, stając się trzecim wydawnictwem artysty (po longplayach „Dziwny jest ten świat” i „Enigmatic”), który „zapracował” na status Złotej Płyty (i to w czasach, gdy chcąc otrzymać to wyróżnienie, trzeba było sprzedać sto tysięcy egzemplarzy). Wręczenie nagrody przez kierownictwo Polskich Nagrań odbyło się podczas IX Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, który tradycyjnie odbył się na początku lata 1971 roku. Przy okazji, a było to dokładnie 26 czerwca – Niemen (wraz z zespołem) dał blisko godzinny występ w ramach większej całości zorganizowanej pod hasłem „Jazzorama”. Parę dekad później materiał ten ujrzał światło dzienne pod tytułem „Enigmatic Live”. Był to oczywiście bootleg, trudno zresztą dostępny w formie materialnej. Na szczęście w roku ubiegłym, specjalizująca się w odgrzebywaniu staroci, berlińska wytwórnia New Music – Green Tree wydała te nagrania jako „Live in Opole 1971”. Dźwięk pochodzi ze stołu mikserskiego, nie jest więc rewelacyjny, ale da się słuchać. W porównaniu z krążkiem krążącym przed laty w Polsce jest kilka różnic: przede wszystkim wycięto zapowiedzi, których nie wygłasza Niemen, oraz ponad sześciominutową sekwencję wręczania artyście Złotej Płyty; dodano natomiast zapowiedź Wydrzyckiego do utworu „Nie jesteś moja”. W efekcie całość prezentuje się nadzwyczaj spójnie. Gdyby tylko jakość nagrań była lepsza, mielibyśmy do czynienia z płytą rewelacyjną. Na dodatek prezentującą Niemena w nietypowym dla niego składzie.
Dlaczego nietypowym? Wszak na scenie amfiteatru opolskiego pojawili się niemal wszyscy artyści, którzy wzięli udział w rejestracji „Czerwonego albumu”. No właśnie, „niemal”. Zabrakło bowiem Czesława Bartkowskiego i Janusza Stefańskiego, których zastąpił młody, wówczas zaledwie dwudziestodwuletni, perkusista Andrzej Tylec, którego Niemen wypatrzył w składzie wrocławskiej awangardowej formacji Romuald i Roman (w przyszłości natomiast, zmarły w grudniu 1990 roku, bębniarz przewinął się między innymi przez Breakout, Bandę i Wandę oraz Maanam). Koncert otworzyło Norwidowskie „Italiam, Italiam” (z „Czerwonego albumu”), a za wstęp do niego odpowiadał grający na gitarze Tomasz Jaśkiewicz, szybko zresztą zepchnięty na dalszy plan przez potężnie śpiewającego, z tym charakterystycznym wschodnim zaśpiewem, lidera. W tle zaś pojawiają się organy Hammonda Jacka Mikuły, który w tym składzie zespołu akompaniującego Wydrzyckiemu wyrósł de facto na postać numer dwa. Co oczywiście nie oznacza deprecjonowania wkładu pozostałych artystów. „Italiam, Italiam” nie zabrzmiałoby przecież tak porywająco, gdyby nie psychodeliczna i z soulowymi ciągotkami sekcja rytmiczna. Po zakończeniu utworu rozlegają się potężne oklaski (tu jednak wycięte), które dobitnie świadczą o tym, jak Niemen był w tamtym czasie traktowany przez publikę. Wtedy też na scenę wkracza przedstawiciel Polskich Nagrań, aby wręczyć muzykowi Złotą Płytę (czego na „Live in Opole 1971” również nie usłyszymy).
Słyszymy za to po chwili „Bema pamięci żałobny rapsod”, którego introdukcja – ponad sześć minut – należy tak naprawdę do jednego tylko artysty, Jacka Mikuły. Kiedy wreszcie do hammondzisty dołączają pozostali, robi się nadzwyczaj awangardowo; przez kilkadziesiąt sekund grupa łączy hard rocka z free jazzem, aż wreszcie wykluwa się z tego najbardziej znany organowy motyw w dziejach polskiego rocka, wzmocniony na dodatek przejmującym śpiewem Niemena. Pojawia się tutaj również żeński chórek złożony z Krystyny Prońko, Zofii Borcy oraz Elżbiety Linkowskiej, które zastąpiły obecne na płycie „Enigmatic” Alibabki. W dalszej części „Rapsod…” nie różni się już niczym specjalnym od wersji studyjnej, choć oczywiście brzmi bardziej surowo (nie tylko dlatego, że mamy do czynienia z bootlegiem). Zaskoczeniem dla publiczności opolskiej był zapewne utwór numer trzy – „I’ve Been Loving You Too Long” („Kochałem cię zbyt długo”), kompozycja z repertuaru gwiazdy muzyki soul Otis Reddinga (z albumu „Otis Blue” z 1965 roku). Niemen zapowiada ją jako numer przygotowywany na kolejne wydawnictwo – i rzeczywiście pojawi się on na opublikowanym przez CBS, a nagranym z towarzyszeniem muzyków SBB krążku „Strange is This World” (1972).
Różnica jest jednak zasadnicza. W wersji koncertowej kompozycja ta rozrosła się do prawie ośmiu minut, w studiu okrojono ją niemal o połowę. W obu przypadkach mamy jednak do czynienia z soulową balladą, zaśpiewaną w typowo Niemenowskiej manierze. Wydrzycki nie byłby jednak sobą, gdyby nie dodał czegoś oryginalnego – w tym przypadku jest to głównie środkowa, instrumentalna, bardzo rockowa część, w której lider, mając chwilę wolnego od obowiązków wokalnych, gra na… bongosach. Po wycieczce za Ocean wracamy do Polski, aby usłyszeć drugi z numerów pochodzący z „Czerwonego albumu” – „Nie jesteś moja”. Otwierają go improwizowane dialogi wokalne Niemena ze wspomagającym go chórkiem; w dalszej części improwizacji też zresztą nie brakuje, choć ich charakter jest zasadniczo inny – zespół jawi się w nich jak skrzyżowanie formacji psychodelicznej z hardrockową (vide organy Hammonda). Aż dziwi, że tak niewiele ma tu do powiedzenia gitarzysta Tomasz Jaśkiewicz, ale to może być akurat efekt nienajlepszej jakości dźwięku. Koncert zamyka druga ze suit – monumentalny „Człowiek jam niewdzięczny”.
Z początku jest on bardzo bliski temu, co można usłyszeć na płycie studyjnej (ponownie kłania się „Czerwony album”), ale później lider wykorzystuje go głównie do przedstawienia członków zespołu, co za każdym razem poprzedzone jest kilkudziesięciosekundowymi wstawkami solowymi poszczególnych muzyków. I dopiero w finale następuje powrót do głównego wątku. Niewiele pozostało – przynajmniej jak dotąd – po Czesławie Niemenie płyt koncertowych, dlatego też każdy tego rodzaju materiał ma wartość szczególną. Tym bardziej że prezentują one artystę nierzadko dużo ciekawszego (a już na pewno bardziej skłonnego do awangardowych eksperymentów) niż w nagraniach studyjnych, czego dobitnie dowodzą albumy: zawierający nagrania z festiwalu Jazz Jamboree „Kattorna (1972) / Pamflet na ludzkość (1975)” (2009) oraz „41 potencjometrów pana Jana” (2007), na który trafił klubowy występ z 1974 roku. „Live in Opole 1971”, mimo że nadal pozostaje wydawnictwem nieoficjalnym, wypełnia bardzo bolesną lukę w dziejach polskiego rocka.
koniec
29 października 2016
Skład:
Czesław Niemen – śpiew, instrumenty perkusyjne
Tomasz Jaśkiewicz – gitara elektryczna
Jacek Mikuła – organy Hammonda
Janusz Zieliński – gitara basowa
Andrzej Tylec – perkusja
gościnnie:
Krystyna Prońko – chórki
Zofia Borca – chórki
Elżbieta Linkowska – chórki

