Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 2 maja 2024
w Esensji w Esensjopedii

Muzyka

Magazyn CCXXXV

Podręcznik

Kulturowskaz MadBooks Skapiec.pl

Nowości

muzyczne

więcej »

Zapowiedzi

Fermáta
‹Dunajská legenda›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułDunajská legenda
Wykonawca / KompozytorFermáta
Data wydania1980
Wydawca Opus
NośnikWinyl
Czas trwania39:29
Gatunekjazz, rock
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
W składzie
František Griglák, Tomaš Berka, Fedor Frešo, Karol Oláh, Peter Baran, Pavol Baran, Pavol Selecký, Ľuboš Šašinka
Utwory
Winyl1
1) Wlkina04:09
2) Chotemir06:09
3) Witemir03:17
4) Unzat05:48
5) Trebiz06:13
6) Žilic03:31
7) Zvemin04:52
8) Koceľ05:22
Wyszukaj / Kup

Non omnis moriar: „An der schönen blauen Donau”

Esensja.pl
Esensja.pl
Muzyczna archeologia? Jak najbardziej. Ale w pełni uzasadniona. W myśl Horacjańskiej sentencji: „Nie wszystek umrę” chcemy w naszym cyklu przypominać Wam godne ocalenia płyty sprzed lat. Albumy, które dawno już pokrył kurz, a ich autorów pamięć ludzka najczęściej wymazała ze swoich zasobów. Dzisiaj po raz trzeci (a w „Esensji” czwarty) słowacka Fermáta.

Sebastian Chosiński

Non omnis moriar: „An der schönen blauen Donau”

Muzyczna archeologia? Jak najbardziej. Ale w pełni uzasadniona. W myśl Horacjańskiej sentencji: „Nie wszystek umrę” chcemy w naszym cyklu przypominać Wam godne ocalenia płyty sprzed lat. Albumy, które dawno już pokrył kurz, a ich autorów pamięć ludzka najczęściej wymazała ze swoich zasobów. Dzisiaj po raz trzeci (a w „Esensji” czwarty) słowacka Fermáta.

