Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 26 kwietnia 2024

Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.
Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.

Filmy

Magazyn CCXXXV

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Renat Dawletjarow
‹Tak tu cicho o zmierzchu…›

EKSTRAKT:	60%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Tak tu cicho o zmierzchu…
Tytuł oryginalny	А зори здесь тихие…
Reżyseria	Renat Dawletjarow
Zdjęcia	Siemion Jakowlew
Scenariusz	Jurij Korotkow, Artiom Witkin, Renat Dawletjarow
Obsada	Piotr Fiodorow, Anastazja Mikulczina, Jewgienija Małachowa, Kristina Asmus, Agnija Kuzniecowa, Sofia Liebiediewa, Jekatierina Wilkowa, Anatolij Biełyj, Daria Moroz, Wiktor Proskurin, Aleksiej I. Barabasz, Maksim Drozd, Olga Łomonosowa, Siergiej Garmasz
Muzyka	Roman Dormidoszyn
Rok produkcji	2015
Kraj produkcji	Rosja
Czas trwania	112 min
Gatunek	dramat, wojenny
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

East Side Story: I jeszcze jeden… i jeszcze raz…
[Renat Dawletjarow „Tak tu cicho o zmierzchu…” - recenzja]

Sebastian Chosiński

Dorównać arcydziełu! – marzy o tym chyba każdy reżyser filmowy z ambicjami. A ilu to się udaje? Dałoby się pewnie wymienić ich na palcach jednej ręki. Czy zatem warto było po ponad czterdziestu latach kręcić kinowy remake klasycznego wojennego obrazu Stanisława Rostockiego „Tak tu cicho o zmierzchu”? Cóż, pozostańmy przy stwierdzeniu, że nowa adaptacja powieści Borysa Wasiljewa, pod którą podpisał się Renat Dawletjarow – owszem – świeci blaskiem, ale jednak odbitym.

Sebastian Chosiński

East Side Story: I jeszcze jeden… i jeszcze raz…
[Renat Dawletjarow „Tak tu cicho o zmierzchu…” - recenzja]

Renat Dawletjarow
‹Tak tu cicho o zmierzchu…›

EKSTRAKT:	60%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Tak tu cicho o zmierzchu…
Tytuł oryginalny	А зори здесь тихие…
Reżyseria	Renat Dawletjarow
Zdjęcia	Siemion Jakowlew
Scenariusz	Jurij Korotkow, Artiom Witkin, Renat Dawletjarow
Obsada	Piotr Fiodorow, Anastazja Mikulczina, Jewgienija Małachowa, Kristina Asmus, Agnija Kuzniecowa, Sofia Liebiediewa, Jekatierina Wilkowa, Anatolij Biełyj, Daria Moroz, Wiktor Proskurin, Aleksiej I. Barabasz, Maksim Drozd, Olga Łomonosowa, Siergiej Garmasz
Muzyka	Roman Dormidoszyn
Rok produkcji	2015
Kraj produkcji	Rosja
Czas trwania	112 min
Gatunek	dramat, wojenny
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Czy to na pewno był dobry pomysł? Przecież nakręcone przed ponad czterema dekadami „Tak tu cicho o zmierzchu” (1972) to arcydzieło kina wojennego – jeden z najwybitniejszych obrazów w dziejach gatunku. Nie bez powodu redakcja „Esensji” w sporządzonym przed sześcioma laty rankingu „50 najlepszych filmów wojennych wszech czasów” umieściła go na miejscu piątym (najwyższym, jakie udało się zająć produkcji ze Związku Radzieckiego i Rosji). A jednak! Renat Fawarisowicz Dawletjarow (w połowie Tatar, w połowie Rosjanin) odważył się – bo na pewno wymagało to olbrzymiej odwagi – opowiedzieć tę historię po raz kolejny (w sumie już trzeci), chcąc w ten sposób uczcić przede wszystkim siedemdziesiątą rocznicę zwycięskiego zakończenia Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Osoba twórcy może dziwić. Dlaczego? Bo choć ma on już swoje lata – urodził się w nadwołżańskim Astrachaniu w 1961 roku – i pewien dorobek producencki i scenariuszowy, to jednak jego „inwentarz” reżyserski nie jest nazbyt imponujący. Wcześniej nakręcił bowiem jedynie trzy filmy pełnometrażowe: komedię obyczajową „Moja niemądra rodzina” (2011), thriller psychologiczny „Stalowy motyl” (2012) oraz młodzieżowy sensacyjny melodramat „Pewnego razu” (2014). Czy dotychczasowe dokonania Dawletjarowa gwarantowały więc sukces produkcji, która – zgodnie z oficjalnymi danymi – kosztowała ponad 220 milionów rubli? Przekonać mogli się o tym ci, którzy wybrali się do kina w dniu premiery, czyli 30 kwietnia tego roku, lub później. A było ich już ponad milion!

