Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 28 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Elephant9
‹Greatest Show on Earth›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułGreatest Show on Earth
Wykonawca / KompozytorElephant9
Data wydania16 lutego 2018
Wydawca Rune Grammofon
NośnikCD
Czas trwania35:58
Gatunekjazz, rock
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
W składzie
Ståle Storløkken, Nikolai Hængsle Eilertsen, Torstein Lofthus
Utwory
CD1
1) Way of Return05:28
2) Actionpack106:30
3) Farmer’s Secret05:21
4) Dancing with Mr. E05:28
5) Mystery Blend06:17
6) Freaks06:55
Wyszukaj / Kup

Tu miejsce na labirynt…: Ziemia – planeta wybitnych muzyków
[Elephant9 „Greatest Show on Earth” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
W ostatnich latach fani przyzwyczaili się już do tego, że kiedy pada hasło „Elephant9”, odzew musi brzmieć: „Reine Fiske”! Nie tym razem jednak. Na najnowszej, wydanej w połowie lutego płycie norweskiego tria szwedzkiego gitarzysty nie uświadczymy. Ale czy to oznacza, że „Greatest Show on Earth” jest produkcją słabszą od „Atlantis” czy „Silver Mountain”? W żadnym wypadku. Tym bardziej że rolę gitary przejęły nie mniej klimatyczne i zadziorne instrumenty klawiszowe.

Sebastian Chosiński

Tu miejsce na labirynt…: Ziemia – planeta wybitnych muzyków
[Elephant9 „Greatest Show on Earth” - recenzja]

W ostatnich latach fani przyzwyczaili się już do tego, że kiedy pada hasło „Elephant9”, odzew musi brzmieć: „Reine Fiske”! Nie tym razem jednak. Na najnowszej, wydanej w połowie lutego płycie norweskiego tria szwedzkiego gitarzysty nie uświadczymy. Ale czy to oznacza, że „Greatest Show on Earth” jest produkcją słabszą od „Atlantis” czy „Silver Mountain”? W żadnym wypadku. Tym bardziej że rolę gitary przejęły nie mniej klimatyczne i zadziorne instrumenty klawiszowe.

