Porażki i sukcesy A.D. 2009Jak co roku dyskutujemy o ostatnich 12 miesiącach w polskich kinach. A działo się, działo… Tarantino, Cameron, Cameron, Tarantino… Rozmawiają Ewa Drab, Urszula Lipińska, Piotr Dobry, Kuba Gałka, Konrad Wągrowski i Kamil Witek.
Piotr Dobry, Ewa Drab, Jakub Gałka, Urszula Lipińska, Konrad Wągrowski, Kamil WitekPorażki i sukcesy A.D. 2009Jak co roku dyskutujemy o ostatnich 12 miesiącach w polskich kinach. A działo się, działo… Tarantino, Cameron, Cameron, Tarantino… Rozmawiają Ewa Drab, Urszula Lipińska, Piotr Dobry, Kuba Gałka, Konrad Wągrowski i Kamil Witek.
Wyszukaj / Kup Kiedy myślę o roku 2009 w kinie, to… Ewa Drab: Rok 2009 to kolejne dwanaście miesięcy, które łączą w jeden zbiór przypadkowe tytuły, przedstawicieli kina z różnych stron świata, obrazy ambitne i refleksyjne lub rozrywkowe i efektowne. Tak losowo stworzone monstrum trudno oceniać w kategoriach spójnej całości, zwłaszcza z perspektywy kończącego się roku i zbyt świeżych, ledwo przeżytych filmowych doświadczeń. To czas powie, co tak naprawdę wartościowego spotkało nas w kinie A.D. 2009, dlatego zamiast wystawiać oceny, osądzać i strzępić język na wyrażaniu opinii, które błyskawicznie mogą ulec zmianie, a i tak ograniczą się jedynie do umiarkowanego zachwytu nad kilkoma/kilkunastoma konkretnymi tytułami, proponuję, aby odwołać się do selektywnej funkcji pamięci i powiedzieć, jakie pierwsze filmowe skojarzenia pojawiają się na dźwięk słów „rok 2009 w filmie”. Obrazy, konkretne emocje, poruszające dźwięki czy kontrowersyjny temat? Mnie natychmiast przypomina się chwytające za gardło wzruszenie nad niespełnionymi marzeniami Carla w „Odlocie” Pete’a Doctera, dźwięk bębnów wypełniających „Spotkanie” w reżyserii Thomasa McCarthy’ego, tętniąca życiem muzyka Rahmana ilustrująca losy tytułowego Slumdoga w oscarowym filmie Danny’ego Boyle’a. Pamiętam też brawurowe kreacje Kate Winslet z „Drogi do szczęścia” i „Lektora”, wzruszający upór bohatera „Gran Torino” w wykonaniu i reżyserii Clinta Eastwooda oraz pełne humoru i akcji przygody załogi U.S.S Enterprise w nowym „Star Treku”. A jak wam widzi się rok 2009? Piotr Dobry: Jako że bez dobrego bohatera nie ma dobrego filmu, przed oczyma mam kalejdoskop postaci, na który składają się zjawiskowa Neytiri, postarzały (Benjamin Button) i wąsaty (Aldo Raine) Brad Pitt, niepokojąco uśmiechnięty Komediant i złowieszczy Rorschach, szpicouchy młody Spock, zestresowany Jamal i jego śliczna ukochana Latika, rozczarowani życiem bohaterowie „Odlotu” i „Spotkania”, czarujący obywatel Milk, skretyniały Wikus Van De Merwe i pewnie jeszcze paru, których teraz nie pamiętam. Kamil Witek: W tej wymieniance postaci nie można też zapomnieć „wilka w owczej skórze”, czyli wyśmienitego Landy z „Bękartów”. Ale wracając do tematu – 2009 rok był dla mnie, parafrazując słowa Uli z zeszłorocznej relacji z Camerimage, rokiem dobrych scen, ale w nie najlepszych filmach. I tak pamiętam krwawą rzeźnię z „Bękartów…”, kapitalną sekwencję z doktorem Manhattanem na Marsie ze „Strażników” czy poruszającą przemowę Harveya Milka, ale już filmy jako całość prócz „Avatara” z reguły oszczędzały mi niestety