Autorem pierwowzoru literackiego obrazu jest, zmarły przed dwoma laty w Moskwie, pisarz Boris Wasiljew. Tworzył dramaty, powieści, opowiadania, ale również scenariusze filmowe, które nader chętnie przenoszono na ekran. Inna sprawa, że wiele dzieł powstałych na kanwie jego tekstów cieszyło się sporą popularnością, a zwłaszcza te, które dotykały tematyki drugiej wojny światowej. Wspomnieć można chociażby o „W drodze na Berlin” (1969) Michaiła Jerszowa, „Aty-baty, szli żołnierze” (1977) Leonida Bykowa, „Jutro była wojna” (1987) Jurija Kary czy „Ja – żołnierz rosyjski” (1995) Andrieja Maliukowa, który to dramat o obrońcach twierdzy w Brześciu nad Bugiem powstał na podstawie powieści „W ewidencji nie figuruje”. Osobne miejsce na tej liście zajmuje ekranizacja „Tak tu cicho o zmierzchu” autorstwa Stanisława Rostockiego, której sława na całym świecie znacznie przewyższyła popularność książki (tłumaczonej również na język polski). Wydana została ona w 1969 roku, a już dwa lata później doczekała się adaptacji teatralnej – tego niełatwego zadania podjął się legendarny twórca moskiewskiego Teatru na Tagance Jurij Lubimow. W czasie gdy bywalcy Taganki wzruszali się losem starszyny Fiedota Waskowa, Rostocki pracował już nad swoim filmem. Nakręcił go – w dwóch częściach – dla telewizji, ale szybko przerobiono go także na wersję kinową. Co tym samym otworzyło mu drogę do światowej sławy.

Ekranizacja książki Wasiljewa zachwycała widzów od kapitalistycznych Stanów Zjednoczonych po komunistyczne Chiny, gdzie zresztą zyskała status dzieła kultowego. Do tego zresztą stopnia, że przed dziesięcioma laty za chińskie pieniądze, choć z rosyjskimi aktorami, nakręcono na jej podstawie dwudziestoodcinkowy serial (podpisał się pod nim niejaki Mao Weinin). Dziwne? Niekoniecznie. Wszak historia safandułowatego starszyny i pięciu ambitnych dziewcząt, stawiających czoło grupie niemieckich dywersantów, miała – i wciąż ma – wymiar uniwersalny. Jeśli nie nasycić jej treściami propagandowymi (a nie posiadała ich nawet powieść), może być doskonale zrozumiała i owacyjnie przyjmowana pod każdą szerokością i długością geograficzną. I na to pewnie liczyli producenci filmu Dawletjarowa oraz Rosyjskie Towarzystwo Wojenno-Historyczne, które złożyło zamówienie na remake „Tak tu cicho o zmierzchu…” (sic! z trzykropkiem na końcu). Fabuła – w porównaniu z dziełem Stanisława Rostockiego – nie różni się praktycznie niczym (pewnie zmiany wprowadzono jedynie w retrospekcjach); kto więc widział i pamięta obraz z początku lat 70. XX wieku, rozpozna najważniejsze wątki, ba! nawet kluczowe sceny, których nie mogło zabraknąć, ponieważ bez nich film zostałby pewnie z miejsca odsądzony od czci i wiary oraz odrzucony przez widzów wciąż doskonale pamiętających ekranowy pierwowzór.

Akcja rozgrywa się wiosną i latem 1942 roku. Na całym froncie – od Leningradu po Krym – Armia Czerwona ponosi klęski. I chociaż parę miesięcy wcześniej udało się odeprzeć Niemców spod Moskwy, los radzieckiej stolicy wcale nie jest pewny. Tymczasem na terenie graniczącej z Finlandią Karelii panują cisza i spokój; życie biegnie tymi samymi torami co przed wojną. Jedną z jednostek pilnujących granicy dowodzi starszyna Fiedot Waskow, weteran wojny zimowej, który w jej trakcie nabawił się poważnej kontuzji i z tego też powodu nie został wysłany na front. Ma pod sobą kilkunastu żołnierzy, którzy nudzą się niemiłosiernie, a pocieszenia szukają w romansach z chłopkami (których mężowie walczą przeciwko nazistom), ciągłym piciu i awanturowaniu się. Zrezygnowany Waskow, który nie potrafi przywołać ich do porządku, po kolejnej bijatyce prosi swego przełożonego, majora, o innych podwładnych. Jakich? Przede wszystkim – niepijących. Jego prośbie niebawem staje się zadość. Z dywizji zostają przysłani nowi żołnierze. Jakież jednak jest zaskoczenie Fiedota, kiedy stwierdza, że są to… kobiety. Dowodzi nimi sierżant Kirianowa, która już niejedno na wojnie przeżyła. Zarówno ona, jak i pozostałe dziewczyny spoglądają na Waskowa z pobłażliwością, traktują trochę jak dekownika, który unika prawdziwej walki. Trudno im też zaakceptować nieformalny związek starszyny z jego gospodynią.

