Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 26 kwietnia 2024

Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.
Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.

Książki

Magazyn CCXXXV

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

książkowe (wybrane)

Diabeł zabierze was do domu
Gabino Iglesias
Billy Summers
Stephen King
Świat Lodu
B.V. Larson
Duffy
Dan Kavanagh
Geniusz zbrodni
Chris Carter
Hannibal po drugiej stronie maski
Thomas Harris
Los pokonanych
Kel Kade
W umyśle mordercy. Cień bestii
Łukasz Wroński

więcej »

Zapowiedzi

książkowe

Kwintesencja wszystkiego
Suzie Sheehy
Maigret u pana ministra
Georges Simenon
Złowieszczy dar
Emily Thiede

więcej »

Jerzy Edigey
‹Szklanka czystej wody›

EKSTRAKT:	70%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Szklanka czystej wody
Data wydania	1974
Autor	Jerzy Edigey
Wydawca	Czytelnik
Cykl	Major Janusz Kaczanowski
Seria	Z jamnikiem
Format	240s.
Gatunek	kryminał / sensacja / thriller
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	MadBooks.pl
Wyszukaj w	Selkar.pl
Wyszukaj w	Skąpiec.pl

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

PRL w kryminale: Szpital grozy
[Jerzy Edigey „Szklanka czystej wody” - recenzja]

Sebastian Chosiński

Błędy lekarskie są przykrą codziennością. Zwłaszcza w pracy chirurga, która jest szczególnie odpowiedzialna i stresogenna. Czasami pacjent umiera na stole operacyjnym, niekiedy już po zabiegu. Takie właśnie wydarzenie jest punktem wyjścia „Szklanki czystej wody” – kolejnej „powieści milicyjnej” Jerzego Edigeya, w której jedną z głównych ról odgrywa major Janusz Kaczanowski, oficer Komendy Stołecznej MO.

Sebastian Chosiński

PRL w kryminale: Szpital grozy
[Jerzy Edigey „Szklanka czystej wody” - recenzja]

Jerzy Edigey
‹Szklanka czystej wody›

EKSTRAKT:	70%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Szklanka czystej wody
Data wydania	1974
Autor	Jerzy Edigey
Wydawca	Czytelnik
Cykl	Major Janusz Kaczanowski
Seria	Z jamnikiem
Format	240s.
Gatunek	kryminał / sensacja / thriller
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	MadBooks.pl
Wyszukaj w	Selkar.pl
Wyszukaj w	Skąpiec.pl

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

W Polsce Ludowej ukazywały się trzy niezwykle popularne serie wydawnicze, w których publikowano pełnowymiarowe kryminały (zarówno rodzime, milicyjne, jak i autorów zagranicznych, w tym klasykę zachodnią): „Klub Srebrnego Klucza” Iskier, „Z jamnikiem” Czytelnika (jego nie mniej poczytna seria „Ewa wzywa 07…” skupiała się na dłuższych opowiadaniach i mikropowieściach) oraz „Kryminał” Krajowej Agencji Wydawniczej (z „pomarańczową” okładką). Jerzy Edigey współpracował z wszystkimi trzema oficynami, choć – jak można wnioskować po liczbie książek – najchętniej z Czytelnikiem, pod skrzydłami którego zresztą na dobre rozwinął swoją karierę beletrystyczną. W pierwszym „Jamniku” (mam tu na myśli pozycje publikowane w większym formacie, czyli do 1976 roku) światło dzienne ujrzały takie powieści warszawskiego prawnika, jak „Mister MacAreck i jego business” (1964), „Trzy płaskie klucze” (1965), „Sprawa Niteckiego” (1966), „Przy podniesionej kurtynie” (1968), „Strzały na rozstajnych drogach” (1970), „Błękitny szafir” (1971), „Testament samobójcy” (1972), „Śmierć jubilera” (1973), omawiana dzisiaj „Szklanka czystej wody” (1974), „Walizka z milionami” (1975), „Baba Jaga gubi trop” (1976) oraz „Dwie twarze Krystyny” (1976). Po zmianie formatu na mniejszy Edigey sprzedał Czytelnikowi jeszcze prawa do wydania „Nagłej śmierci kibica” (1978) i „Pomysłu za siedem milionów” (1982).

