Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 11 grudnia 2023

Niekoniecznie jasno pisane: „Incal” w wersji light
Alejandro Jodorowsky i Jean Giraud (czyli Moebius, bo z Jororowskym współpracowało to właśnie twórcze alter ego Girauda) stworzyli swego czasu „Incala”, jeden z najsłynniejszych komiksów w historii medium. O dziwo, sukces ten nie przyczynił się wcale do ich częstej współpracy w przyszłości. Trzyczęściowa opowieść „Szalona z Sacré-Coeur” jest drugim owocem ich kooperacji – jednym z najlepszych, przy jakich zarówno Chilijczyk, jak i Francuz pracowali.
Między literacką fikcją a faktami
Tom „Języki prawdy” zawiera wybór esejów i tekstów okolicznościowych Salmana Rushdiego z ostatnich dwudziestu lat. Nie ma wątpliwości: lektura to uczta intelektualna, spotykamy się tutaj z mistrzem.
Niedzielny krytyk komiksów: Z których Jolskych?
Tak jak w odniesieniu do „Tytusa, Romka i A’Tomka” moim swoistym pożegnaniem była księga XVI, nieoficjalnie zwana „Tytus dziennikarzem”, tak w przypadku cyklu „Jonka, Jonek i Kleks” taka rola przypadła właśnie opowieści „Pióro contra flamaster”.
Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej SF? (19)
Niemieckojęzyczna fantastyka powstaje nie tylko w Niemczech – tym razem przedstawię znakomicie przyjęte dzieło autorki austriackiej. Drugim wydawnictwem będzie powieść kryminalna o Berlinie szalonych lat dwudziestych.
Fundacja: Sez. 2. odc. 3. Nowa budowla na gruzach prozy Asimova
Od początku drugiego sezonu można było wzrost znaczenia Hariego Seldona, a finał tego odcinka zdaje się wskazywać na to, że scenarzyści postanowili wycisnąć z tej postaci, ile się tylko da. Można mieć nawet nadzieję, że będzie to korzystne dla serialu – oczywiście jeśli zapomnimy o literackim pierwowzorze.

Filmy

Magazyn CCXXXI

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

dvd i blu-ray

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Wiaczesław Browkin
‹Maigret i człowiek z ławki›

EKSTRAKT:	70%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Maigret i człowiek z ławki
Tytuł oryginalny	Мегрэ и человек на скамейке
Reżyseria	Wiaczesław Browkin
Zdjęcia	Boris Kiparisow
Scenariusz	Wiaczesław Browkin
Obsada	Boris Tienin, Natalia Warlej, Rołan Bykow, Aleksandr Komissarow, Arkadij Piesieliew, Władimir Andriejew, Aleksandr Kotow, Wiktor Łakiriew, Igor Kaszyncew, Ludmiła Bogdanowa, Joła Sańko, Tatiana Karpowa, Lidia Suchariewska, Wiera Wasiljewa, Edda Urusowa, Matwiej Nejman, Lew Lubecki
Rok produkcji	1973
Kraj produkcji	ZSRR
Czas trwania	147 min
Gatunek	kryminał
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Klasyka kina radzieckiego: Moskiewskie zaułki jak Paryż
[Wiaczesław Browkin „Maigret i człowiek z ławki” - recenzja]

Sebastian Chosiński

„Maigret i człowiek z ławki” – jeden z najlepszych kryminałów psychologicznych Georges’a Simenona – doczekał się w Związku Radzieckim aż dwóch adaptacji telewizyjnych. Filmowej w 1973 roku i teatralnej osiem lat później. Dwuczęściowy obraz Wiaczesława Browkina jest znacznie bardziej wierny powieści belgijskiego prozaika. A jeżeli dodamy do tego jeszcze aktorstwo na najwyższym poziomie – nie dziwi chyba nikogo konstatacja, że warto ten film ocalić od zapomnienia.

Sebastian Chosiński

Klasyka kina radzieckiego: Moskiewskie zaułki jak Paryż
[Wiaczesław Browkin „Maigret i człowiek z ławki” - recenzja]