Elephant9
‹Greatest Show on Earth›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułGreatest Show on Earth
Wykonawca / KompozytorElephant9
Data wydania16 lutego 2018
Wydawca Rune Grammofon
NośnikCD
Czas trwania35:58
Gatunekjazz, rock
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
W składzie
Ståle Storløkken, Nikolai Hængsle Eilertsen, Torstein Lofthus
Utwory
CD1
1) Way of Return05:28
2) Actionpack106:30
3) Farmer’s Secret05:21
4) Dancing with Mr. E05:28
5) Mystery Blend06:17
6) Freaks06:55
Wyszukaj / Kup
W tym roku mija dziesięć lat od płytowego debiutu Elephant9. Zarejestrowany w studiu na tak zwaną „setkę” album „Dodovoodoo”, choć pewnie nikt się tego jeszcze wtedy nie spodziewał, otworzył nowy rozdział w dziejach skandynawskiego jazz-rocka. Wraz z nim narodziła się bowiem formacja, której w ciągu następnej dekady nie zdarzyło się nagrać złej płyty. Ba! płyty, którą można by – nawet przy maksymalnie złej woli – określić mianem „przeciętnej” czy „średniej”. Ale czy należy się temu dziwić, skoro grupie lideruje Ståle Storløkken – muzyk, którego można usłyszeć na krążkach takich wykonawców (jazzowych i rockowych), jak Motorpsycho, Reflections in Cosmo, Møster! czy Humcrush? To oczywiście pytanie retoryczne… Od początku istnienia Elephant9 na scenie i w studiu Storløkkenowi towarzyszą ci sami znakomici artyści: basista Nicolai Hængsle Eilertsen (występujący ze Stålem w pierwszym składzie Møster!) oraz perkusista Torstein Lofthus (który do 2014 roku bębnił w wymykającym się wszelkim próbom zaszufladkowania Shining).
Po „Dodovoodoo” trio nagrało jeszcze albumy „Walk the Nile” (2010) i koncertowy „Live at the BBC” (2011), po czym – zapewne ku zaskoczeniu, ale i wielkiej radości swoich najzagorzalszych wielbicieli – rozrosło się do kwartetu. Czwartym muzykiem, przez lata mającym jednak status gościa, został legendarny szwedzki gitarzysta Reine Fiske, z którym panowie z Elephant9 nagrali dwie kolejne niezapomniane płyty: „Atlantis” (2012) oraz „Silver Mountain” (2015). A potem ich drogi rozeszły się… Być może Storløkken uznał, że w składzie z „żywym” gitarzystą formacja osiągnęła już wszystko. Że zbytnio oddaliła się od swoich jazzowych korzeni, podążając – nazbyt odważnie – w kierunku rocka progresywnego. W każdym razie najnowsza produkcja tria, już bez Fiskego, różni się od dwóch poprzednich znacząco. Pierwsza rzecz, która rzuca się z miejsca w oczy to długość poszczególnych utworów i tym samym całego albumu. „Silver Mountain” trwało siedemdziesiąt sześć minut, a „Greatest Show on Earth” jest o ponad połowę krótsze. Żadna z kompozycji nie przekracza siedmiu minut, podczas gdy na wcześniejszym o trzy lata krążku aż dwie trwały ponad dwadzieścia.
Kolejna istotna zmiana to okrojenie instrumentarium; całkowicie wyeliminowane zostały bowiem gitary, których miejsce zajęły klawisze. W miejsce osierocone przez Fiskego wskoczył więc przede wszystkim Storløkken ze swoim – jak zawsze bardzo rozbudowanym – zestawem, na który tym razem złożyły się organy Hammonda i elektryczny Eminent 310, fortepiany akustyczny i elektryczny Rhodes, syntezator Mooga, wreszcie okazjonalnie wykorzystywany mellotron. Sesja nagraniowa odbyła się w październiku ubiegłego roku, a płyta trafiła do sprzedaży cztery miesiące później. Wydała ją – tradycyjnie – wytwórnia Rune Grammofon z Oslo, której logo widnieje również na wszystkich poprzednich publikacjach tria (czy też kwartetu). Nie zmieniła się także stylistyka okładki, której nie da sie pomylić z jakąkolwiek inną. Kto widział choć jedną obwolutę płyty Elephant9, z miejsca będzie wiedział, z czyim dziełem ma do czynienia. To zresztą specyficzny zwyczaj, któremu z jakiegoś powodu hołdują również inne formacje z kraju fiordów, jak na przykład Spidergawd (nagrywający dla Crispin Glover Records) czy – podobnie jak trio Storløkkena – również współpracujący z Rune Grammofon Krokofant.
Porównując najnowsze wydawnictwo Elephant9 z dwoma poprzednimi – to jest „Atlantis”, a nade wszystko z „Silver Mountain” – można się zastanawiać, czy zasługuje ono na miano pełnoprawnego albumu. Kiedyś, głównie w latach 70. XX wieku, płyty trzydziestokilkuminutowe nikogo nie dziwiły, ale dzisiaj nieczęsto się zdarza, by artysta – mając od dyspozycji znacznie więcej miejsca na nośniku – tak bardzo się ograniczał. Z drugiej strony nie brakuje obecnie płyt „przegadanych”, pod adresem których recenzenci ślą uwagi typu: To byłby całkiem niezły album, który skrócono go o tyle to a tyle minut. W przypadku „Greatest Show on Earth” nikt oczywiście takiego argumentu nie użyje. Co najwyżej będzie narzekał, że Ståle, Nicolai i Torstein tak bardzo poskąpili słuchaczom swego talentu. Z dwóch opcji ta chyba jednak wydaje się korzystniejsza dla wszystkich (zarówno zespołu, jak i jego fanów) – lepiej przecież po wysłuchaniu krążka pozostać z uczuciem lekkiego niedosytu, zamiast psioczyć pod nosem na nudę i powtarzalność. Na szczęście po „lekturze” najnowszego wydawnictwa Norwegów to ostatnie na pewno nam nie grozi.