Sporo się tego zebrało. Ale, co najważniejsze, w tym gronie są najlepsze książki, jakie kiedykolwiek wyszły spod ręki Edigeya. Co można tłumaczyć dwojako: albo pisząc dla Czytelnika, autor starał się szczególnie, albo wydawnictwo miało tak dobrych redaktorów, że nie przepuszczali oni do druku książki, co do której można było mieć istotne zastrzeżenia. „Szklanka czystej wody” ukazała się w sprzedaży wiosną 1974 roku, a jej nakład wywindowany został do osiemdziesięciu tysięcy egzemplarzy (rekordem Edigeya było sto tysięcy). Pewne elementy fabuły, jak chociażby czas akcji określony na czerwiec 1972 roku, sugerują, że powieść nie musiała długo czekać na to, aż w drukarniach zwolnią się moce przerobowe bądź uwolnione zostaną zapasy papieru. Byłoby to zresztą nierozsądne z punktu widzenia wydawnictwa, bo przecież książki warszawskiego autora sprzedawały się na pniu, więc tym samym przynosiły znaczący dochód.

Postacią, wokół której ogniskuje się fabuła książki, jest lekarz Zygmunt Niekwasz, ordynator oddziału chirurgii jednego ze szpitali warszawskich. To świetny specjalista, którego przed laty ściągnął tu do pracy dyrektor placówki Stefan Postomski. Niekwasz szybko zyskał renomę, nikogo więc nie dziwił fakt, że został szefem oddziału i że to jemu najczęściej przypadały skomplikowane przypadki. Przypadek Aleksandra Waliszewkiego akurat takim nie był, ale mężczyzna – na co dzień dyrektor w jednej z central handlu zagranicznego („Maszynoimport”) – poprosił, aby to właśnie ten chirurg wyciął mu zaogniony wyrostek robaczkowy (co zresztą od dawna odkładał, bo zawsze przytrafiało mu się coś ważniejszego). Zabieg przeszedł bez większych kłopotów, tyle że następnego dnia pacjent, któremu Postomski stworzył nadzwyczajne warunki pobytu w szpitalu, niespodziewanie zmarł. Dużo młodsza żona Waliszewskiego, Krystyna (tak, Edigey miał, jak wiadomo, wielką słabość do tego imienia), i jej znajomy, a przyjaciel Aleksandra – dyrektor Jan Kowalewski, rozważają nawet ewentualność zgłoszenia tego przypadku do odpowiednich służb. Szef placówki staje jednak murem za swoim lekarzem i przekonuje oboje, że z uwagi na ostry stan zapalny sytuacja była praktycznie beznadziejna.

WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Tyle że to nieprawda! Postomski kłamie – nie tyle nawet, by ochronić Niekwasza, ale siebie samego. Ostatnia rzecz, jakiej sobie życzy, to kontrole ministerstwa i krążąca po stolicy plotka, że w jego szpitalu „zabijają” pacjentów. Dlatego kiedy zostaje z nieszczęsnym chirurgiem sam na sam, sugeruje mu, aby ten najpierw wykorzystał urlop, jaki mu jeszcze przysługuje, a następnie znalazł sobie pracę gdzieś poza Warszawą. Sprawę uda się w ten sposób wyciszyć, a po paru latach, gdy ludzie zapomną, Niekwasz wróci i na pewno znajdzie ponownie pracę w jakiejś renomowanej placówce. Tyle że on nie godzi się na takie rozwiązanie, ponieważ oznaczałoby ono przyznanie się do winy, czyli do błędu lekarskiego, wzięcie na siebie odpowiedzialności za śmierć Waliszewskiego. A lekarz jest przekonany, że nic niewłaściwego podczas operacji nie zrobił. Gotów jest nawet stanąć przed obliczem prokuratora, bronić swojego dobrego imienia, co oczywiście z miejsca odrzuca Postomski. Interesujące jest to, jak skutecznie i pomysłowo Edigey nasadził swojego bohatera na „minę”, stawiając go w niemal Kafkowskiej sytuacji. Co oznacza, że choć oficjalnie Niekwasz nie zostaje uznany za tego, który przyczynił się do zgonu pacjenta, to jednak w miejscu pracy, a szybko również i poza nim, wszyscy zaczynają widzieć w nim sprawcę.