Fermáta
‹Dunajská legenda›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułDunajská legenda
Wykonawca / KompozytorFermáta
Data wydania1980
Wydawca Opus
NośnikWinyl
Czas trwania39:29
Gatunekjazz, rock
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
W składzie
František Griglák, Tomaš Berka, Fedor Frešo, Karol Oláh, Peter Baran, Pavol Baran, Pavol Selecký, Ľuboš Šašinka
Utwory
Winyl1
1) Wlkina04:09
2) Chotemir06:09
3) Witemir03:17
4) Unzat05:48
5) Trebiz06:13
6) Žilic03:31
7) Zvemin04:52
8) Koceľ05:22
Wyszukaj / Kup
Po wydaniu trzech, bardzo wysoko ocenionych (zarówno przez krytykę, jak i fanów), płyt długogrających – „Fermáta” (1975), „Pieseň z hôľ” (1976) oraz „Huascaran” (1978) – bratysławska Fermáta wyrosła na jeden z najważniejszych zespołów rockowych (a gwoli ścisłości: jazzrockowo-progresywnych) w dawnej Czechosłowacji. Warto przy tym zaznaczyć, że konkurencja w tej dziedzinie była spora; taki awans należy więc uznać za szczególną nobilitację. Na czele formacji od początku jej istnienia stało dwóch muzyków: gitarzysta (niekiedy sięgający także po syntezatory) František Griglák oraz klawiszowiec Tomaš Berka; zmieniała się za to – i to dość często, bo praktycznie z albumu na album – sekcja rytmiczna. Po publikacji „Huascaran” z grupą rozstał się – swoją drogą, już po raz drugi – basista Laco (Ladislav) Lučenič, który przeniósł się do popowego zespołu Modus. Całkiem prawdopodobne, że ściągnął go do niego Cyril Zeleňák, były perkusista Fermáty, którego usłyszeć można na longplayu „Pieseň z hôľ”.
Na miejsce Lučeniča Griglák i Berka ściągnęli nie byle kogo. Ba! jednego z najwybitniejszych rockowych basistów w kraju – Fedora Frešo. Ten urodzony w Bratysławie w 1947 roku muzyk miał już bardzo bogate curriculum vitae. Karierę rozpoczął jako dwudziestolatek w grupie The Soulmen (u boku wokalisty i gitarzysty Dezidera Ursinego); później znalazł się w zespole Prúdy, z którym nagrał swą pierwszą w karierze płytę długogrającą „Zvoňte, zvonky” (1969). Co ciekawe, jego kompanem był wtedy František Griglák. Ale nie tylko on – również wokalista Pavol Hammel, organista Marián Varga oraz perkusista Dušan Hájek. Dwaj ostatni po rozpadzie Prúdów stworzyli nową formację – Collegium Musicum, w składzie której znalazł się także Fedor. Nagrał z nią w sumie (w trzech podejściach) osiem płyt. Za pierwszym razem były to: „Collegium Musicum” (1970), „Konvergencie” (1971) oraz „Live” (1973). Na drugiej z nich ponownie spotkał się z… Griglákiem – ten jednak, namówiony przez Tomaša Berkę, odszedł wkrótce do Ex We Five, które po paru miesiącach przeobraziło się w Fermátę. Frešo z kolei skorzystał z zaproszenia Radima Hladíka i w połowie lat 70. zasilił prowadzony przez niego Modrý Efekt (a mówiąc precyzyjniej w tym właśnie momencie: M Efekt), z którym nagrał longplay „Svitanie” (1977).
W 1977 roku Marián Varga skompletował stary / nowy skład Collegium Musicum i ponownie znalazło się w nim miejsce dla Fedora. Tym razem przygoda była jednak krótsza, oficjalnie trwała tylko dwa lata. W tym czasie powstały albumy „Continuo” (1978) oraz „On a ona” (1979), chociaż Frešo można usłyszeć także w trzech kompozycjach zarejestrowanych wiosną i latem 1981 roku z myślą o dwupłytowym wydawnictwie „Divergencie”. Był to jednak typowy występ gościnny, ponieważ formalnie basista pozostawał wówczas lojalnym członkiem Fermáty, w której po raz trzeci spotkał się z Františkiem Griglákiem. I z tym właśnie zespołem w sierpniu 1979 roku wszedł do studia wytwórni Opus w podbratysławskim miasteczku Pezinok, aby nagrać materiał, który w roku następnym trafił na czwarty w dyskografii Słowaków longplay „Dunajská legenda”. Skład uzupełnił jeszcze perkusista Karol Oláh oraz kwartet smyczkowy, w którym znaleźli się: Peter Baran, Pavol Baran, Pavol Selecký oraz Ľuboš Šašinka. Przed zespołem stanęło niełatwe zadanie – nagrać płytę, która miała dorównać nie bez powodu uznawanej za arcydzieło fusion, „Huascaran”. Presja była więc na pewno odczuwalna, ale – co najważniejsze – nie spętała muzykom wyobraźni. I chociaż „Dunajská legenda” nie jest może tak wybitna jak jej poprzedniczka, to mimo wszystko prezentuje naprawdę wysoki poziom. I to w czasach kiedy najsłynniejsze nawet formacje jazzrockowe popadały w twórczy kryzys (vide Weather Report), a niekiedy w ogóle rozpadały się (jak chociażby rodzime SBB).