Przejdźmy jednak do szczegółów dotyczących zawartości płyty. Otwiera ją utwór „Way of Return” – nieco senny, rozkręcający się powoli, z klawiszami naśladującymi gitarę elektryczną. Storløkken wykorzystuje tu pełną paletę swych instrumentów i zarazem możliwości, jakie one dają. Wybrzmiewają zarówno Hammondy, piano Rhodesa, jak i klasyczny Moog. Cała kompozycja oparta jest zresztą na zmieniających się dźwiękach „parapetów”, które idealnie się dopełniają. To nie tylko kompozytorski, ale nade wszystko aranżacyjny majstersztyk. Nie inaczej ma się rzecz ze znacznie bardziej energetycznym, co sugeruje już sam tytuł, „Actionpack1”. Do rozpędzonej sekcji rytmicznej wkrótce dołącza Ståle, najpierw dorzucając zapętlony na mellotronie motyw „gitarowy”, następnie wypełniając przestrzeń syntezatorami. Kiedy przejmuje już władanie nad całością, Hængsle Eilertsen i Lofthus, wywracają wszystko do góry nogami – zmieniają tempo, rezygnując przy tym z rockowego natarcia; w efekcie Storløkken zmuszony jest do szukania nowych rozwiązań. By je znaleźć, sięga po fortepian elektryczny, a następnie po organy elektryczne (Eminent 310). Jesteście w stanie uwierzyć, że da się na nich wyczarować orientalną, quasi-arabską melodię? „Actionpack1” rozwiewa w tym względzie wszelkie wątpliwości.
Po takim początku „Farmer’s Secret” może być sporym zaskoczeniem. Wprawdzie panowie z Elephant9 wciąż pozostają mentalnie w latach 70. XX wieku, ale w tym przypadku sięgają po mniej oczywiste dla siebie inspiracje takimi zespołami, jak Kansas, Journey czy Styx. Nie należy jednak spodziewać się drugiego „Dust in the Wind”, „Lovin’, Touchin’, Squeezin’” czy „Lorelei”, bo to jest mimo wszystko AOR (adult-oriented rock) odczytany przez Stålego. Dla Skandynawa dużo ważniejsze od tworzenia progresywnych stadionowych hymnów są typowe dla artystów z pogranicza jazzu i rocka zabawy formą. Owszem, w „Farmer’s Secret” nie brakuje chwytliwego lejtmotywu, ale nie on jest celem samym w sobie; to jedynie kostium, stylizacja, swoiste mrugnięcie okiem do słuchacza. Podobnie zresztą jak kolejny, otwierający stronę B wydania winylowego, „Dancing with Mr. E”, który zaczyna się zaskakująco spokojnie, kończy natomiast przewidywalnie czadowo. Najsmakowitsze jest zaś śledzenie tej ewolucji i wsłuchiwanie się w to, co wyprawia ze swoimi klawiszami Storløkken. A potrafi z nich „wycisnąć” znacznie więcej, niż jesteśmy w stanie sobie wyobrazić.
W „Mystery Blend” Norwegowie stawiają na budowanie nastroju, w czym pomagają im głębokie, przestrzenne brzmienie basu i stonowana perkusja. Tym razem to Nicolai i Torstein grają „pierwsze skrzypce”; Ståle natomiast poddaje się ich narracji, odpowiednio dobierając brzmienie instrumentów klawiszowych. Istotniejsze są tu dla niego smaczki, które urozmaicają opowieść snutą przez pozostałych muzyków. „Największe widowisko na Ziemi” kończy – nie, wcale nie frywolny ani jakoś szczególnie, we freejazzowym znaczeniu, odjechany – „Freaks”. Więcej tu (przynajmniej w części pierwszej), dzięki niespiesznej sekcji rytmicznej i podniosłym organom Hammonda, klasycznego hard rocka. Choć z czasem pojawiają się też wtręty typowo jazzrockowe; w tę stronę Elephant9 zaczyna skręcać, gdy Storløkken ponownie „odpala” swą klawiszową „gitarę”. Z czasem utwór nabiera mocy, ale jednocześnie nie traci na melodyjności. Gdy zaś wybrzmiewa ostatnia nuta, z miejsca pojawia się myśl: „Nie, to nie ma prawa tak się skończyć!”. Jedyną rozsądną decyzją w takiej sytuacji jest… powrót do „Way of Return” i rozpoczęcie całej podróży jeszcze raz. Przy którymś kolejnym odsłuchu można też sobie „pogdybać”, rozważając, ile zyskałyby te kompozycje, gdyby pojawiła się w nich gitara Fiskego. Ale kto wie, może nie wszystko stracone. Może kiedyś będzie nam dane – choćby tylko na koncercie – usłyszeć fragmenty „Greatest Show on Earth” zagrane z towarzyszeniem Szweda.
koniec
20 lutego 2018
Skład:
Ståle Storløkken – organy Hammonda, organy elektryczne, fortepian, fortepian elektryczny, mellotron, syntezator Mooga
Nicolai Hængsle Eilertsen – gitara basowa
Torstein Lofthus – perkusja, instrumenty perkusyjne
Gościnnie:
Pekka – dzwonki