Co gorsza, Niekwaszowi nie pomaga nawet wizyta u prokuratora, którego wręcz błaga o wszczęcie dochodzenia, by dowiedzieć się, że skoro nie ma żadnego powiadomienia o popełnieniu przestępstwa (nie wniosła go bowiem ani wdowa, ani tym bardziej dyrektor Postomski) – to nic nie można zrobić. Wtedy rozpoczyna on dochodzenie na własną rękę. Rozmawia z personelem, który po operacji opiekował się Waliszewskim. Pielęgniarką, która spędziła przy nim najwięcej czasu, jest Elżbieta Rafalska – ta mówi jednak niechętnie, jakby coś ukrywała, a kilka dni później, wracając nocą z dyżuru, zostaje przejechana przez ciężarówkę. Konając w szpitalu (ale innym niż ten, w którym pracuje), mówi do jednego z lekarzy: „To bardzo ważne. Powiedzcie doktorowi Niekwaszowi…”. I nic więcej. Teraz jednak zyskuje pewność, że śmierć Waliszewskiego nie była jego winą i że Rafalska wiedziała coś, co mogłoby doprowadzić do odkrycia prawdy – dlatego właśnie zginęła. Z tym przekonaniem lekarz zgłasza się w Pałacu Mostowskich, czyli w Komendzie Stołecznej MO, gdzie trafia na majora Janusza Kaczanowskiego. Ten początkowo wysłuchuje relacji Niekwasza bez ekscytacji, raczej z obowiązku, bo akurat ma dyżur, ale później – decyzją swego przełożonego, pułkownika Adama Niemirocha – musi zająć się tą sprawą już na poważnie jako śledczy.

Od tej pory dochodzeniowców jest dwóch – profesjonalny, major MO, i amator, a konkretnie chirurg, który pragnie oczyścić siebie samego z podejrzeń. Jerzy Edigey bardzo zgrabnie wplótł między siebie oba śledztwa: Niekwasz skupił się na działaniach w szpitalu, natomiast Kaczanowski w miejscu zatrudnienia Waliszewskiego. I tak wspólnymi siłami obaj panowie docierają do prawdy, która okazuje się może nie tyle banalna, co prozaiczna. „Szklanka czystej wody” to kolejny godny uwagi kryminał Jerzego Edigeya, który czyta się z przyjemnością i zainteresowaniem nawet prawie pół wieku po pierwodruku. Co interesujące, w pewnym momencie w powieści pojawia się – istotny dla sprawy – wątek wrocławski, który wydarzył się naprawdę. Warszawskiemu pisarzowi musiał on bardzo zapaść w pamięć, skoro wkrótce wykorzystał go w opublikowanej w serii „Ewa wzywa 07…” mikropowieści „Tajemnica starego kościółka” (1976). Ta jednak akurat zbyt udana nie była.

2 czerwca 2023

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

PRL w kryminale: Człowiek z blizną i milicjant bez munduru
Sebastian Chosiński

26 IV 2024

Szczęsny szybko zaskarbił sobie sympatię czytelników, w efekcie rok po roku Anna Kłodzińska publikowała kolejne powieści, w których rozwiązywał on mniej lub bardziej skomplikowane dochodzenia. W „Srebrzystej śmierci” Białemu Kapitanowi dane jest prowadzić śledztwo w sprawie handlu… białym proszkiem.

więcej »