„Dunajská legenda” to kolejny w dorobku Słowaków instrumentalny album koncepcyjny (mimo że pojawiają się w nim wokalizy). Griglák i Berka, którzy ponownie równo podzielili się kompozycjami, rozpisali swoją opowieść na osiem rozdziałów. Zabrakło jednak tym razem utworów rozbudowanych, kilkunastominutowych, co w pewnym sensie było znakiem czasów. Podobnie jak i pewne złagodzenie brzmienia, oparcie go przede wszystkim na dźwiękach syntezatorów. Ale wciąż jest to sama, ekscytująca Fermáta – od pierwszej w zestawie „Wlkiny” po ostatniego na liście „Koceľa”. Utwór otwierający „Legendę” to klasyczny jazz-rock, nieco jednak skręcający w stronę popu, obdarzony tanecznym rytmem, choć wielką odwagą musiałaby popisać się osoba, która zechciałaby do niego zatańczyć. To ukłon w stronę nowych fanów, dawnym za to na pewno mogą przypaść do gustu partie solowe syntezatorów (Berka) i gitary (Griglák). „Chotemir” – dla odmiany – zaczyna się od delikatnych tonów gitary akustycznej, do której po kilkudziesięciu sekundach dochodzą nie mniej subtelne syntezatory, a jeszcze później smyczki. Wszystko to sprawia, że numer zyskuje na rozmachu, który z czasem udziela się całemu zespołowi. Liderzy dają się zaś ponieść tak bardzo, że okraszają go jednymi z najlepszych swoich solówek w karierze.
Nie, to wcale nie przesada. Griglák i Berka to niezwykły wprost przykład muzyków, którym perfekcyjna współpraca pozwalała wznosić się na artystyczne wyżyny, a „Chotemir” jest tego wyrazistym dowodem. Po tym czysto progresywnym zrywie w końcówce panowie podkręcają nieco tempo, ale jednocześnie też – głównie za sprawą fortepianu elektrycznego – wracają do swoich jazzrockowych korzeni. W nieco krótszym od poprzedników „Witemirze” po raz pierwszy pojawiają się natomiast chóralne wokalizy (odpowiadają za nie František, Tomaš i Fedor), idealnie współgrające z gitarowymi wstawkami Grigláka. Stronę A wydawnictwa zamyka „Unzat”, w którym po raz kolejny rock progresywny (za sprawą jeszcze jednej przyprawiającej o ciarki na plecach partii gitary) miesza się z fusion (wstęp na fortepianie elektrycznym i funkujący syntezator w części środkowej). Ale to, co przede wszystkim przykuwa uwagę, to nadzwyczajne wręcz bogactwo brzmieniowe, świadczące również o wielkim talencie aranżacyjnym Słowaków. Kontynuacją tej drogi jest otwierający stronę B „Trebiz”, w którym panowie z Fermáty znajdują miejsce i dla fortepianu akustycznego, i dla sekcji smyczkowej, i dla kilku rodzajów syntezatorów. Ten nieco ponad sześciominutowy utwór przeistacza się tym samym w czteroczęściową minisuitę, w której w pewnym momencie pobrzmiewają nawet echa muzyki reggae.
W dalszej części płyty też nie brakuje niespodzianek. W jazzrockowym, mocno zakręconym rytmicznie „Žilic” ponownie słychać głosy Grigláka, Berki i Frešo, którzy wdają się w dialog z syntezatorami; z kolei w „Zveminie” Fermáta pozwala sobie na wycieczki w stronę boogie i bluesa, za które odpowiada przede wszystkim František. Sprawiają one jednak jedynie wrażenie nieskrępowanych harców, tym bardziej że i Tomaš, bawiąc się różnymi efektami, mruga okiem do słuchacza. Po tych wszystkich „skokach w bok” panowie wracają do głównego nurtu narracji. „Legendę” zamyka bardzo progresywna w wydźwięku kompozycja „Koceľ”. Pełne ręce roboty mają w niej nie tylko liderzy zespołu, ale także członkowie sekcji rytmicznej; dzięki aranżacyjnej wyobraźni Grigláka, Karol Oláh sięga tu po perkusjonalia, natomiast Fedor Frešo ma okazję zagrać na kontrabasie. Wszystkich godzi zaś podniosłą partią syntezatorów Berka, który sprawia, że album ma nadzwyczaj szlachetny finał. Choć od wydania „Huascaran” do publikacji „Legendy” minęły zaledwie dwa lata, w rzeczywistości zmienił się w tym czasie cały muzyczny świat. Młodzież zainteresowana rockiem zwróciła się w stronę punka i nowej fali, wielką popularność zyskiwał też heavy metal; z drugiej strony – estrady w krajach „bloku wschodniego” opanowane były przez artystów popowych i dyskotekowych. Grono odbiorców muzyki granej przez Fermátę w naturalny sposób kurczyło się. Jakby na przekór temu, zespół wszedł wreszcie w okres stabilizacji, nie mając najmniejszej ochoty poddać się dyktatowi rynku.
koniec
1 lipca 2017
Skład:
František Griglák – gitara elektryczna, gitara akustyczna, syntezatory, wokaliza
Tomaš Berka – fortepian elektryczny, fortepian, syntezatory, wokaliza
Fedor Frešo – gitara basowa, kontrabas, wokaliza
Karol Oláh – perkusja, instrumenty perkusyjne
gościnnie:
Kwartet smyczkowy (Peter Baran, Pavol Baran, Pavol Selecký, Ľuboš Šašinka)