ekstatycznych uniesień. Może nie jest gorzej niż przed rokiem, ale ogółem było nijako. Jakub Gałka: Jak mówimy o bohaterach, to mnie od razu na myśl przychodzi Mickey Rourke grający samego siebie w „Zapaśniku"… A rok kojarzy mi się z pewnego rodzaju odrodzeniem kina SF. Sięgają po tę konwencję i rozbuchane blockbustery („Transformers 2”, „G.I. Joe”) i niskobudżetowe produkcje młodych twórców („Moon”, „Dystrykt 9”), odświeża się stare serie („Terminator: Ocalenie”, „Star Trek”) i klasyczne produkcje sprzed lat („Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia”, „Potwory kontra obcy”), kręci się animacje na ten temat („Potwory kontra obcy”, „Terra”, „Planeta 51” – choć tę ostatnią produkcję nasi dystrybutorzy przesunęli na przyszły rok). Co ważniejsze, w tym zalewie oprócz gniotów pojawiły się produkcje zaskakująco wręcz dobre. No i „Avatar” – wizualne arcydzieło i, co równie ważne, powrót do klasycznego SF, dziejącego się na obcych planetach czy w kosmosie. Mam nadzieję, że stymulujący kolejne produkcje (patrz choćby powstający „Predators”).
Wyszukaj / Kup Urszula Lipińska: Nijako to może nie było, ale szczerze powiedziawszy, spodziewałam się lepszego wspomnienia po mijającym roku. Nieźle się zaczął („Slumdog”, „Milczenie Lorny”), trwał w formie („Star Trek”, „Walc z Baszirem”) i ciekawie się skończył („Bękarty wojny”, „Odlot”) – były przesłanki, żeby ustawić go nieco wyżej niż minione lata. Jestem trochę 2009 zawiedziona, a bohaterowie nie są akurat tym, co utkwiło mi w pamięci najgłębiej. Pomijając jednak marudzenie, widziałam kilka całkiem dobrych filmów, a niniejsze podsumowanie od poprzednich odróżni to, że ciężko mi poukładać owe filmy w ranking, nadać przewagę jednemu nad drugim, znaleźć dla nich jakąś wspólną płaszczyznę porównawczą. Bardzo wyrównany w tym roku był poziom. Konrad Wągrowski: A ja nie wiem, co myśleć. Zaczynam dochodzić do wniosku, że podsumowanie roku na koniec roku mija się z celem (poza zabawą i pozyskiwaniem czytelników) – bo tak naprawdę ocenić można rok dopiero z większej perspektywy. Czy ktoś w 1977 r. wiedział, że z tego roku największy ślad w kinematografii pozostawią „Gwiezdne wojny"? A w 1942 r. „Casablanca"? Ciekawe, jak by wyglądały dyskusje w tamtych czasach… KaW: Idąc dalej tym tropem, Oscary, jak i wszelkie rocznicowe nagrody, też nie mają większego sensu, patrząc na spektakularne klęski „Obywatela Kane’a” i masy innych docenionych po latach filmów. Rok to faktycznie niewiele, by nabrać do z reguły surowo ocenianych filmów odpowiedniego dystansu, ale wystarczy, by mieć jakiś ogląd na te pozycje, które z czasem mają szansę urosnąć w naszych oczach o kilka stopni. „Mrocznego Rycerza” niestety nie kręci się co roku… KW: A jeśli chodzi o tytuły, to po pierwsze „Bękarty wojny”, które były jednak dla mnie pewnym objawieniem (a zwłaszcza scena w piwnicznej kawiarence), po drugie „Strażnicy” jako całość, którzy byli największym zaskoczeniem na plus (bo spodziewałem się niewypału), po trzecie „Odlot”, a w szczególności jego nieprawdopodobne pierwsze 10 minut. Ach, i jeszcze „Dom zły” Smarzowskiego jako film, który tkwi we mnie na długo po seansie. PD: Przypomnę, że