Waskowowi też nowa sytuacja niezbyt się podoba. Nie wierzy, że dziewczyny (większość z nich jest bardzo młoda) mogą być dobrymi żołnierzami; jest prostym człowiekiem, ma za sobą jedynie cztery klasy szkoły powszechnej, nie rozeznaje się w subtelnościach duszy kobiecej. Szybko jednak nadchodzi moment wielkiej próby. W okolicy pojawiają się bowiem dwaj niemieccy dywersanci, na których natyka się w lesie Liza Bryczkina. Dotarłszy do wioski, alarmuje Fiedota; ten zaś postanawia wziąć ze sobą pięć dziewcząt i ruszyć na zwiady, a jeśli się uda – zatrzymać bądź zabić wrogów. Prócz Lizy ruszają z nim Rita Osianina, Żenia Komielkowa, Gala Czetwiertak oraz Sonia Gurwicz. Ta wyprawa z czasem zamienia się w krwawą jatkę; Waskow nie wie bowiem, że Niemców jest w rzeczywistości znacznie więcej, że są doskonale przeszkoleni i mają do wypełnienia misję, za którą gotowi są oddać życie. Podobnie jak w filmie Rostockiego, również u Dawletjarowa bardzo ważną funkcję pełnią retrospekcje – to dzięki nim poznajemy przeszłość szóstki najważniejszych bohaterów, ich tragiczne wojenne losy, wydarzenia, które ukształtowały ich osobowość i zrodziły nienawiść do Niemców. To w tych właśnie wspomnieniach pojawiają się elementy, których – z przyczyn politycznych i cenzuralnych – nie było w dziele sprzed lat; mowa jest chociażby o wielkiej czystce, zsyłkach na Syberię, wrogach ludu itp. Choć podstawowe elementy biografii kobiet pozostają niezmienione. Żenia miała romans z oficerem, a Sonia była Żydówką zamiłowaną w poezji.

Film Rostockiego zapadał w pamięć w dużej mierze dzięki kilku kultowym scenom. Chodzi głównie o samotny marsz Lizy Bryczkinej przez bagna po pomoc, kąpiel – śpiewającej przy tym pamiętną „Katiuszę” – Żeni Komielkowej w stawie na oczach ukrytych w lesie Niemców, wreszcie finałowy pojedynek ocalałych dziewcząt i Waskowa z dywersantami. Wszystko to pojawia się także w obrazie Dawletjarowa, chociaż pokazane jest trochę inaczej. Czy lepiej? Niekoniecznie. Raczej nowocześniej, z większym pazurem, dynamiczniej. Co może bardziej podobać się współczesnemu widzowi. Tyle że przy tym zostaje zepchnięty na znacznie dalszy plan dramatyzm i romantyzm śmierci kolejnych bohaterek. Wszystko też dzieje się zbyt szybko, co akurat można usprawiedliwić tym, że Renat Fawarisowicz zdecydował się pokazać na ekranie to samo co Rostocki w czasie krótszym o ponad siedemdziesiąt minut. Inna sprawa, że w czasie seansu można odnieść wrażenie, wynikające ze sposobu w jaki zmontowany został materiał, iż nie jest to jego całość. Prawdopodobnie za czas jakiś pojawi się więc w telewizji rozszerzona, składająca się z czterech pięćdziesięciominutowych odcinków, wersja filmu (tak było również w przypadku innych rosyjskich superprodukcji ostatnich lat, jak na przykład „Stalingrad”, „Wasilisa” czy „Bitwa o Sewastopol”). I, kto wie, może będzie ona jeszcze bliższa oryginałowi. I dzięki temu lepsza.