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Tu miejsce na labirynt…: Ente wcielenie Magmy
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Chociaż poprzednia płyta Rhùn, czyli „Tozïh”, ukazała się już niemal rok temu, najnowsza, której muzycy nadali tytuł „Tozzos”, wcale nie zawiera nagrań powstałych bądź zarejestrowanych później. Oba materiały są owocami tej samej sesji. Trudno dziwić się więc, że i stylistycznie są sobie bliźniacze.

więcej »

Czas zatrzymuje się dla jazzmanów
Sebastian Chosiński

25 IV 2024

Arild Andersen to w świecie europejskiego jazzu postać pomnikowa. Kontrabasista nie lubi jednak przesiadywać na cokole. Mimo że za rok będzie świętować osiemdziesiąte urodziny, wciąż koncertuje i nagrywa. Na dodatek kolejnymi produkcjami udowadnia, że jest bardzo daleki od odcinania kuponów. „As Time Passes” to nagrany z muzykami młodszymi od Norwega o kilkadziesiąt lat album, który sprawi mnóstwo radości wszystkim wielbicielom nordic-jazzu.

więcej »

Tu miejsce na labirynt…: Oniryczne żałobne misterium
Sebastian Chosiński

24 IV 2024

Martin Küchen – lider freejazzowej formacji Angles 9 – zaskakiwał już niejeden raz. Ale to, co przyszło mu na myśl w czasie pandemicznego odosobnienia, przebiło wszystko dotychczasowe. Postanowił stworzyć – opartą na starożytnym greckim micie i „Odysei” Homera – jazzową operę. Do współpracy zaprosił wokalistkę Elle-Kari Sander, kolegów z Angles oraz kwartet smyczkowy. Tak narodziło się „The Death of Kalypso”.

więcej »

Polecamy

Murray Head – Judasz nocą w Bangkoku

A pamiętacie…:

Murray Head – Judasz nocą w Bangkoku
— Wojciech Gołąbowski

Ryan Paris – słodkie życie
— Wojciech Gołąbowski

Gazebo – lubię Szopena
— Wojciech Gołąbowski

Crowded House – hejnał hejnałem, ale pogodę zabierz ze sobą
— Wojciech Gołąbowski

Pepsi & Shirlie – ból serca
— Wojciech Gołąbowski

Chesney Hawkes – jeden jedyny
— Wojciech Gołąbowski

Nik Kershaw – czyż nie byłoby dobrze (wskoczyć w twoje buty)?
— Wojciech Gołąbowski

Howard Jones – czym właściwie jest miłość?
— Wojciech Gołąbowski

The La’s – ona znowu idzie
— Wojciech Gołąbowski

T’Pau – marzenia jak porcelana w dłoniach
— Wojciech Gołąbowski

Zobacz też

W trakcie

zobacz na mapie »
Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.