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Nie taki krautrock straszny: Eins, zwei, drei, vier, fünf…
Sebastian Chosiński

29 IV 2024

Wydawana od trzech lat seria koncertów Can z lat 70. ubiegłego wieku to wielka gratka dla wielbicieli krautrocka. Przed niemal trzema miesiącami ukazał się w niej album czwarty, zawierający koncert z paryskiej Olympii z maja 1973 roku. To jeden z ostatnich występów z wokalistą Damo Suzukim w składzie.

więcej »

Non omnis moriar: Brom w wersji fusion
Sebastian Chosiński

27 IV 2024

Muzyczna archeologia? Jak najbardziej. Ale w pełni uzasadniona. W myśl Horacjańskiej sentencji: „Nie wszystek umrę” chcemy w naszym cyklu przypominać Wam godne ocalenia płyty sprzed lat. Albumy, które dawno już pokrył kurz, a ich autorów pamięć ludzka nierzadko wymazała ze swoich zasobów. Dzisiaj najbardziej jazzrockowy longplay czechosłowackiej Orkiestry Gustava Broma.

więcej »

Nie taki krautrock straszny: Czas (smutnych) rozstań
Sebastian Chosiński

22 IV 2024

Longplayem „Future Days” wokalista Damo Suzuki pożegnał się z Can. I chociaż Japończyk nigdy nie był wielkim mistrzem w swoim fachu, to jednak każdy wielbiciel niemieckiej legendy krautrocka będzie kojarzył go głównie z trzema pełnowymiarowymi krążkami nagranymi z Niemcami.

więcej »

Polecamy

Murray Head – Judasz nocą w Bangkoku

A pamiętacie…:

Murray Head – Judasz nocą w Bangkoku
— Wojciech Gołąbowski

Ryan Paris – słodkie życie
— Wojciech Gołąbowski

Gazebo – lubię Szopena
— Wojciech Gołąbowski

Crowded House – hejnał hejnałem, ale pogodę zabierz ze sobą
— Wojciech Gołąbowski

Pepsi & Shirlie – ból serca
— Wojciech Gołąbowski

Chesney Hawkes – jeden jedyny
— Wojciech Gołąbowski

Nik Kershaw – czyż nie byłoby dobrze (wskoczyć w twoje buty)?
— Wojciech Gołąbowski

Howard Jones – czym właściwie jest miłość?
— Wojciech Gołąbowski

The La’s – ona znowu idzie
— Wojciech Gołąbowski

T’Pau – marzenia jak porcelana w dłoniach
— Wojciech Gołąbowski

Zobacz też

Z tego cyklu

Brom w wersji fusion
— Sebastian Chosiński

Praga pachnąca kanadyjską żywicą
— Sebastian Chosiński

Znad Rubikonu do Aszchabadu
— Sebastian Chosiński

Gustav, Praga, Brno i Jerzy
— Sebastian Chosiński

Jazzowa „missa solemnis”
— Sebastian Chosiński

Prośba o zmiłowanie
— Sebastian Chosiński

Strzeż się jazzowej policji!
— Sebastian Chosiński

Fusion w wersji nordic
— Sebastian Chosiński

Van Gogh, słoneczniki i dyskotekowy funk
— Sebastian Chosiński

Surrealizm podlany rockiem, bluesem i jazzem
— Sebastian Chosiński

W trakcie

zobacz na mapie »
Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.