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Nie taki krautrock straszny: Czas (smutnych) rozstań
Sebastian Chosiński

22 IV 2024

Longplayem „Future Days” wokalista Damo Suzuki pożegnał się z Can. I chociaż Japończyk nigdy nie był wielkim mistrzem w swoim fachu, to jednak każdy wielbiciel niemieckiej legendy krautrocka będzie kojarzył go głównie z trzema pełnowymiarowymi krążkami nagranymi z Niemcami.

więcej »

Non omnis moriar: Praga pachnąca kanadyjską żywicą
Sebastian Chosiński

20 IV 2024

Muzyczna archeologia? Jak najbardziej. Ale w pełni uzasadniona. W myśl Horacjańskiej sentencji: „Nie wszystek umrę” chcemy w naszym cyklu przypominać Wam godne ocalenia płyty sprzed lat. Albumy, które dawno już pokrył kurz, a ich autorów pamięć ludzka nierzadko wymazała ze swoich zasobów. Dzisiaj wspólny album czechosłowackiej Orkiestry Gustava Broma i kanadyjskiego trębacza Maynarda Fergusona.

więcej »

Nie taki krautrock straszny: Nie zadzieraj z Czukayem!
Sebastian Chosiński

15 IV 2024

W latach 1968-1971 życie muzyków Can ogniskowało się wokół pracy. Mieszkając w Schloß Nörvenich, praktycznie nie wychodzili ze studia. To w którymś momencie musiało odbić się na kondycji jeśli nie wszystkich, to przynajmniej niektórych z nich. Pewien kryzys przyszedł wraz z sesją do „Ege Bamyasi” i nie wiadomo, jak by to wszystko się skończyło, gdyby sprawy w swoje ręce nie wziął nadzwyczaj zasadniczy Holger Czukay.

więcej »

Polecamy

Murray Head – Judasz nocą w Bangkoku

A pamiętacie…:

Murray Head – Judasz nocą w Bangkoku
— Wojciech Gołąbowski

Ryan Paris – słodkie życie
— Wojciech Gołąbowski

Gazebo – lubię Szopena
— Wojciech Gołąbowski

Crowded House – hejnał hejnałem, ale pogodę zabierz ze sobą
— Wojciech Gołąbowski

Pepsi & Shirlie – ból serca
— Wojciech Gołąbowski

Chesney Hawkes – jeden jedyny
— Wojciech Gołąbowski

Nik Kershaw – czyż nie byłoby dobrze (wskoczyć w twoje buty)?
— Wojciech Gołąbowski

Howard Jones – czym właściwie jest miłość?
— Wojciech Gołąbowski

The La’s – ona znowu idzie
— Wojciech Gołąbowski

T’Pau – marzenia jak porcelana w dłoniach
— Wojciech Gołąbowski

Zobacz też

W trakcie

zobacz na mapie »
Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.