dałeś jeszcze dychę „Benjaminowi Buttonowi”. KW: Z dzisiejszej perspektywy dałbym ósemkę. PD: No tak, filmy z pierwszej połowy roku zawsze mają przerąbane. Ale dobra – Pixar, Fincher, Tarantino – po nich zawsze spodziewamy się najlepszego. Natomiast jedyną niespodziankę w tym roku sprawił mi chyba tylko James Cameron. Po rozczarowujących trailerach nie spodziewałem się, że jego „Avatar” przeniesie mnie na blisko trzy godziny w Inny Świat, że uwierzę w kotopodobnych niebieskich kosmitów. KaW: A „Dystrykt 9”? Chyba nikt z Was przed napływem pozytywnych wieści zza oceanu nie spodziewał się, że film szerzej nieznanego debiutanta będzie takim novum pod względem formy i fabuły. Dla mnie to jeden z lepszych kawałków w SF od co najmniej kilku dobrych lat. PD: Masz rację, Kamilu. Faktycznie „Dystrykt 9” to po „Avatarze” drugie (i ostatnie) pozytywne zaskoczenie roku. KW: A ja mam problem z „Dystryktem”. Bo oczywiście macie rację – wybija się zdecydowanie ponad produkcję SF ostatnich lat – treścią, a przecież i wykonanie nie byle jakie. Ale nie czułem, że oglądam coś wyjątkowego, że wreszcie dzieło przełomowe, że oto film, do którego będę wracał. Może dlatego, że jednak Blomkamp nie miał naprawdę dobrego pomysłu na zwieńczenie swego filmu i tak trochę poszedł na łatwiznę, pozostawiając otwartą furtkę dla kontynuacji? JG: A ja dorzuciłbym tu jeszcze dwa inne dziełka SF – „Moon” (choć słabszy nieco od „Dystryktu 9”) i „Star Treka”. Kto z ręką na sercu przyzna, że spodziewał się, że Abramsowi uda się aż tak dobrze odświeżyć goniącą w piętkę serię?
Wyszukaj / Kup ED: Konradzie, czy dlatego, że trudno oceniać cały rok filmowy, nie warto skupić się właśnie na poszczególnych momentach, w których dany film Cię zachwycił/poruszył? Bądź pojedynczych tytułach, jak „Dom zły”, które zostały w pamięci? Mnie wystarczyła perspektywa kilku miesięcy, żeby np. rozczarować się, mimo wszystko, tak cenionymi przez krytykę „Strażnikami”. Piękne obrazy, fantastyczna strona techniczna, ciekawi bohaterowie i niecodzienna ścieżka dźwiękowa zupełnie przegrywają w moich oczach z oziębłością emocjonalną filmu Snydera. Tymczasem są tytuły, które od razu po premierze, wydawało się, nie wywarły na mnie wielkiego wrażenia, a teraz gdy wszystko zbieram w głowie, okazuje się, że nadal we mnie tkwią, żeby wspomnieć jedynie „Oszukaną” bądź „Solistę”. UL: Ja mam właśnie odwrotnie. Zdarzyły mi się w tym roku filmy, które podobały mi się podczas oglądania, tydzień później, miesiąc później, a czasem nawet kilka miesięcy później. A dziś nie został z nich żaden piękny obraz w pamięci i obawiam się, że to nie wina mojej pamięci… Top 10 Piotra Dobrego: |
Powie ktoś, że oparta na prozie słowackiego pisarza Juraja Váha „Noc w Klostertal” byłaby ciekawsza, gdyby nie pojawiający się na finał wątek propagandowy. Tyle że nie pobrzmiewa on wcale fałszywą nutą. Gdyby przyjąć założenie, że cała ta historia wydarzyła się naprawdę, byłby nawet całkiem realistyczny. W każdym razie nie zmienia to faktu, że spektakl Tadeusza Aleksandrowicza ogląda się znakomicie nawet pięćdziesiąt pięć lat po premierze.
więcej »W chińskich filmach nawet latające ryby są trochę… duże.