Wiaczesław Browkin
‹Maigret i człowiek z ławki›

EKSTRAKT:	70%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Maigret i człowiek z ławki
Tytuł oryginalny	Мегрэ и человек на скамейке
Reżyseria	Wiaczesław Browkin
Zdjęcia	Boris Kiparisow
Scenariusz	Wiaczesław Browkin
Obsada	Boris Tienin, Natalia Warlej, Rołan Bykow, Aleksandr Komissarow, Arkadij Piesieliew, Władimir Andriejew, Aleksandr Kotow, Wiktor Łakiriew, Igor Kaszyncew, Ludmiła Bogdanowa, Joła Sańko, Tatiana Karpowa, Lidia Suchariewska, Wiera Wasiljewa, Edda Urusowa, Matwiej Nejman, Lew Lubecki
Rok produkcji	1973
Kraj produkcji	ZSRR
Czas trwania	147 min
Gatunek	kryminał
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Na przestrzeni kilkudziesięciu lat w postać wymyślonego przez belgijskiego prozaika Georges’a Simenona komisarza Jules’a Maigreta wcielało się wielu aktorów bardzo różnego pochodzenia. Przeważali, co oczywiste, Francuzi, ale nie brakowało też Brytyjczyków i Amerykanów, Holendra czy Japończyka. Czemuż więc miałoby zabraknąć Rosjanina i Ormianina? Zwłaszcza że kilka powieści o inteligentnym policjancie z Paryża doczekało się filmowych i teatralnych adaptacji również w Związku Radzieckim. Wyspecjalizował się w nich głównie jeden reżyser – Wiaczesław Browkin (1925-2016). Jako dwudziestodwulatek ukończył wydział aktorski moskiewskiego Państwowego Instytutu Sztuk Teatralnych, osiem lat później do pierwszej specjalizacji dorzucił drugą – reżyserską. Od tej pory przez ponad dekadę „tułał” się po Związku Radzieckim, pracując w teatrach w Moskwie, białoruskim Mińsku i Tule. Dopiero w 1966 roku znalazł stałą przystań jako reżyser w redakcji literackiej Telewizji Centralnej, z którą związany był już do końca swojej artystycznej kariery, czyli przez następne trzy dekady.

W tym czasie przeniósł na ekran cztery dzieła Georges’a Simenona z komisarzem Maigretem w roli głównej: zaczął od „Maigreta i człowieka z ławki” (1973), następnie sięgnął po „Maigreta i starszą panią” (1974), „Rozterkę komisarza Maigret” (1982), a zwieńczył swoją z nim przygodę niewydanym dotąd w Polsce „Maigretem u ministra” (1987). Browkin nie przywiązywał wagi do chronologii publikacji powieści, to miało dla niego drugorzędne znaczenie. Starał się natomiast, aby za każdym razem komisarz miał tę samą twarz, dlatego trzykrotnie wcielił się w niego wybitny radziecki aktor teatralny Boris Tienin (1905-1990). Jedynie za czwartym razem schorowanego, osiemdziesięciodwuletniego już wtedy Tienina zastąpił młodszy od niego o trzy dekady Ormianin Armen Dżigarchanian (1935-2020). Co ciekawe, pomiędzy drugą a trzecią ekranizacją Browkina inny reżyser (Jurij Maliacki) w innym ośrodku telewizyjnym (w Leningradzie) dokonał kolejnej – tym razem teatralnej – adaptacji „Maigreta i człowieka z ławki” (1981), w której rolę gliniarza z quai des Orfèvres 36 powierzył Michaiłowi Daniłowowi.

O wersji Maliackiego pisałem przed tygodniem w innej „esensyjnej” rubryce – „ «Kobra» i inne zbrodnie”; dzisiaj przyjrzę się wcześniejszemu o osiem lat dwuczęściowemu filmowi telewizyjnemu. Oba dzieła różnią się zdecydowaniem czasem trwania: spektakl nie dobija nawet do osiemdziesięciu minut, natomiast film ma niemal dwie i pół godziny. Nie dziwi więc fakt, że dużo dokładniej odwzorowuje on powieściowy świat. Ba! można nawet stwierdzić, że z minimalnymi tylko poprawkami scenarzysty, którym był zresztą sam Browkin, przenosi on książkę Belga na ekran praktycznie co do litery, scena po scenie. Dla ortodoksyjnych wielbicieli Simenona jest to na pewno wartość dodatkowa. Co jest natomiast zdecydowanym minusem? Chociaż zrealizowany przed półwieczem „Maigret i człowiek z ławki” jest oficjalnie klasyfikowany jako film zrealizowany z myślą o „małym ekranie”, to jednak, co zapewne wynikało z ograniczonego budżetu, ma wiele elementów teatru telewizyjnego. W miarę możliwości twórcy unikają bowiem korzystania z plenerów, ale za to wszystkie zdjęcia, za które odpowiadał Boris Kiparisow, nakręcone są kamerą filmową.

Fabularnie wszystko rozgrywa się dokładnie tak, jak w powieści. Po znalezieniu w jednym z paryskich zaułków ciała bliżej nikomu nieznanego Louisa Thoureta na miejsce zdarzenia zostaje wezwany komisarz Maigret. Zaskakujące jest bowiem to, w jaki sposób zginął mężczyzna – ktoś wyjątkowo brutalnie wbił mu (i to dosłownie, a nie symbolicznie) nóż w plecy. Zamordowany nie mieszkał w stolicy, ale w podparyskim Juvisy. Maigret udaje się więc do jego mieszkania, gdzie zastaje żonę Louisa, Émilie Thouret (Tatiana Karpowa). Informuje ona policjantów, że jej małżonek od wielu lat pracuje w firmie „Kaplan i Zanin”, gdzie zaczynał karierę jako magazynier, ale ostatnio dochrapał się stanowiska wicedyrektora. Zaskakuje ją jednak to, że jego ciało znaleziono o godzinie (przed siedemnastą), o której powinien znajdować się jeszcze za biurkiem w pracy. Kolejne „niespodzianki” czekają na nią w zakładzie medycyny sądowej: wprawdzie rozpoznaje ciało Louisa, ale nie potrafi zrozumieć, dlaczego ma on na nogach żółte buty, a na szyi jasnoczerwony krawat. Nigdy tak się nie ubierał. Także dzisiaj rano, kiedy wychodził z domu, miał buty i krawat w dużo bardziej stonowanej kolorystyce.