Rolę Fiedota Waskowa reżyser powierzył doświadczonemu i charyzmatycznemu (można się nawet zastanawiać, czy nie za bardzo, jeśli chodzi o tę postać) Piotrowi Fiodorowowi („Stalingrad”, „Uciekinierzy”, „Terytorium”). W Ritę Osianinę wcieliła się trzydziestodwuletnia, urodzona w naddniestrzańskich Benderach, Anastazja Mikulczina, absolwentka Państwowej Sankt-Petersburskiej Akademii Sztuk Teatralnych sprzed dziesięciu lat, która – prócz wielu mniej prestiżowych ról telewizyjnych – ma też na koncie udział w międzynarodowej produkcji Bachtijora Chudonazarowa „W oczekiwaniu na morze” (2013). W pozostałe żołnierki wcieliły się natomiast: żona reżysera (od ubiegłego roku), była wokalistka girlsbandu Reflex, Jewgienija Małachowa (obecnie studentka stołecznego Wszechrosyjskiego Państwowego Instytutu Kinematografii), która podarowała swą twarz Żeni Komielkowej; Kristina Asmus („Choinki”), czyli filmowa Gala Czetwiertak; początkująca w zawodzie Sofia Lebiediewa (aktorka Moskiewskiego Akademickiego Teatru Artystycznego), której oczyma patrzy na widza Liza Bryczkina; wreszcie Agnija Kuzniecowa („Ładunek 200”, „Wszyscy umrą, lecz nie ja”, „Na dnie”), czyli uduchowiona Sonia Gurwicz. Gwiazdy kina rosyjskiego zaludniają drugi plan: sierżant Kirianową zagrała Jekatierina Wiłkowa („Czarna Błyskawica”, „PiraMMMida”, „Trzej muszkieterowie”), majora ze sztabu dywizji – Anatolij Biełyj („1812. Ballada ułańska”, „Metro”, „Chagall – Malewicz”), gospodynię Waskowa – Daria Moroz („Dom Słońca”, „Dyrygent”, „Dureń”), a listonosza Makarycza – Wiktor Proskurin („Dworzec Białoruski”, „Gorzki romans”, „Gagarin. Pierwszy w kosmosie”).

Scenariusz do filmu Rostockiego wyszedł spod ręki samego pisarza – Borisa Wasiljewa; nad tekstem, który wykorzystał Dawletjarow, oprócz niego samego, pracowali natomiast jeszcze prozaik Jurij Korotkow, etatowy wspólnik reżysera, mający na koncie także tak znane dzieła, jak „9 kompania (2005), „Bikiniarze” (2008), „Pięć narzeczonych” (2011) i „Poddubny” (2012), oraz stawiający dopiero pierwsze kroki w tym fachu Artiom Witkin. Także na etacie operatora i kompozytora Renat Fawarisowicz zatrudnił twórców doskonale sobie znanych z wcześniejszych produkcji. Autorem zdjęć był Siemion Jakowlew („Coś się ze mną dzieje”, „Zabawa w prawdę”), a ścieżki dźwiękowej – Roman Dormidoszyn („Żyj i pamiętaj”, „Dobrzy ludzie”, „Uciekinierzy”, „Droga na Berlin”). I o ile do pracy tego pierwszego trudno mieć większe zastrzeżenia (umiejętnie oddał piękno groźnej przyrody Karelii), o tyle na głowę tego drugiego mogą posypać się jak najbardziej zasłużone słowa krytyki. Za co? Przede wszystkim za przesadny patetyzm i kojarzony głównie z kinem hollywoodzkim monumentalizm, niekoniecznie przystający do tego, co widać na ekranie. Czasami można było odnieść wrażenie, że muzyka pochodzi z zupełnie innego filmu. Ale i to miałoby zdecydowanie mniejsze znaczenie, gdyby choć zachwycała pięknem czy zapadała w pamięć dzięki chwytliwym melodiom. Tu, niestety, z niczym takim nie mamy do czynienia.

21 czerwca 2015

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Fallout: Odc. 4. Tajemnica goni tajemnicę
Marcin Mroziuk

26 IV 2024

Możemy się przekonać, że dla Lucy wędrówka w towarzystwie Ghoula nie jest niczym przyjemnym, ale jej kres oznacza dla bohaterki jeszcze większe kłopoty. Co ciekawe, jeszcze większych emocji dostarczają nam wydarzenia w Kryptach 33 i 32.

więcej »

Klasyka kina radzieckiego: Said – kochanek i zdrajca
Sebastian Chosiński

24 IV 2024

W trzeciej części tadżyckiego miniserialu „Człowiek zmienia skórę” Bension Kimiagarow na krótko rezygnuje z socrealistycznej formuły opowieści i przywołuje dobre wzorce środkowoazjatyckich easternów. Na ekranie pojawiają się bowiem basmacze, których celem jest zakłócenie budowy kanału. Ten wątek służy również scenarzystom do tego, by ściągnąć kłopoty na głowę głównego inżyniera Saida Urtabajewa.

więcej »

Fallout: Odc. 3. Oko w oko z potworem
Marcin Mroziuk

22 IV 2024

Nie da się ukryć, że pozbawione głowy ciało Wilziga nie prezentuje się najlepiej, jednak ważne okazuje się to, że wciąż można zidentyfikować poszukiwanego zbiega z Enklawy. Obserwując rozwój wydarzeń, możemy zaś dojść do wniosku, że przynajmniej chwilowo szczęście opuszcza Lucy, natomiast Maximus ląduje raz na wozie, raz pod wozem.

więcej »