więcej »Opowiadanie Jerzego Gierałtowskiego „Wakacje kata” ukazało się w 1970 roku. Niemal natychmiast sięgnął po nie Zygmunt Hübner, pisząc na jego podstawie scenariusz i realizując spektakl telewizyjny dla „Sceny Współczesnej”. Spektakl, który – mimo świetnych kreacji Daniela Olbrychskiego, Romana Wilhelmiego i Aleksandra Sewruka – natychmiast po nagraniu trafił do archiwum i przeleżał w nim ponad dwie dekady, do lipca 1991 roku.
więcej »Latająca rybka
— Jarosław Loretz
Android starszej daty
— Jarosław Loretz
Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz
Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz
Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz
Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz
Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz
Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz
Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz
Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz
20 najlepszych filmów animowanych XXI wieku
— Esensja
15 najlepszych filmów superbohaterskich XXI wieku
— Esensja
10 najlepszych filmów wojennych XXI wieku
— Esensja
10 najlepszych filmów science fiction XXI wieku
— Esensja
100 najlepszych filmów XXI wieku. Druga setka
— Esensja
100 najlepszych filmów XXI wieku
— Esensja
100 najlepszych filmów animowanych wszech czasów
— Esensja
Piątka na piątek: Cztery nogi dobrze?
— Esensja
Śmiało dążyć tam, gdzie nikt dotąd nie dotarł…
— Konrad Wągrowski
Penelope Cruz i Johnny Depp najseksowniejszymi!
— Esensja
10 najseksowniejszych aktorek 2009
— Esensja
10 najseksowniejszych aktorów 2009
— Esensja
10 najmniej seksownych aktorów 2009
— Esensja
„Przybysz” Shauna Tana komiksem roku według czytelników „Esensji”
— Esensja
„Pan Lodowego Ogrodu t.3” Jarosława Grzędowicza książką roku według czytelników „Esensji”
— Esensja
Wybieramy komiks roku - nominacje!
— Esensja
Tego słuchaliśmy, czyli najpopularniejsze płyty 2009 roku według OLIS
— Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
10 najważniejszych koncertów 2009 roku i coś ponadto
— Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Jakub Stępień, Jacek Walewski
Podsumowanie muzyczne roku 2009 (2)
— Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Jacek Walewski
Suplement filmowy 2019
— Adam Lewandowski, Marcin Mroziuk, Marcin Osuch, Konrad Wągrowski
Ostateczny Porządek
— Kamil Witek
Skywalker na sterydach
— Konrad Wągrowski
Szalone lata 60.
— Piotr Nyga
Usłyszcie ich krzyk!
— Sebastian Chosiński
Człowiek z rozgoryczenia
— Piotr Dobry
Sztuka? Gdzieś zaginęła. Ale szlak został przetarty
— Gabriel Krawczyk
Tu potrzebne są rozwiązania systemowe
— Agnieszka ‘Achika’ Szady
Nie tak ładnie pachniesz
— Konrad Wągrowski
Esensja ogląda: Lipiec 2017 (3)
— Sebastian Chosiński, Jarosław Loretz
Co nam w kinie gra: Perfect Days
— Kamil Witek
Co nam w kinie gra: Czasem myślę o umieraniu
— Kamil Witek
14. American Film Festival: Czasem myślę o umieraniu
— Kamil Witek
Co nam w kinie gra: Poprzednie życie
— Kamil Witek
Kosmiczny redaktor
— Konrad Wągrowski
mbank Nowe Horyzonty 2023: Drrrogi, chłopcze…
— Kamil Witek
Po komiks marsz: Maj 2023
— Sebastian Chosiński, Paweł Ciołkiewicz, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Marcin Knyszyński, Marcin Osuch, Konrad Wągrowski
Statek szalony
— Konrad Wągrowski
Kobieta na szczycie
— Konrad Wągrowski
Przygody Galów za Wielkim Murem
— Konrad Wągrowski
Pouczająca dyskusja. Mam tylko jedną uwagę: wstęp pani Ewy Drab jest nieznośnie nadęty.
"Lektor" zasługuje na więcej. Pozdro dla p. Witka