Ze znalezionych przy zabitym człowieku szpargałów wynika, że krótko przed śmiercią był w kinie. I to na dodatek nie sam, ponieważ ma przy sobie dwa skasowane bilety. A to dopiero początek zaskoczeń. Kiedy Maigret ustala, że firma „Kaplan i Zanin” nie istnieje od trzech lat – dopiero ma zagwozdkę. Skoro tak, to gdzie w tym czasie pracował Louis? Gdzie zarabiał i to znacznie więcej niż wcześniej, kiedy był zwykłym magazynierem (Émilie potwierdza bowiem, że regularnie przynosił do domu wypłatę)? Musiał też mieć gdzieś w Paryżu „metę”, nie przebierał się przecież codziennie – i to co najmniej dwukrotnie – na ulicy albo w miejskim szalecie. By zebrać jak najwięcej informacji, w miasto ruszają podlegli komisarzowi inspektorzy: Torrence (Arkadij Piesieliew), Neveu (Władimir Andriejew), Lapointe (Aleksandr Kotow), Lourtie (Wiktor Łakiriew) i Janvier (Igor Kaszyncew). Z taką ekipą śledczą prędzej czy później uda się coś konkretnego ustalić. A i sam Maigret nie zasypia gruszek w popiele, idąc tropem dawnych znajomości Louisa Thoureta. Dociera do starej konsjerżki (Edda Urusowa), byłej sekretarki współwłaściciela firmy, pana Kaplana (Lidia Suchariewska), wreszcie do przyjaciółki zamordowanego, pani Machere (Wiera Wasiljewa).

I chociaż policji udaje się w końcu namierzyć paryskie „gniazdko miłosne” Thoureta, które mieści się w kamienicy Mariette Gibon (Ludmiła Bogdanowa), dochodzenie wciąż stoi w miejscu i buksuje jak koła samochodu w głębokim błocie. Dopiero rozmowa z córką Louisa, piękną Monique (wciela się w nią w tamtym czasie wielka gwiazda kina radzieckiego Natalia Warlej – patrz: „Kaukaska branka, czyli Nowe przygody Szurika”, „Dwanaście krzeseł”, „Wij”), rzuca jakieś światło na życie jej ojca w ostatnich trzech latach. To od niej komisarz dowiaduje się o tajemniczym „człowieku z ławki”, z którym niekiedy widywała ojca na Wielkich Bulwarach (gra go legendarny Rołan Bykow – vide „Próba wierności”, „Listy martwego człowieka”). Co ich łączyło? I czy to on właśnie przyczynił się do śmierci Thoureta? Na te pytania musi odpowiedzieć już sam Maigret z pomocą swoich inspektorów.

Biorąc pod uwagę jakość wykonania, pierwsze podejście Wiaczesława Browkina do prozy Georges’a Simenona jest całkiem udany, choć na pewno po pięćdziesięciu latach od premiery drażni realizatorska siermiężność. Niezaprzeczalnymi plusami są jednak zarówno doskonałe aktorstwo, jak i wierność pierwowzorowi literackiemu.

23 sierpnia 2023

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

East Side Story: Dylematy podłego aktora
Sebastian Chosiński

10 XII 2023

Filmy, w których w głównych rolach występuje Ahad Kajum, choć dzieją się współcześnie, nie pokazują prawdziwego Uzbekistanu, a jedynie jego atrapę. Wszyscy są szczęśliwi i względnie zamożni, a gdy trafia się jakiś problem – nie ma on nic wspólnego z wykluczeniem ekonomicznym, a tym bardziej nieposzanowaniem praw człowieka czy opresją religijną. Nie inaczej jest z „Samotną matką”.

więcej »

Klasyka kina radzieckiego: „Ну, погоди”, Abzał!
Sebastian Chosiński

6 XII 2023

Wieńcząca uzbecki miniserial „Tu jest granica” jego trzecia odsłona – autorstwa Eduarda Chaczaturowa – nie ma już nic wspólnego z easternami, jakimi były dwie poprzednie. Tym razem przenosimy się w czasy współczesne do Taszkientu, na którego ulicach toczy się bezpardonowa walka wywiadów – sowieckiego i zachodniego (możemy się jedynie domyślać, że chodzi o Amerykanów bądź Brytyjczyków, bo wprost nie jest to wyrażone).

więcej »